0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Hamas’ın üst düzey siyasi yetkilisi Halil El Hayya, İsrail’le beş yıl ya da daha uzun süreli bir ateşkesi kabul etmeye hazır olduklarını ve 1967 öncesi sınırlar içinde bağımsız bir Filistin devleti kurulması halinde, grubun silahlarını bırakıp siyasi bir partiye dönüşeceğini söyledi.

Ateşkes ve rehine takası görüşmelerinde Filistinli militanları temsil eden üst düzey Hamas yetkilisi El Hayya, İstanbul’da haber ajansı Associated Press’e (AP) konuştu. AP’ye göre Hamas yetkilisi, bazen meydan okuyan bazen de uzlaşmacı bir üslup kullandı.

“Hamas, Filistin Kurtuluş Örgütü’ne katılmak istiyor”

Halil El Hayya, Hamas’ın Gazze ve Batı Şeria için birleşik bir hükümet kurmak üzere rakip El Fetih grubunun liderliğindeki Filistin Kurtuluş Örgütü’ne katılmak istediğini söyledi.

El Hayya, Hamas’ın 1967 öncesi sınırları boyunca “Batı Şeria ve Gazze Şeridi’nde tam egemen bir Filistin devletini ve uluslararası kararlara uygun olarak Filistinli mültecilerin geri dönüşünü” kabul edeceğini belirtti.

Bu koşulların gerçekleşmesi durumunda Hamas’ın askeri kanadının dağılacağını söyleyen El Hayya, “İşgalcilere karşı savaşan insanlar bağımsız olduklarında ve haklarını ve devletlerini elde ettiklerinde ne yaptı? Siyasi partilere dönüştü ve onları savunan savaş güçleri de ulusal orduya dönüştü” dedi.

Halil El Hayya’nın AP’ye yaptığı açıklamalar, aylardır süren ateşkes görüşmelerinin çıkmaza girdiği bir dönemde geldi. Silahsızlanma önerisi, İsrail’in yok edilmesini resmen taahhüt eden Hamas açısından önemli bir taviz olarak görülüyor.

Ancak İsrail’in böyle bir senaryoyu kabul etmesi pek olası değil. 7 Ekim saldırılarının ardından Hamas’ı yok etme sözü veren İsrail, 1967 Arap-İsrail savaşında ele geçirdiği topraklarda, bir Filistin devleti kurulmasına şiddetle karşı çıkıyor.

İsrail ve Filistin Yönetimi henüz tepki vermedi

Yıllar içinde Hamas, İsrail’in yanında bir Filistin devleti olasılığı konusunda kamuoyu önündeki tutumunu zaman zaman yumuşattı.

Ancak Hamas’ın siyasi programı hala resmi olarak “nehirden denize kadar Filistin’in tam kurtuluşuna yönelik her türlü alternatifi reddetmek” üzerine kurulu. Hamas bununla, Ürdün Nehri’nden Akdeniz’e kadar uzanan ve bugün İsrail’i oluşturan toprakları içeren bölgeye atıfta bulunuyor.

El Hayya’nın iki devletli çözümü benimser açıklamaları, Filistinliler’in İsrail’le çatışmasına bir son mu vereceği, yoksa grubun İsrail’i yok etme hedefine doğru atılmış bir ara adım mı olacağı konusunda ise bir açıklama yapmadı.

İsrail ya da Filistin Yönetimi’nden bu açıklamalara henüz bir tepki vermedi.

Seçimle gelen Filistin Yönetimi, Hamas’ın 2007’de Gazze’yi ele geçirmesinin ardından, İsrail işgali altındaki Batı Şeria’nın yarı özerk bölgelerini yönetiyor.

Filistin Yönetimi, 1967 savaşında İsrail tarafından ele geçirilen Batı Şeria, Doğu Kudüs ve Gazze’de bağımsız bir devlet kurmayı umuyor. Uluslararası toplum, ezici bir çoğunlukla bu tür iki devletli çözümü desteklerken, İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun sertlik yanlısı hükümeti bunu reddediyor.

“İsrail Hamas’ın işini bitiremiyorlarsa, çözüm uzlaşmaya gitmektir”

Gazze’deki İsrail-Hamas savaşı yaklaşık yedi aydır devam ederken ateşkes görüşmeleri de çıkmaza girdi. Hali hazırda 2,3 milyonluk Gazze nüfusunun yaklaşık yüzde 80’i yerinden edilmiş durumda. İsrail şimdi de 1 milyondan fazla Filistinli’nin kaçtığı güneydeki Refah kentine saldırmaya hazırlanıyor.

İsrail, savaşın başlamasından bu yana Hamas’ın iki düzine taburunun çoğunu dağıttığını ancak kalan dört taburun Refah’ta saklandığını savunuyor. İsrail, Hamas’a karşı zafer kazanmak için Refah saldırısının gerekli olduğunu kaydediyor.

