0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

ABD’nin Rusya ile iş yapan finans şirketlerini yaptırımlarla hedef alma tehdidinin, Türkiye ve Rusya arasındaki ticareti olumsuz etkilediği bildiriliyor. Konu hakkında bilgi sahibi yedi kaynağa göre, Amerika’nın yaptırım tehdidi, hem ithal petrol hem de Türk ihracatına yönelik bazı ödemeleri aksattı veya yavaşlattı.

Kaynaklar, ABD’nin Aralık ayındaki kararnamesinin açıkça enerjiyi hedef almadığını ancak Türkiye’nin Rus ham petrolü için yaptığı bazı ödemelerin yanı sıra Rusya’nın daha geniş bir yelpazedeki Türk ihracatı için yaptığı ödemeleri de zorlaştırdığını söyledi.

ABD yaptırımları, Başkan Joe Biden’ın Kasım ayında yeniden seçilme arayışında olduğu bir dönemde ABD benzin fiyatlarında siyasi açıdan hassas bir sıçrama yaşanmasını önlemek için Kremlin’in gelirlerini azaltmayı ve Rus petrolünün küresel piyasalara akışını engellemeden Ukrayna’daki savaşını sekteye uğratmayı amaçlıyor.

Ancak petrol tüccarlarına göre, Türkiye’nin şu anda karşı karşıya olduğu benzer ödeme sorunları Rusya’nın Hindistan’a yaptığı petrol sevkiyatını aksattı ve Birleşik Arap Emirlikleri ile Çin’e yaptığı sevkiyatı da zorlaştırdı.

Rusya, NATO üyesi olan ve enerji fakiri olarak görülen Türkiye’ye Kasım ayına kadar olan 11 aylık dönemde 8,9 milyon metrik ton ham petrol ve 9,4 milyon ton mazot tedarik ederek en büyük ham petrol ve dizel ihracatçısı konumunda.

Dört kaynak, ortaya çıkan ödeme sorunlarının, Türk bankalarının iş faaliyetlerini gözden geçirmesi ve Rus müşterilerle uyumluluğu sıkılaştırmasından kaynaklandığını söyledi. İki petrol endüstrisi kaynağı, bu sorunların Türkiye’nin ham petrol tedarikini aksatmadığını, sadece az sayıda kargoyu geciktirdiğini söyledi.

Bir Rus petrol şirketinden bir kaynak, Rus petrol ihracatçılarının iki ila üç haftadır Türkiye’den ödeme alamadıklarını söyledi.

Ödemeler meselesiyle ilgili bilgi sahibi olan Türk kaynak, “Özellikle Aralık sonundaki yeni yaptırım tehdidinden sonra Rusya’ya bazı enerji ödemelerini yapmak zorlaştı. Bazı ödemeler aksadı. Başlangıçta kararlaştırılan yöntemin değiştirilmesi ya da ödemenin ertelenmesi gerekti ama sevkiyat devam etti. Kargo bazında sorunlar yaşanabilir” dedi.

Sanayi ve finans sektörü kaynakları, hassas konular hakkında konuşma yetkileri olmadığı için isimlerinin gizli kalması koşuluyla ödeme ve ticaretteki aksamaları değerlendirdi.

Petrol sektöründen bir Türk kaynak, “Ödeme sorunları Aralık ayından sonra başladı. Odak noktası petrol ithalatı değil ama bu durum tedirgin edici. Günlük işleyişi etkilemedi ama bize her an bir sorun çıkabileceğini hatırlatıyor” dedi.

Maliye ve Hazine Bakanlığı, konu hakkında yorum yapmayı reddetti. Türkiye’nin bankacılık denetleme kurumu BDDK ise yorum talebine henüz yanıt vermedi.

Rusya’nın iki yıl önce Ukrayna’yı işgal etmesini eleştirse de Batı’nın Moskova’ya yönelik yaptırımlarına karşı çıkan Türkiye, çatışma boyunca hem Moskova hem de Kiev ile yakın ilişkilerini sürdürmeyi başardı.

Ankara, yaptırımların Türkiye topraklarında delinmeyeceğini söylese de Washington, geçen yıl Rusya’nın savaş alanında kullanabileceği çift kullanımlı malların geçişini durdurmak için baskıyı arttırdı ve Türk bankaları ve şirketlerinin ikincil ABD yaptırımlarından etkilenebileceği uyarısında bulundu.

