TÜRK MUCİZESİ VE CUMHURİYET PROJESİ

.  Dünya tarihinde çok önemli ve saygın bir yeri olan “TÜRK KURTULUŞ SAVAŞI”nda ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunda, Cumhuriyet Projesi’nde GAZİ MUSTAFA KEMAL ATATÜRK etkisi, rolü ve emekleri, çabaları nelerdir?

.  Cumhuriyet Projesi’nin hayata geçirilmesinde Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün etkisi, rolü, emekleri ve çabaları, bu projenin adeta mimarı ve baş aktörü olarak tanımlanabilir.

.  Onun ileri görüşü, vizyonu, liderliği, kararlılığı ve fedakarlığı olmadan Cumhuriyetin kuruluşu ve ilkelerinin yaşama geçirilmesi olası olmazdı.

.  Atatürk’ün bu projede oynadığı kilit rol ve gösterdiği çabalar çoktur ve çok yönlüdür.

Çok geniş boyutlarıyla, derinlemesine işlenilen bu konuyu özetle şöye ele alabiliriz:

1. VİZYON VE İDEOLOJİK TEMELLERİN OLUŞTURULMASI:

a- Bağımsızlık ve Milli Egemenlik İdeali:

Atatürk, Kurtuluş Savaşı’nın başından itibaren tam bağımsızlık ve kayıtsız şartsız milli egemenlik idealini savunmuş ve bu ideali tüm mücadelenin merkezine yerleştirmiştir. Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküş sürecinde, tek kurtuluş yolunun “milletin” kendi kaderini tayin etmesi olduğuna inanmıştır.

b- Çağdaşlaşma ve Uygarlık Hedefi:

Atatürk, Türkiye’yi çağdaş uygarlık düzeyine ulaştırma vizyonuna sahipti. Bu, sadece siyasi bağımsızlıkla sınırlı kalmayıp, “toplumsal, ekonomik, kültürel ve bilimsel” alanlarda da modernleşmeyi içeriyordu.

c- Laik ve Akılcı Bir Toplum Anlayışı:

Atatürk, dogmalar yerine “aklı ve bilimi” rehber edinen, laik bir toplum yapısının modernleşmenin temel şartı olduğuna inanıyordu. Bu anlayış, Cumhuriyetin birçok devriminin de temelini oluşturmuştur.

2. KURTULUŞ SAVAŞI’NIN LİDERLİĞİ VE CUMHURİYETİN TEMELLERİNİN ATILMASI:

a- Milli Mücadelenin Önderliği:

Atatürk, işgal güçlerine karşı verilen Kurtuluş Savaşı’nda eşsiz bir liderlik sergilemiştir. Askeri dehası, stratejik öngörüsü ve “milletin inancını” birleştirerek zaferin kazanılmasında hayati bir rol oynamıştır.

b- Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin Kurulması:

Kurtuluş Savaşı’nı yönetmek ve milli iradeyi temsil etmek amacıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin kurulmasına öncülük etmiştir. Bu, Cumhuriyetin temellerinin atıldığı en önemli adımlardan biridir.

c- Saltanatın Kaldırılması:

Milli egemenlik ilkesine aykırı olan “saltanatın kaldırılmasına” liderlik ederek, Cumhuriyetin önündeki en büyük engeli ortadan kaldırmıştır.

3. CUMHURİYETİN İLANI VE İLKELERİNİN YERLEŞTİRİLMESİ:

a- Cumhuriyetin İlanı:

29 Ekim 1923’te Cumhuriyetin ilanı, Atatürk’ün uzun süredir hedeflediği “modern” ve “demokratik” bir devletin kuruluşunu resmileştirmiştir. Bu, Türkiye’nin yönetim biçiminde “köklü bir değişimi” ifade ediyordu.

b- Cumhuriyetin Temel İlkelerinin Belirlenmesi:

Atatürk’ün düşünceleri ve yönlendirmeleriyle Cumhuriyetin temel ilkeleri (milliyetçilik, halkçılık, devletçilik, laiklik, cumhuriyetçilik, inkılapçılık) belirlenmiş ve “Anayasa”ya dahil edilmiştir. Bu ilkeler, Cumhuriyet Projesi’nin ideolojik çerçevesini çizmiştir.

4. DEVRİMLERİN GERÇEKLEŞTİRİLMESİ VE TOPLUMSAL DÖNÜŞÜMÜN SAĞLANMASI:

a- Devrimlerin Önderliği ve Savunuculuğu:

Atatürk, Cumhuriyetin temel ilkelerini hayata geçirmek amacıyla gerçekleştirilen bir dizi devrimin (eğitim, hukuk, kılık kıyafet, dil, tarih vb.) en büyük destekçisi ve uygulayıcısı olmuştur.

Bu devrimlerin gerekliliğini halka anlatmış ve karşı çıkanlara karşı “kararlılıkla” durmuştur.

b- Toplumsal Değişimin Teşvik Edilmesi:

Atatürk, sadece yasal düzenlemelerle kalmamış, aynı zamanda halkın düşünce yapısının değişmesi, kadının toplumdaki yerinin güçlenmesi, bilime ve sanata önem verilmesi gibi konularda da öncü rol oynamıştır. “Nutuk” gibi önemli eserleriyle Cumhuriyetin felsefesini ve hedeflerini gelecek kuşaklara aktarmıştır.

c- Eğitim Seferberliği:

Yeni kuşakların “Cumhuriyetin” değerleriyle yetişmesi için eğitime büyük önem vermiş, okuma yazma oranını artırmak için seferberlik başlatmıştır.

5. KURUMLARIN OLUŞTURULMASI VE DEVLET YAPISININ İNŞASI:

a- Modern Devlet Kurumlarının Tesisi:

Atatürk’ün liderliğinde, çağdaş bir devlet yapısı oluşturmak amacıyla yeni kurumlar kurulmuş ve mevcut kurumlar modernize edilmiştir. Hukuk sisteminden eğitim sistemine, ekonomiden orduya kadar birçok alanda yeniden yapılanma gerçekleştirilmiştir.

b- Laik Devlet Anlayışının Yerleştirilmesi:

Din ve devlet işlerinin ayrılması prensibi olan laiklik, Atatürk’ün önderliğinde Cumhuriyetin temel niteliklerinden biri haline getirilmiştir.

Bu, “akılcı ve bilimsel” düşüncenin gelişmesi için önemli bir zemin oluşturmuştur.

. 6. KISACA:     .

.  Gazi Mustafa Kemal Atatürk, “Cumhuriyet Projesi”nin sadece fikir babası değil, aynı zamanda bu fikri yaşama geçirmek için her türlü fedakarlığı gösteren, “askeri ve siyasi” dehasıyla ülkeyi “bağımsızlığa” kavuşturan, gerçekleştirdiği “devrimlerle” toplumu dönüştüren ve çağdaş, modern Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerini atan eşsiz bir liderdir.

.  Onun etkisi, rolü, emekleri ve çabaları olmasaydı, “Cumhuriyet Projesi” hayal olarak kalmaya mahkum olabilirdi.

.  Atatürk’ün mirası, Cumhuriyetin ilkeleri ve idealleriyle bugün de yaşamaya ve Türkiye’ye yol göstermeye devam etmektedir.

.  Son yıllarda ortaya çıkan ve gittikçe de artan sorunlarla “mücadele” edebilmemiz ve “çözüm yolları” bulabilmemiz için tüm bu “temel ilkeleri” ve “değerleri” çok iyi kavramak gereklidir.

Gönen ÇIBIKCI