Böyle bir saldırının Hamas’ı yok etmeyi başaramayacağını belirten El Hayya, dışarıdaki siyasi liderlik ile Gazze’deki askeri liderlik arasındaki temasların savaş nedeniyle kesintiye uğramadığını ve iki grup arasında “temasların, kararların ve yönlendirmelerin istişare içinde yapıldığını” söyledi.

İsrail güçlerinin, Hamas’ın ne insani ne de sahadaki kabiliyetlerinin yüzde 20’sinden fazlasını yok ettiğini söyleyen El Hayya “İsrail Hamas’ı bitiremiyorsa, çözüm nedir? Çözüm uzlaşmaya gitmektir” dedi.

Kasım ayında bir hafta süren ateşkes sonucunda İsrail’de tutulan binlerce Filistinli mahkuma karşılık 100’den fazla rehine serbest bırakılmıştı.

Ancak daha uzun vadeli bir ateşkes ve kalan rehinelerin serbest bırakılması için yapılan görüşmeler, her iki tarafın da diğerini uzlaşmazlıkla suçlaması nedeniyle donmuş durumda.

Kilit muhatap Katar, son günlerde arabulucu rolünü “yeniden değerlendirmeye” aldığını söyledi.

Daha önce Katar’da bulunan Hamas’ın üst düzey siyasi yetkililerinin çoğu, geçen hafta Körfez ülkesinden ayrılarak, Hamas’ın siyasi lideri İsmail Haniye’nin 19 Nisan’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile biraraya geldiği Türkiye’ye gitti.

El Hayya, grubun ana siyasi ofisinin kalıcı olarak taşınmasının gündemde olduğunu reddetti ve Hamas’ın Katar’ın görüşmelerde arabulucu sıfatıyla devam etmesini istediğini söyledi.

“Hamas anlaşma konusunda ciddi değil”

İsrailli ve Amerikalı yetkililerse Hamas’ı anlaşma konusunda ciddi olmamakla suçluyor.

El Hayya, bu suçlamayı reddederek Hamas’ın kalan İsrailli rehineler karşılığında serbest bırakılmasını istediği Filistinli mahkum sayısı konusunda taviz verdiğini söyledi; ancak grubun Gazze’de kaç rehine kaldığını ve hâlâ hayatta olup olmadıklarını tam olarak bilmediğini söyledi.

Ancak El Hayya, Hamas’ın kalıcı bir ateşkes ve İsrail askerlerinin tamamen geri çekilmesi taleplerinden geri adım atmayacağını da vurguladı.

İsrail, Hamas kesin olarak yenilgiye uğratılana kadar askeri operasyonlara devam edeceğini ve sonrasında Gazze’de güvenlik varlığını sürdüreceğini kaydediyor.

Hamas lideri kalan rehineler için “Savaşın sona ereceğinden emin değilsek esirleri neden teslim edeyim?” dedi.

Yüzer iskeleye saldırı tehdidi

El Hayya ayrıca Hamas’ın, ABD’nin deniz yoluyla yardım ulaştırmak için Gazze kıyı şeridinde inşa etmeye çalıştığı yüzer iskele çevresinde konuşlanabilecek İsrail ya da diğer güçlere saldıracağı tehdidinde bulundu.

El Hayya, “İster denizde ister karada olsun, Gazze’de Filistinli olmayan herhangi bir varlığı şiddetle reddediyoruz ve bu yerlerde bulunan İsrailli ya da başka herhangi bir askeri güce işgalci bir güç olarak muamele edeceğiz” dedi.

Hamas 7 Ekim saldırılarından pişman değil

El Hayya, Gazze ve halkına getirdiği yıkıma rağmen Hamas’ın 7 Ekim saldırılarından pişmanlık duymadığını söyledi.

Hamas militanlarının saldırılar sırasında sivilleri hedef aldığı iddialarını, aksi yöndeki çok sayıda kanıta rağmen reddeden El Hayya, operasyonun Filistin meselesini yeniden dünyanın gündemine getirme hedefinde başarılı olduğunu söyledi.

İsrail’in Hamas’ı ortadan kaldırma girişimlerinin Filistinliler’in gelecekteki silahlı ayaklanmalarını önlemede başarısız olacağını söyleyen El Hayya, “Diyelim ki Hamas’ı yok ettiler. Filistin halkı yok mu olacak?” diye sordu.

VOA tarafından geçilen Hamas yetkilisi, bağımsız bir Filistin devletinin kurulması halinde silah bırakacaklarını söyledi haberinde ha-ber.com editörlerinin hiçbir editoryal müdahalesi yoktur. Hamas yetkilisi, bağımsız bir Filistin devletinin kurulması halinde silah bırakacaklarını söyledi haberi web sayfamıza otomatik olarak VOA sitesinden geldiği şekliyle yer almaktadır. Bu alanda yer alan Hamas yetkilisi, bağımsız bir Filistin devletinin kurulması halinde silah bırakacaklarını söyledi haberinin hukuki muhatabı haberi geçen web siteleri ve ajanslardır.