0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Basından hatırlarsınız “Filan köprüye geçiş garantisi “ya da falan hastaneye hizmet garantisi diye. Kısacası ihaleyi açınca, verecek paranız yoksa ya da azsa böyle bir modele başvurursunuz.

Firma köprüyü yapar, sonra diyelim ki 30 sene işletir ve kazancı cebine atar. Fakat az araba geçerse belli sayıya kadar devlet yani Millet bu parayı öder. Kısacası ekonomik olarak güçlü değilsen ya faiz ödersin ya da fark ödersin değişen bir şey yok.

Şimdi gelelim Osmanlı bu işi nasıl çözmüş imparatorluk iken….

Sene 1875 ve borçların faizinin %50 sinin ödenemeyeceği belli olunca alacaklı tepki verir.1878 de Osmanlı maliyesini yönetecek milletler arası bir mali komisyon kurulması Berlin de kabul edilir. 1881 de yabancının alacağını tahsil etmek için “Düyunu Umumiye” kurulur.

Kısacası henüz Atatürk doğmamışken borç batağına düşmüş bir Osmanlı var ortada. Osmanlı demişken…

1856 yılında İngiliz bankerlerinin kurduğu ve daha sonra 1863 yılında Fransa`nın ortak olduğu ve bize faizle borç veren bankanın adı da “Osmanlı Bankası “ idi…

Neyse gelelim konumuza. Osmanlıda para yok, borç verende tereddütte alacağına karşı yeni bir yol keşfetmişler aniden! Yatırımcıya diyorsun ki “Sen yolu yap, işlet …dediğim kadar araç geçmezse ben farkını veririm “.

1888 yılında Osmanlı hükümeti inşaat ve işletme için kilometre başına 15 bin Frank gayrisafi kazanç garantisi veriyor.

Hatta devrin yazarları “kilometre başına kazanç garantisi olduğu için demiryolları kıvrım kıvrım yapılarak uzatılmıştır “diye açıklama yapıyorlar.

Şimdi yıl 2018 ve açılan yatırım ihalelerinde “peşin para” filan diye bir şey duydunuz mu? 10 TL fiyat biçilen bir işi, 4 yıl vadeli 20 TL bedelle iki katına yaptıracağız faizle bu seviyede giderse. Kanal İstanbul borç alınarak yapılır ise, hiçbir zaman geliri yıllık faizini ödeyemez. Yap işlet devret derseniz, ihaleyi alan şirket parasını kurtarmak için boğazı geri size vermemesi gerekir. Olmayan para ile iş yapmak Osmanlıyı batırmıştır. 

Neredeyse 150 sene sonra aynısını tekrar edip, ekonomiyi şaha kaldıracağız laflarına kimse inanmasın. Ekonomi düzelir, fakat bu iş damatla filan olmaz benden söylemesi!

Ender Özerdem