0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Piyasalar büyük kabuslarla başladığı haftayı biraz olsun nefes alarak tamamlamayı başardı. Borsa cuma günkü yükselişiyle birlikte haftalık değer kaybını indirirken, dolar ise tırmandığı haftayı belli bir oranın altında noktaladı.

Tüm yatırımcıların malumu, piyasalarda ipler uzun zamandır ABD’nin elinde. Sadece Türkiye için değil, tüm global piyasalar için geçerli bir durum.

Japonya’dan Brezilya’ya, Türkiye’den Güney Afrika’ya, Almanya’dan Fransa’ya kadar herkes ABD piyasalarının tiryakisi oldu. Hangi veri açıklanacak, beklentiler neler, resesyon konusunda kim ne söyledi, ABD bankaları ne kadar zarar yazdı… Dünya finans piyasalarında herkes bunları konuşuyor, kimse artık kendi ülkesine bakmıyor.

ABD’nin ilgi odağı olmasının sebebi, dünya ekonomisinin motoru olan bu ülkede yaşanan resesyon, yani ekonomik gerileme tartışmaları. ABD ekonomisinin resesyona girmesi sadece Amerikalıları etkilemeyecek. Dünyanın en büyük ithalatçısı olan ABD’de ekonominin çarklarının yavaşlaması, başta Asya olmak üzere bu ülkeye mal satan tüm ülkelerde zincirleme bir etki yaratacak.

Peki sonuç; piyasalarda kabusun devam etmesi. İşte tam da bu yüzden bütün dünya gözünü dikmiş, ABD’den gelecek verileri, gelişmeleri bekliyor…

Ekonomide ki gelişmelere çok dikkat edin, Taşlar yerinden oynayabilir. ABD ekonomi gündemi, piyasalarda tüm taşları yerinden oynatabilir. Arka arkaya çok önemli verilerin açıklanacağı ABD’de, bunların arasında belki de en önemlisi büyüme rakamları olacak. ABD’de tüm tartışmaların resesyon etrafında toplandığı düşünülürse, bugünlerde gelecek bu rakamın önemi de net bir şekilde ortaya çıkıyor.

Eğer büyüme beklentilerden düşük gelirse ABD’de resesyon ihtimali neredeyse kesinleşmiş olacak. İşte o zaman piyasalarda risklerin yeniden fiyatlanması ve piyasalarda hızlı hareketler hiç kimseyi şaşırtmayacak. Piyasalarda kartlar resesyona göre dağıtılacak, pozisyonlar ona göre yeniden ayarlanacak.

Tersi durumda ise resesyon tartışmaları biraz yavaşlayabilir. Uzmanlara göre ekonomik gerileme ihtimalinin azalması piyasalara biraz olsun nefes aldırabilir.

Piyasaların sopası FED’in ensesinde: Hafta içerisinde büyüme rakamları kadar önemli bir açıklama da ABD Merkez Bankası’ndan (FED) geldi. Geçen hafta sürpriz bir hareketle faizlerini indiren ve aşağıya çeken FED, piyasalara yeni kan pompalamaya çalışmıştı. Bu hareketin başarılı olup olmadığını söylemek için henüz belki erken ama, en azından akan kanı yavaşlattığı bir gerçek.

Ancak uzmanlara göre bu indirim yeterli değil. Piyasalar FED’in yeni bir faiz indirimi çıkmasını istiyor. Hatta öyle ki; artık çeyrek puanlık indirimler dahi beklentileri karşılamaya yetmiyor. Piyasada FED’in yarım puanlık bir indirim yapmasını bekleyenlerin oranı yükseldi.

Peki FED beklentilere ters bir hareket yaparsa… İşte bu da piyasaların kötü senaryosu. Uzmanlar, FED’in piyasalar ile inatlaşmasını beklemiyor ama eğer yaparsa sert hareketlere hazır olunması gerektiğinin altını çiziyor. Zaten düşmeye meyilli olan piyasalar bir de FED’den beklediği desteği bulamazsa, kabus gibi başlayan günler yine aynı şekilde bitebilir.

Başka veriler de var: Bu hafta ABD’den başka veriler de gelecek. Bunlar arasında öne çıkan ilk veri açıklanan yeni ev satışları. Emlak satışları ekonomik canlılığı göstermesi açısından son derece önemli ve piyasalar konut verilerine her zaman çok dikkat ediyor. Sürpriz bir düşüş henüz hafta başında piyasayı karıştırabilir.

ABD’de istihdam raporu da açıklandı. Bu veri de ekonomik aktiviteyi göstermesi açısından son derece önemli. Verilerin iyi gelmesi ABD ekonomisinin olumlu gittiğine işaret ederse piyasaların toparlanması daha kolay olacak.

Türkiye’de ne olur? Merkez Bankası başkanı faiz oranlarında ve enflasyondaki hedefleri ve beklentileri dile getirirken, global ekonominin etkisi üzerinde durmadı. Ekonomiden sonra bakanlar da iyimser tablo çiziyor..

Oysa; Türkiye piyasalarının global borsalardan bağımsız hareket etme gibi bir ihtimali yok. Son zamanlarda neredeyse tüm borsalar zincirleme bir şekilde beraber hareket ediyor, beraber düşüp yükseliyor. Ancak Türkiye’deki kayıplar diğerlerine göre daha yüksek. Uzmanlar hem geçen sene yaşanan hızlı yükseliş hem de içerde anayasa tartışmalarının ve ısınan siyasi ortamın piyasaları gerdiğini belirtiyor. Bu nedenle dışarıdaki olası düşüşlerin içeriye biraz daha fazla yansıma ihtimali yüksek görünüyor.

Bunlar ülkeyi yönetenlere göre o kadar da önemli diil.

Günün Sözü: Tedbirini al, paniğe düşmezsin.

Prof. Dr. Nurullah Aydın
Gazi Ü. İletişim Fakültesi Radyo-Televizyon ve Sinema Bölümü Öğr. Gör.