0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Washington ve Pekin arasında Corona virüsü salgını üzerinden gerilim sürerken, Çin’in özerk bölge statüsündeki Hong Kong’da ulusal güvenlik yasalarının uygulanması yönünde hazırladığı yasa teklifine ABD’den sert tepki geldi. Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, “Bu adım Hong Kong’un özerkliğinin sonunu getirir” dedi.

Çin’in başkenti Pekin’de 2 ay önce yapılması planlanan ancak Corona virüsü salgını yüzünden ertelenen Çin Ulusal Halk Kongresi, Cuma günü başladı.

Çin Ulusal Halk Kongresi’nin başlamasından bir gün önce meclise sunulan ve Çin Komünist Partisi’nin de içeriğini Cuma günü açıkladığı ulusal güvenlik yasa teklifi, Çin hükümetine demokrasi yanlısı protestolara müdahale konusunda geniş yetkiler veriyor. Yasa teklifi kapsamında Çin’in istihbarat birimlerinin Hong Kong’da üs kurabilmesinin önünün açılacağı yorumları yapılıyor.

Eski İngiliz sömürgesi olan Hong Kong’da demokrasi yanlıları ve siyasetçiler uzun süre böyle bir yasa teklifine karşı çıkmış, böyle bir adımın İngiltere’nin Hong Kong’un yönetimini 1997 yılında Çin’e devrettiği “tek ülke, iki sistem” anlaşmasında garanti altına alınan özerkliğe zarar vereceğini savunmuştu.

“Bu keyfi yasa teklifini kınıyoruz”

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, yazılı bir açıklama yaparak Çin’in açıkladığı yasa teklifine sert tepki gösterdi. Yasa teklifi için “keyfi ve felaket” ifadesini kullanan Pompeo, “ABD, Hong Kong üzerinde tek taraflı ve keyfi olarak ulusal güvenlik yasasını dayatan teklifi kınamaktadır. Pekin’i bu felaket teklifi yeniden değerlendirmeye, uluslararası yükümlülüklerine uymaya ve Hong Kong’un yüksek düzeyli özerkliğine, demokratik kurumlara ve sivil özgürlüklere saygı göstermeye çağırıyoruz” ifadelerini kullandı.

Pompeo, yazılı açıklamada sıraladığı bu ilkelerin, Hong Kong’un ABD yasaları gereği sahip olduğu özel statüsünü muhafaza etmesi açısından önemli olduğunun da altını çizdi.

Son dönemde Çin’e yönelik söylemini sertleştiren Başkan Donald Trump, Perşembe günü yaptığı açıklamada, henüz Çin’in planının ayrıntılarının bilinmediğini söylemiş, ancak böyle bir kararın alınması halinde buna çok güçlü bir şekilde yanıt vereceklerini söylemişti.

Hong Kong’un özerk statüsü ABD için neden önemli?

ABD Başkanı Donald Trump’ın geçtiğimiz yıl onayladığı Hong Kong İnsan Hakları ve Demokrasi Yasası, Dışişleri Bakanlığı’nın Hong Kong’un ABD ile sahip olduğu ve dünyanın finans merkezi konumunu korumasını sağlayan özel ticaret koşullarının devamı için yeterli düzeyde özerkliğe sahip olduğunu onaylaması ve bunu bildirmesi gerekiyor.

Dışişleri Bakanı Pompeo, “Hong Kong’un özerkliğine ve Ortak Deklarasyon’da güvence altına alınan özgürlüklere gölge düşürecek her karar ‘Tek Ülke, İki Sistem’ değerlendirmemizi ve bölgenin statüsünü kaçınılmaz olarak etkileyecektir” ifadelerini kullandı.

Hong Kong’un özel statüsünü kaybetmesi, bölgede faaliyet gösteren 1.300 Amerikan şirketi için sorunlara yol açabilir. Bu şirketler arasında ABD’nin önde gelen finans şirketleri de bulunuyor. Dışişleri Bakanlığı’nın 2018 verilerine göre 85 bin ABD vatandaşı, Hong Kong’da yaşıyor.

Böyle bir durumda Hong Kong’a vizesiz seyahatins Çin’in sert vize kurallarına tabi olabileceği, bununsa bölgeye iş seyahatlerini ve çalışma vizesi onayını zorlaştırabileceği belirtiliyor.

ABD Kongresi’nde yaptırım ve kınama tasarıları

ABD Kongresi’nde de Çin’den gelen tartışmalı Hong Kong adımına karşı tepki geldi. Cumhuriyetçi Senatör Patrick Toomey ve Demokrat Senatör Chris Van Hollen, söz konusu ulusal güvenlik yasalarını uygulayacak olan Çinli yetkililere yaptırım öngören tasarı sunacaklarını açıkladı.

Her iki partiden senatörlerin sunacağı bu tasarının, Hong Kong’un 2047’ye kadar özerk olmasını garanti altına alan Temel Hukuk adlı belgeyi ihlal eden kişi ve kurumlarla iş yapan bankalara da yaptırım uygulanmasını öngörmesi bekleniyor.

Senatör Toomey, “Pekin’deki komünist rejim, Hong Kong’un özerkliğini ve halkın haklarına son vermeyi her şeyden çok ister. Hong Kong, pek çok açıdan Asya için kömür madenidir. Pekin’in gittikçe artan nüfuzunun Çin’in gölgesinde özgürlük için mücadele veren diğer uluslar üzerinde korkunç bir etkisi olabilir’’ ifadelerini kullandı.

Başkan Trump’a yakın olduğu ve Çin konusunda sert tavır takındığı bilinen Senatör Josh Hawley de Twitter’dan paylaştığı mesajda, “ABD buna izin veremez” diyerek Senato’ya bir kınama tasarısı sunacağını belirtti, “tüm özgür uluslara Hong Kong’un yanında durmaları” çağrısında bulundu.

Temsilciler Meclisi Dışişleri Komisyonu Başkanı Demokrat Senatör Eliot Engel da “Söz konusu yasa teklifi Pekin’in gücünün değil zayıflığının göstergesi. Hong Kong’un özel statüsü hem Çin hem de dünya için avantaj. Pekin’in neden bu tür tekliflerle özel statüyü tehlikeye attığını anlamıyorum” ifadelerini kullandı.

VOA tarafından geçilen tüm haberlerde ha-ber.com editörlerinin hiçbir editoryal müdahalesi yoktur. Haberler web sayfamızda otomatik olarak ajans kanallarından geldiği şekliyle yer almaktadır. Bu alanda yer alan haberlerin hepsinin hukuki muhatabı haberi geçen web siteleri ve ajanslardır.