DAKİKA DEYİNCE
Zamanın bütün bölümleri, en kısa zaman dilimi bile altın değerindedir.
Doğa felâketlerinde bir kaç dakika büyük zarar açabilir. Bir araba kazası veya depremin oluş süresi üç dört dakikayı geçmez. Uçak düşüşü sekiz saniyede cereyan ediyor.
İkinci Paylaşım Savaşı’ndan önce Adolf Hitler’i öldürme teşebbüsünde olay gerçekleşmedi, zira 13 dakika önce Hitler salonu terk etmişti. Georg Elsner, savaşın gelişini sezer ve kendi hazırladığı bombayı olay yerine yerleştirir.
Münih Belediye binasının zemin katı, 8 Kasım 1939 saat 21:20’de konuşma kürsüsünde bomba patlar. Bir bayan garsonla birlikte yedi Nazi ölür, 50 kişi yaralanır, havanın sisli olmasından dolayı, erken ayrıldığı için ölenlerin arasında Hitler yoktur.
Eylemci İsviçre’ye kaçarken sınırda yakalanır, 9 Nisan 1945 yılında Amerikalılar gelmeden önce ölüme mahkûm edilir. Çok işkence görür, arkasında olan örgüt ortaya çıkarılıp, soytarı mahkemesi yapılamadı, zira Almanya harbi kaybetti.
İşkence esnasında her şey yasak edilir, bir tek kanun çalmasına izin verilir. Tek başına hareket ettiği, hiç bir örgüte bağlı olmadığı ortaya çıkar. Suçu komünistlere atmaya çalışırlar. Tüm aile fertleri çocuk ve kadınlar dahil, akrabaları ve yakın dostları (Sippenhaft) tutuklandı.
Antik yunan tarihinde, filozoflar tarihi olayları yazarlarmış. Hatırlanmayan tarih yaşanmış sayılmaz, bir değeri yoktur düşüncesiyle, yazarak kalıcı yapıyorlar.
Hapiste papaz Dr. Martin Niemöller ile karşılaşır.
Niemöller de önce Elser’in tek başına Hitler’i öldürme teşebbüsünü yaptığına inanmaz. Liderin kuvvetini göstermek için bir kurgu olduğunu düşünür. Elser’in Niemöller’den çok bilgilendiği anlaşılıyor. Ne demişti hatırlayalım:
“Önce komünistleri, sonra sosyal demokratları, daha sonra yahudileri götürdüler. Hiç biri değilim dedim, aldırmadım. Sıra bana geldiginde ise koruyacak, benim için isyan edecek kimse kalmamıştı.”
Bu sözü ile tarihe damgası geçmişti.
Elser mahkemede, eylemimle ileride çok sayıda kan dökülmesine engel olmak istemiştim, der. Savaşa engel olup milyonlarca insanı ölümden kurtaracaktı. O yıl mükemmel katliam ölüm fabrikaları kurulacağına dair işaretler vardı.
Hitler başarıya ulaşamadığı 1924 yılı darbe girişiminden itibaren her yıl olay yerinde taraftarlarıyla toplanırdı.
O gün de 1500 kişiye hitap eden iki saat süren konuşması planlanmıştı.
Georg Elsner, 1903 Königsbrunn’da doğdu. Birinci Paylaşım Savaşı’nı çocukluğunda yaşadı. Açlık, bilhassa işçi sınıfının çektiği sefaleti gördü. Ülkesinin adım adım, ikinci harbe gittiğini sezinledi. Daha 1938, yani savaştan bir yıl önce diktatör ölmelidir, diye karar verdi.
Kavgam kitabında Hitler geleceğin karanlığını yazdığı halde Almanların gözü nasıl boyanmış olabilirdi, bunu kavraması çok zordu.
Babası kamyon sürücüsü ve işletme sahibi olan sinirli biriydi. Alkol sorunu olduğu gibi, annesine şiddet uyguluyordu. Yokluk içinde ölüm korkusu ile diğer insanları, savaşın getireceği şiddetten korumayı görev bildi.
Elser kaynakçıydı, bu nedenle bomba yapmayı öğrendi. Büyük bir titizlikle tam otuz gece çalıştı. Hapiste yapılan soruşturmanın raporu 1964 yılında ortaya çıktı.
Bu sene Birinci Paylaşım Savaşı 100., İkinci Paylaşım Savaşı’nın 70. Yıldönümünde tarih güncelleşti. Hitler’i öldürme teşebbüsü filmi çevrildi. 9 Nisan 2015 tarihinden itibaren sinemada gösterilecek filmin adı Elser. Berlin’de yaşayan oyuncu Katharina Schüttler’de filmde görülecek. Kavgam kitabını Hitler 1924 yılında, puç teşübbüsünden sonra girdiği cezaevinde (Festung Landsberg) yazdı. 1925 yılında kitap basıldı. 1945 yılında Amerikalılar gelene kadar her evlenen çifte hediye ediliyordu. Savaş sonunda bu kitabın olmadığı hane kalmamıştı. Sonra herkes okuduğunu inkâr etti, kitap bahçe ve zemin katlara gömüldü. Ocak 2016’da, 70 yıl yasaklı kitap yorumu ile tekrar yayınlanacak. Münih Modern Tarih Enstitüsü kitabın varisiydi. Müdür Magnus Brechtgen, 780 sayfa örijinal olarak basıma, 5000 yorum getirilerek iki cilt yayınlanacağını açıkladı. Yorum şartı kondu, zira yorumsuz halkı kin ve nefrete teşvik etkisi olabilir.
Kavgam kitabının yayın yasağı vardı, ama yorum yapmak şartıyla okuma izni alınıyordu. Almanya’da yorumlarıyla güncelleştiren Serdar Somuncu oldu. Yeninaziler onu rahat bırakmıyorlar, bu nedenle polis korumasıyla okuma günleri yapıyor. Bana dinlemek henüz nasip almadı, okuduğuma duyduğuma göre yorumlarıyla izleyiciyi, kabare oyuncusu olduğu için şaşkına çeviriyor. Onu dinleyen ne yapacağını şaşırıyor. Gülme ile öfke arasında nefesi boğazında düğümleniyormuş.
Serdar Somuncu, 1968 yılında İstanbul’da doğdu. 35 yıldır Almanya’da yaşıyor. Müzik, oyuncu sanatı, rejisörlük öğrenimini Maastricht ve Wuppertal’da yaptı. Katıldığı televizyon kabare yayınlarını kaçırmamaya çalışıyorum.
Aynı zamanda yazar olan Somuncu, Alman toplumuna paralel değil içinde yaşıyan ikinci nesil temsilcilerinden. Kitapların başlığı zaten bir tarihi anlatıyor. Çok sayıda film ve tiyatroda rol aldı. Sayabildiğim kadar 7 ödülü var. Yazdığı kitap sayısı 10, ayrıca sesli okunan kitapları sayısız. DVD, filmlerinden başka sayısız albümleri var.
İkinci neslin başarılarına çok seviniyorum, çocuklarımıza böyle iyi örnekler gerektir.
Serdar Somuncu’ya başarılarının devamını diliyorum.
Hoşça kalın!
İlter Gözkaya-Holzhey
Kaynak:
Chrismon, Das evangelische Magazin, April 2015, Sayfa 43/44
Serdar Somuncu hakkında daha fazla bilgi için:
www.somuncu.de
