0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

EY ÖZGÜRLÜK

Hürriyet Arapçadan dilimize girmiştir, eş anlamlı kavram özgürlüktür. Baskı rejiminden kaçıp kurtulan hürriyeti seçmiştir. Kendi başına buyruk bir yaşam sürmek arzusudur. 

Sığındığı ortamda, toplumda yasalar, uyması gerektiği kurallar özgür olmanın sınırsız olmadığını gösterecektir.

Sınırsız özgür olan öğrencilerin bulunduğu bir sınıfta öğretmen ders yapamaz. Her müzisyenden uyumsuz ayrı bir ses çıkarsa, o orkestra idare edilemez.

Yerküremizde savaşlar, doğa felâketleri her dönemde olmuştur. Ulaşım ve iletişimde ulaşılan reformlar toplumları çağımızda birbirine yaklaştırmıştır.

Yeryüzüne çekilen tel örgüler, örülen duvarlar atmosfere çekilemiyor. O halde iklim değişikliği insanlığın birlikte hareket etmesini zorunlu hale getirdi. İnsanın rengi, dini, milliyeti kültürü ne kadar çeşitli olursa olsun, aynı havayı teneffüs eder. İnsanı canlı tutan kanın, havanın rengi ve felâket anında hissettiği duygu aynıdır.

Okulda, bireyin özgürlüğü, bir başka bireyin özgürlüğünün başladığı sınıra kadardır, tanımını öğrenmiştik. Aynı toplumda bu sınırı çizmek çok zordur. Muaşeret kaideleri, gelenek görenek ve dini inanç kültürüyle çizmek mümkündür.

Bu, bireyin tahsil, görgü temellerine dayanır. Baba evde dikte ediyorsa, kuralların yasaklanmasını toplumda yöneticilerinden bekler. Ailede ceza verilmişse devlet büyüklerinin ceza vermesini bekleyen bir birey olur.

Kara Cuma kavramıyla mağazalar ellerinde kalan malları satmak uğruna indirim uyguladı. İstanbul’da bir genç dükkân sahiplerine yasaklama yöntemine başvurdu. Halbuki işyerlerini geziyor madem, sorgulaması gerekirdi. Amerika’da, Avrupa’da her ortaya çıkan şeyi, düşünüp araştırmadan taklit etmenin anlamı yoktur. Neden Kara Pazar değil de Kara Cuma? Neden koyu renk negatif anlama geliyor? Neden cenaze merasimlerinde siyah giyiliyor? Konser, tiyatro ve diğer eğlence gecelerinde de siyah tercih edilen bir renk. Siyahi renk cilde sahip olanlar Avrupa ve Amerika kıtalarında ayrımcılığa uğruyor.

Özgürlüğü elinden alınmış tutuklu insanlar dışardan yardıma ihtiyaçları vardır. Görüşme günlerinde giderek destek olunur. Düşüncelerinden dolayı tutuklu veya gözaltında olanlara dışardan direnmeleri desteklenir. Sosyal eğitimcilere göre ceza kin, nefret ve kızgınlık gidermeye hizmet etmez. Bireyin işlediği hatayı anlayıp cemiyete yeniden kazandırılmasını amaç edinir.
Güçlünün özgürlüğüne kanunlar sınır koyar. İşinden kovulan bir akademisyen, bir işçi çalışacak bir yol gösterilmezse açlığa mahkûm edilir. Ya öl ya da yurdu terk et anlamına gelir.

Savaştan kaçan sığınmacılar iltica talepleri kabul görse dahi kendilerini özgür hissetmiyorlar. Yakınımda bir yurt var, kapımdan geçiyorlar.

İnsan manzaraları yüzlerine korku, endişe, üzüntü olarak yansıyor. Dini, kültürü, dili ayrı bir ülkede bir insan kendisini ne kadar hür hissedebilirse, o kadar hürdür.
Almanya’da cezaevlerinde olan gençlerin hemen hemen hepsi erkek çocukları. Yıllar önce Türk konsolosluğun öncülüğüyle ziyaret ediliyor, gazete ve kitap götürülüyordu. Noel Bayramı yardım toplamaya vesile olurken, bir dernek bu konuyu tekrar ele alabilir. Göçmen çocuklarına daha fazla ceza verilmesi, vatandaşlık şartlarına da bağlı. Örneğin, biletsiz ulaşım araçlarını kullanmak da suç olarak dosyaya geçiyor, kara ulaşım (schwarzfahren).

Özgürlük kavramı filozofları, düşünürleri, psikologları, sosyal bilimcileri oldukça meşgul etmiştir. Sanatın bütün dallarında işlemeye ürün olmuştur. Rüya ve hayallerde düşünceler kanatlanır kuş gibi uçar, hürdür.

Dinde ve politikada yapılan reformlar insanların özgürlüğü adına yapılmıştır. Başkasına bağımlı olmayan insan hürdür, diğer ülkelerden bağımsız olan ülke özgürdür.
Demokrasinin uygulamada zorlanan içinde bulunduğumuz yüzyıl, modern köleliği yaşatmaktadır. Ekonomik hürriyeti olmayan bir insan, kuruluş veya ülke bağımsız olamaz.

Müzik ve eğlence kültürü ne kadar bastırmaya çalışsa da 2016 yılı tüm Dünya’da ve bilhassa Türkiye’de Ey Özgürlük çığlıkların yükseldiği yıl olarak tarihe geçecek.

Bugün istediği gibi hareket etme gücü ve yetkisi olan, demokrasisi iyi işleyen ülkelerde bile insanlar terör etkisiyle özgürce yaşamakta zorlanıyor. Bir belediye başkanı sığınmacılara yardım ettiğinden dolayı bıçaklanabiliyor.
En büyük özgürlük vicdan özgürlüğüdür. Her türlü kusuruna rağmen özgürlük yanlısı, bireye değer veren bir demokraside yaşamanın kıymetini bilmek, daha iyi olması için katkıda bulunmak herkesin, bilhassa düşünürlerin sorumlu görevidir.

Karanlıktan şikâyet edeceğine, bir mum yak.   Çin atasözü

Kendi hürriyetine kavuşmak için gösterdiğin çaba diğerinin özgürlüğünü tehlikeye sokmamalı. Yoksa bu hürriyeti yok eder ve diktatörlüğe götürür. Kendini geliştirme hakkı diğerinin benliğini haklarından mahrum bırakmamalı.    Heinrich Böll (1972)  

Özgür kalın!

İlter Gözkaya-Holzhey                

Okunmaya değer makale:
Zülfü Livaneli, Özgürlük ve Orkestra, Tuhaf dergisi, Ekim 2017 s.41
www.tuhafdergi.com