MADIMAK

Bu topraklarda, kendinden olmayana karşı bitmeyen bir kana susamışlık var. Sadece farklı olana değil, insanın kendisine yönelmiş ilkel bir hınç bu… Kuşaktan kuşağa aktarılan, babadan oğula miras bırakılan karanlık bir nefret. Hedef kimi zaman Alevi, kimi zaman Kürt, kimi zaman solcu, kadın, sanatçı, laik… Bu nefret, en örgütlü halini 2 Temmuz 1993’te Sivas’ta gösterdi.

Taşlar Konuştu, Duvarlar Yandı

Bazen bir bina konuşur. Madımak Oteli işte böyle bir yerdi. O gün insanlıktan düşmüş bir kalabalık otelin önüne toplandı; taş attı, bağırdı, kin kustu ve sonunda ateşe verdi. 37 canın yanı sıra, bu ülkenin vicdanı, hafızası, onuru da yakıldı. Orada sadece insanlar değil; hukuk, insan hakları, laiklik, edebiyat, müzik, şiir – hepsi boğuldu.

Ancak devletin arşivlerinde bu yangının büyüklüğü kadar derin bir sessizlik vardı. Oysa bazı yangınlar sadece yakmaz; hatırlatır, utandırır, sorar:

“Benimle yüzleşmeye hazır mısın?”

Bu Linç Planlıydı

Madımak Katliamı bir öfke patlaması değil, taammüden bir plandı. Günler öncesinden hedef gösterildi insanlar. Gazetelerde isimleri yayımlandı, camilerde kin dolu hutbeler okundu. “Bunlar Allah’a savaş açanlar” diye ilanlar asıldı. Devlet ne yaptı? Polis izledi. Vali sessizdi. Hükümet kıpırdamadı.

Bu, sadece bir grubun işi değildi. Bu bir zihniyetti. Cehaletle, dogmalarla, örgütlü kötülükle yoğrulmuş bir cinnetti. Eğitimden, sorgulamaktan, eşitlikten korkanların ortak refleksiydi.

Hedef Aleviler Değildi, İnsanlıktı

Kurbanlar Aleviydi, evet. Ama hedef sadece inançları değildi. Şiir yazanlar, müzik yapanlar, tiyatro sahnesine çıkanlar, bilim insanları, düşünenler, soranlar, hayal kuranlar hedefteydi. Yakılan “aydınlanma”ydı. Bu, Aleviliğe karşı değil; insanlığa, düşünceye, özgürlüğe karşı açılmış bir savaştı.

Bu topraklarda “bizden değilse yok olsun” diyen zihniyet, devleti de gölgesine almıştı. Ve o gölge, Madımak’ta ölüm getirdi.

Otel Değil, Utanç Müzesi Olmalıydı

Madımak Oteli yıllarca bir utanç anıtı gibi durdu. Ne yıkıldı, ne dönüştürüldü. 2010’da “Bilim ve Kültür Merkezi”ne çevrildi. Ama katillerin ismiyle kurbanların ismi aynı panoda yer aldı. Bu sadece adaletsizlik değil; inkârın, vicdansızlığın açık göstergesiydi.

Bir cinayet mahalli, ancak mağdurların onuruna dönüştürülürse toplumsal barışın kapısı aralanır. Madımak, müze olmalıydı. Duvarlarına yangının izleri kazınmalıydı. Çünkü bazı duvarlar susmamalı.

Alevilerin Hafızası Silinemez

Devlet unutturmak istedi. Ama Aleviler unutmadı. Her 2 Temmuz’da, ellerinde karanfillerle, ağıtlarla, isyanla Madımak’ın önüne geldiler. İsimleri haykırdılar:

Metin Altıok, Behçet Aysan, Asım Bezirci, Hasret Gültekin…

Hepsi birer direnişin şairi, ozanı, sesi.

Alevilik, bin yıldır yalnızca baskıyla değil; unutturma, susturma, yok sayma politikalarıyla da mücadele ediyor. Ama her baskı bir türkü doğurur. Madımak da artık bir isyan türküsüdür.

Bugün Madımak Nerede Yanıyor?

Bugün Madımak sadece Sivas’ta değil. Her yerde yanıyor. Susturulan gazetecinin kaleminde, tehdit edilen akademisyenin odasında, linç edilen sanatçının sesinde, susturulan her muhalifin gözlerinde yanıyor. Eğer laiklik hedef alınıyorsa, cehalet yüceltiliyorsa, o yangının külleri hâlâ üzerimizdedir.

Madımak bir tarih değildir. Bir sorudur:

Bir daha olur mu?

Olur.

Unutursak olur. Susarsak olur. Yüzleşmezsek olur.

Yanan Sadece İnsan Değildi

O gün yakılan sadece bedenler değildi. Asıl kül olan, birlikte yaşama ihtimaliydi. İnanca değil, varlığa duyulan saygı yok oldu. Ve bu yüzden bu mesele yalnızca Alevilerin değil; vicdan sahibi herkesin meselesidir.

Unutmak kolaydır. Ama utançla yaşamak daha zordur.

Yüzleşmek ise en ağırıdır.

Ama başka yol yok.

Çünkü Madımak hâlâ orada duruyor.

Karanlığın içinde bir aydınlık arayanlara, hâlâ yanarak sesleniyor.

Onu yok saymak, yalnızca yeniden yanmaktır.

Madımak Belgeseli