Katılanların çoğu ilgi duydukları için gelenlerdi, iyi tahsil gördükleri sordukları sorulardan belli oluyordu. Salonda hiç yer kalmadığı, duyurunun iyi yapıldığından ve doçentimizin çok akıcı, güzel anlatışından kaynaklanıyordu. Bir kere dinleyen, gelecek akşamı kaçırmıyor.

Destanların özünü anlatarak felsefeye ilgi uyandırıp, okumaya, araştırmaya ilgilenmeye devam edin, der gibiydi.

Konferanstan ziyade sohbet şeklinde olduğundan sıkıcı değil, hem de uzun sürmüyor. Böylece katılımcılar sorularını soruyor, bazıları tamamlıyor. Bazan konu ile direk ilgisi olmasa da ilginç bilgiler veriliyor.

Güzellik tanrıçası Aphrodite, Hatay açıklarında Akdeniz’in köpüğünden doğmuş. Rasgele değil elbet bir efsanenin çıkışı …

Akdeniz’in köpükleri kaymak lüleleri gibidir …

İzmir’li Homeros Akdeniz için “şarap renginde deniz” der.

Bir yudum şarapla sohbetler derinleşiyor. O Akşam önemli bir maç olduğu halde, katılan erkeklerin sayısı kadınların sayısından az değildi.

Romalıların Venüs diye adlandırdıkları Aphrodite’nin adı, Aydın ilinin Karacasu ilçesine yakın antik bir kente verilmiş.

Afrodisias {1}

Eros bir yaşam biçimi, yaşamsal enerji, felsefi uyum, iç dengeyi sağlıyarak güzellikleri keşfetmek, yaşam aşkı. Cinsellik, seks ise Eros’un sadece bir parçası.

iltergh-15-12-a.jpgArzu ve isteklere ulaşma yolunda iyi ile kötüyü, ayırma sorunu var. Tek tanrılı dinler sevgiye, aşka sosyal, dini ve kültürel kurallar koymuş.

Bir insan tamamen iyi veya kötü olabilir mi? Yoksa bir insanda her ikisi de olabilir mi? Sorularına Freud filozofiye dayanarak cevaplıyor. Sosyal ve kültürel gelişmeler aynı insanda hangisinin ön plâna çıkabileceğini gösterir.

Bir alman şairi şeytanlarım beni terkederse, meleklerim de beni terkeder, der. Demek ki ne zaman şeytanî yanımız, ne zaman melek olma yanımız üstün olur kararını insana psikolojik, sosyal ve kültürel etkenler verdiriyor.

Babanın şeytanî anında bir kadına tecaviz etmesinden doğan oğlu, babasını öldürerek intikamını alır [Karamasof kardeşler – Dostojewskij)].

Melek ve şeytandan bahsederken anne babalara Noel’den önce bir uyarım olacak: Bir öğretmen bir öğrencisini meleğin şaçlarını sarıya boyamasını zorluyor. Çocuk benim annemin şaçları siyah, o bir melektir, diyerek siyaha boyamayı israr ediyor. Bence neden bütün kiliselerde meleklerin sarışın boyanmış, olabileceği konusunda çocuklar uyarılmalıdır. Melek siyah saçlı da olabilir.

Güzel dilli doçentimiz sevginin yoğun şekli, cinselliği de içine alan aşk destanlarından bize örnekler sundu.

Güncelliğini hiç kaybetmeyen Altın Eşek [Metamorphosen] romanından, antik çağda yaşanmış “Eros ve Psykhe” hikâyesini anlattı.

Bu hikâye birçok sanatçılara, yazarlara ve psikologlara kaynak olmuştur. Hikâyenin tamamını okumak için bakınız {2}.

Toprak ana Eros ile gök tanrıça Uranos birbirlerine aşık olur, ama sevişmelerine rağmen çocuk olmasını istemezler. Çünkü çocuk onların ölümsüzlüğünü giderir. Uranos’dan zaman doğuyor. Şehvetini deniz köpüklerine boşaltınca köpüklerden Aphrodite doğar.

Troya Kralı Priamos’la karısı Kraliçe Hekabe’nin çok sayıda çocukları varmış. Kraliçe oğullarından birine hamile iken rüyasında çocuğun karnından çıkan alevlerin Troya surlarını yaktığını, kenti yıkımlara götürdüğünü, görmüş.

