NOKTALAMA İŞARRETLERİ

ABONE OL
19:03 - 01/10/2020 19:03
0

BEĞENDİM

ABONE OL
Kaplan
Best

Amacım Türkçe’mizin tüm noktalama işaretlerinden ve onların kullanılma kurallarından söz etmek değil, rahat olun!
Ama; aralarından biri o denli yanlış kullanılıyor ki, onunla ilgili kuralı yazmassam olmayacak. Bu işaret, hemen hergün, tüm köşe yazarlarınca kurala uymadan kullanılıyor. Önce; hangi işaretin sözkonusu olduğunu yazayım da siz de dikkat edin bundan sonra okuduklarınıza. İnanıyorum k; siz de hemen kuralın nasıl çiğnendiğini göreceksiniz.

İşaretin dilimizdeki adı tırnak işaretidir ve şöyledir: ” “
Yazım kuralı gereği iki durumda kullanılır:
1. Bir metnin içinde başkasından alınan, aktarılan tümcelerin başında ve sonunda,
2. Özgün biçimde kullanılan ya da aktarılan sözcüklerin önemini vurgulamak için onların başında ve sonunda.
İkinci durumda işareti doğru kullanan anlı şanlı yazarlarımız, birinci durumda onu, deyim yerindeyse, canları nasıl isterse öyle kullanıyorlar. Açıklamam gerekirse; işaret başkasından alınan ya da aktarılan tümcelrin başında ve sonunda kullanılır. Tırnak içine alınan tümcedir. Bu tümcenin baş harfi büyük olur. Sonuna da anlamına uygun olan noktalama işareti konulur. Tümcenin sonuna işaret konulması yazım kuralıdır. İşte; tam bu noktada, kural hoyratça çiğnenir. Şimdi bu savımızı örneklerle kanıtlayalım. Tüm örnekleri bugünün (2.Şubat 2010) çeşitli gazetelerinin köşe yazarlarının bugünkü yazılarından alıyorum.

Doğalgaz konusunda “Zam yapılırsa ben açıklarım, bakan da kim olur” demeye gelen bir tavır sergilediniz.

Gazete; Cumhuriyet, yazar Cüneyt Arcayürek. Yanlışı siz de gördünüz sanırım. Alıntı tümce tırnak işretinin içinde ama; sonuda olması olması gereken noktalam işareti yok. Burada kullanılması zorunlu olan işaret (!) ünlem işaretidir.

Dikkat edin, “Allah’ım beni affet” dedim. “Affetmelisin” demedim.
Gazete; Hürrüyet, yazar Ertuğrul Özkök. Burada işaret kullanılmaması gerektiği halde kullanılıyor. Tırnak işareti içine alınan tümceler ne alıntı ne de aktarmadırlar. O yüzden bu işaretin kullanılması yanlıştır. Eğer; sözcüklerin önemine dikkat çekilmek isteniyorsa, o durumda işret içine alınan sözcüklerin küçük harfle başlanılarak yazılmaları , Allah özel ad olarak kullanılmışsa baş harfinin büyük olması doğrudur.

Değiştirilmeye kalksalar; ‘bunlar Cumhuriyet’i mi değiştirecekler’ diye lüzumsuz, gereksiz, mesnetsiz, anlamsız tartışma kopacak..

Gazete; Milliyet, yazar Mehmet Tezkan. Birinci yanlış; işaret, yukarıdan iki virgülle açılır, alıntı tümceden sonra, yukardan iki virgülle kapanır. Tek virgülle açıp tek virgülle kapanmaz. Tırnak içine alına tümcenin baş harfi büyük olur. Alıntı tümce soru tümcesi olduğu için sonuna soru işaretnin gelmesi de yazım kuralıdır.

Ritsos’un kızı bu yazıya “Nâzım ve Ritsos yakın dosttular ve dostlar arasında yazılı bir şey imzalanmamıştı” diye cevap vermiş.

Gazete; Vatan, yazar Zülfü Livaneli. Roman yazarımızdır kendileri. Alıntıdan sonra tümcenin sonuna nokta koymak kuralını bilmiyorsa ne demeli?

Beni en çok üzen nedir bu konuda biliyor musunuz? Ekmek paralarını yazarak ve konuşarak kazanan bu bayanların ve bayların doğru yazma ve konuşma kurallarını bilmiyor olmaları…

Bence; konuşurken bu şansları yok ama, yazılarını yazdıktan sonra tüm noktalama işaretlerini yazılarının altına koyarak “Yerlerinize, marş marş!” buyruğu vermek.
Onlar yerlerini bulurlar.

Hasan Arslan
Türkçe Öğretmeni

Inal

    Bu yazı yorumlara kapatılmıştır.