“Bankalar yaptırımlarla ilgili ‘son derece titiz’ prosedürler yürütüyor”

Rus-Türk ödemelerindeki kesinti, ABD Başkanı Joe Biden’ın 22 Aralık’ta Rusya’nın yaptırımları delmesine yardımcı olan firmaları ABD finans sistemine erişimlerini kaybetme riskiyle tehdit eden kararnameyi imzalamasıyla başladı.

Kararnamede, ABD yaptırımlarının hedefinde olanlar adına iş yapan finansal kuruluşların risk altında olduğu belirtildi.

1 Şubat’ta Kremlin, ABD’nin “agresif” baskısı nedeniyle Türk bankalarının Rus müşterilerine yönelik kuralları sıkılaştırdığının farkında olduğunu ve çözüm bulmak için Türkiye ile birlikte çalıştıklarını bildirdi.

Rusya Merkez Bankası Başkanı Elvira Nabiullina Cuma günü yaptığı açıklamada, dış ticaret işlemlerinde yerleşim ve lojistikle ilgili ek zorluklar olduğunu söyledi.

Bir Türk bankacı, bankaların yaptırımlarla ilgili “son derece titiz” prosedürler yürüttüğünü ve uyum departmanlarının tüm işlemleri yakından incelediğini söyledi.

Bir başka bankacı ise “Bu konu çok hassas ve bankaların uyum departmanları bu konunun üzerinde duruyor” dedi.

ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan üst düzey bir yetkili ise Reuters’a yaptığı açıklamada, Türk bankalarının mevcut faaliyetlerini gözden geçirdikleri ve Rus müşterilerine yönelik uyum programlarını sıkılaştırdıkları yönündeki haberlerin kendilerini cesaretlendirdiğini söyledi.

Yetkili, “Başkan’ın Rusya’ya yönelik yaptırım yetkimizde 22 Aralık’ta yaptığı değişiklik, daha önce söylediklerimizi yeniden teyit etti: yabancı finans kuruluşları, Rusya’nın ordusuna fayda sağlayan ya da başka bir şekilde önlemlerimizin atlatılmasını sağlayan işlemleri yapmamakla sorumludur” dedi.

Amerikalı Dışişleri Bakanlığı yetkilisi ayrıca, “Geçtiğimiz yıl boyunca Türk ortaklarımızla kapsamlı görüşmeler yaptık. Ocak ayı ticaret verileri elimize ulaştığında bunları analiz edeceğiz ve bu görüşmeleri sürdürmeyi dört gözle bekliyoruz” şeklinde konuştu.

İlk verilere göre Türkiye’nin Rusya’ya ihracatı Ocak ayında yıllık yüzde 39 düşüşle 631 milyon dolara gerilerken, geçen yıl yüzde 16,9 artışla 10,9 milyar dolara yükselmişti. Rusya’dan ithalat ise Ocak ayında yüzde 20,2 düşüşle 4 milyar dolara gerilerken, 2023 yılında yüzde 22,5 düşüşle 45,6 milyar dolara gerilemişti.

Rusya’dan ham petrol ithalatı 2022 yılında iki kattan fazla artarak 12 milyon tona ulaşmıştı. Ocak-Kasım 2023’te Türkiye’ye 8,9 milyon ton petrol tedarik eden Rusya, bir önceki yıla kıyasla yüzde 20’lik bir düşüş yaşasa da savaş öncesi ortalamanın üzerinde kaldı.

Ancak kaynaklar, etkinin çoğunun petrol dışı ticaret üzerinde olduğunu söyledi.

“Özellikle makine ihracatı, askeri teçhizatla olan benzerliği nedeniyle durdu,” şeklinde konuşan konuyla ilgili bir kaynak, “Asıl sorun Türkiye’nin yapması gereken ödemede değil, alacağı ödemede ortaya çıkıyor. Bu da Türk bankalarının yaptırımlara karşı ne kadar tereddütlü olduğunu gösteriyor” dedi.

VOA tarafından geçilen “Türkiye ve Rusya arasındaki ticari ilişkiler yeni Amerikan yaptırımlarının tehdidiyle karşı karşıya” haberinde ha-ber.com editörlerinin hiçbir editoryal müdahalesi yoktur. “Türkiye ve Rusya arasındaki ticari ilişkiler yeni Amerikan yaptırımlarının tehdidiyle karşı karşıya” haberi web sayfamıza otomatik olarak VOA sitesinden geldiği şekliyle yer almaktadır. Bu alanda yer alan “Türkiye ve Rusya arasındaki ticari ilişkiler yeni Amerikan yaptırımlarının tehdidiyle karşı karşıya” haberinin hukuki muhatabı haberi geçen web siteleri ve ajanslardır.