O halde çocuk doğar doğmaz, ölmelidir, bu görevi bir çobana verirler. İyi yürekli çoban bu çocuğun adını Paris koyar. Paris’in en büyük zevki çiçeklerden taç yapıp boğalara takmakmış.

Gel zaman git zaman Paris İda (Kaz) dağında büyümüş, güçlü kuvvetli, yakışıklı bir çoban olmuş.

Diğer tarafta başı dumanlı, yüce dağ Olimpos’da ölümsüz tanrılar otururmuş. Bir şölene bütün ölümsüz tanrı ve tanrıçalar davet edildiği halde Eris davet edilmez, o gizlice gider ve bir elma götürür. Bu elmayı en güzel kadına hediye edeceğim, der. Bunun üzerine Tanrıların Kraliçesi Hera, Erdem Kraliçe’si Atene ve Aşk tanrıçasi Aphrodite, hangimiz daha güzeliz, diyerek tartışırlar.

Zeus karar veremez, zira Hera karısı, Aphrodite ve Athene kızlarıdır. En sonunda hangimizin daha güzel olduğuna, ünü duyulmuş, dürüstlüğüne inanılan bir ölümlü karar versin, derler.

Böylece üç güzeller Olimpos dağından kalkıp İda (Kaz) dağının eteklerine Paris’e [Ares] giderler.

Paris’e üç güzeller birer bağış sözü verirler.

“Beni seçersen, yeryüzünün en güçlü ordularıyla, savaşçılarını veririm,” demiş Hera.

“Sonsuz bilgelik ve erdem veririm,” demiş Athene.

Aphrodite ise, “beni seçecek olursan” demiş “yeryüzünün en güzel kadının aşkını veririm sana.”

Paris Aphrodite’i seçmiş.

Troya savaşı şöyle çıktı:

Aphrodite’nin söz verdiği kadın, güzelliği dillere destan Helena Sparta Kralı Meleneos’un karısı imiş.

iltergh-15-12-b.jpgParis Helena’yı kaçırıp Troya’ya karısı olsun diye götürünce, Kral Meleneos Miken Kralı kardeşi Agamemnon’a koşup yardım istemiş.

Helena’yı geri almak için çıkan Troya savaşı tam on yıl sürmüş. Yıllarca dirlik düzenlik içinde yaşayan o soylu kent, Troya bu savaşta düşer. Tahta atın rolü unutulmamalı, sokaklar, evler tapınaklar Troyalılar’ın ölüleriyle doldu ..

Troya savaşların öyküsü, Homeros “İlyada ve Odise” adlı büyük destanında anlatmıştır. Heinrich Schliemann (1822-1890) bu destanı okuduktan sonra Troya’nın yerini arayıp, bulmuştur.

Elbette Platonik aşktan da konuşuldu. Tek tanrılı dinlerde cinsellik olmadan aşkın yüceltilmesi daha uygundur. Filozof Platon’un (M.Ö.428-348) adından geliyor. Ruhen yüceltilerek, yaşanan aşktır.

Aynı seviyede bireysel, bilinçli insanlar arasındaki aşk eşcinsellikle karıştırılır, ama yanlıştır.

Sevme sanatı aynı bilinç ve yetenekli insanların birbirini sevmesi anlamına geliyor, dengi dengine sevmek.

Çirkin Sokrates’in {3} güzel genç erkekleri kendisine nasıl aşık ettiğini hatırlarken, aşkın adım adım zamanı uzatarak tadına, en yüksek mertebeye çıkması Sokrates’in prensibi.

O halde sevdiğimizi çirkin görmüyoruz belki de.

“Benim sana olan aşkım olmasa, güzelliğin beş para etmez,”

der Aşık Veysel.

Hoşça kalın, ama sakın aşksız kalmayın.

 

İlter Gözkaya – Holzhey 

Emekli Öğretmen

 

{1} www.ha-ber.com arşiv Aphrodisias

{2} www.ha-ber.com arşiv Uygarlıklar Deltası

{3} www.ha-ber.com arşiv Felsefe sohbetleri I

Kaynak: Adnan Binyazar, Türkçe Dil ve Okuma Kitabı, 7. sınıf