0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Kadınların siyasi ve kamusal hayata eşit katılımı ve liderliği, 2030 yılına kadar yakalanması planlanan Birleşmiş Milletler (BM) Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’nden biri. Ancak her ne kadar kadınların karar alma mekanizmalarındaki yeri açısından özellikle son yıllarda önemli ilerlemeler kaydedilse de, güncel veriler, kadınların hala dünya genelinde yeterince temsil edilmediğini gösteriyor.

BM’ye göre, temsiliyet, siyasete katılım ve siyasi liderlik açısından cinsiyet uçurumunun kapanma oranının aynı hızda devam etmesi durumunda, küresel çapta cinsiyet eşitliğinin sağlanması bir asırdan fazla sürecek.

Türkiye, hem yerel hem de ulusal çapta kadın temsilci ve liderler açısından dünya ortalamalarının altında kalan ülkeler arasında.

Bu yıl, Türkiye dahil 60’dan fazla ülkede 2,6 milyardan fazla kişi oy kullanmak üzere sandık başına gidiyor. Sandıklardan çıkacak sonuçlar, küresel çapta toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik kaydedilebilecek ilerlemeler açısında da kilit önem taşıyor.

Diğer taraftan, toplumsal cinsiyet eşitliği ve kadınların güçlendirilmesi konusunda BM’nin en büyük yıllık toplantısı olan Kadının Statüsü Komisyonu toplantısının (CSW68) 68’incisi için de son hazırlıklar yapılıyor.

Bu yıl 11-22 Mart tarihleri arasında yapılacak olan toplantının öncelikli teması, “Yoksulluğun ele alınması, kurumların ve finansmanın toplumsal cinsiyet perspektifiyle güçlendirilmesi yoluyla toplumsal cinsiyet eşitliğine ulaşılmasının hızlandırılması ve tüm kadın ve kız çocuklarının güçlendirilmesi” olarak belirlendi.

Her yıl belirli bir temaya öncelik verilerek düzenlenen Kadının Statüsü Komisyonu toplantısının 2021 yılındaki ana konusu ise kadınların kamu alanında karar verme mekanizmalarına katılımının arttırılmasıyla ilgiliydi.

Devlet ya da hükümet başkanı kadın olan ülke sayısı 26

2013 yılında dünyadaki kadın devlet başkanlarının oranı yüzde 5,3 olarak kaydedilmişti. Aynı yıl, hükümet liderleri kadın olan ülkelerin oranı ise yüzde 7,3 olarak belirlendi.

Her iki alanda da son 10 yılda önemli ilerlemeler kaydedildi. 2023 yılında devlet başkanı kadın olan ülkelerin oranı yüzde 11,3’e, hükümet başkanları kadın olan ülkelerin oranı ise yüzde yüzde 9,8’e yükseldi.

BM verilerine göre, 10 Ocak 2024 itibariyle, 28 kadının devlet ve/veya hükümet başkanı olarak görev yaptığı 26 ülke bulunuyor. Yani kadınların en yüksek kademede temsiliyet oranı yüzde 13’e yaklaşmış durumda.

Ancak uzmanlar, bu hızla giderse, en üst düzey iktidar pozisyonlarında toplumsal cinsiyet eşitliğine 130 yıl daha ulaşılamayacağının altını çiziyor.

BM Kadın Birimi tarafından ilk kez derlenen verilere göre, geçen yıl, ülkelerin bakanlıkları ya da kabine üyelerinde kadınların oranı ortalama olarak yüzde 22,8’de kaldı. Bu oranın yüzde 50 ya da daha fazla olduğu ülke sayısı ise sadece 13.

Bangladeş, İzlanda, İtalya, Aruba, Uganda, Tayvan, Gürcistan ve Samoa kadın devlet başkanı ya da kadın başbakanların şu an görevde olduğu ülkeler arasında.

Dünyanın demokrasi sıralamasında üst sıralarda yer alan ve başkanlık sistemiyle yönetilen ABD’de henüz ülkedeki en üst düzey siyasi pozisyonda bir kadın yer almadı. Şu anda başkan yardımcısı olan Kamala Harris ise bu görevdeki ilk kadın oldu.

İlk yüzyılını geride bırakan Türkiye Cumhuriyeti tarihi boyunca da Cumhurbaşkanlığı görevinde bir kadın lider yer almadı. Türk siyasetinde şu ana kadar en üst düzeyde görev yapan kadın siyasetçi ise 1990’lı yıllarda başbakanlık görevini yürüten Tansu Çiller oldu.

Meclislerinde cinsiyet eşitliğini yakalayan sadece 6 ülke var

Kadınların mecliste temsiliyet oranına baktığımızda da benzer bir tabloyla karşılaşıyoruz. 1995 yılında, küresel çapta meclislerde kadın temsilcilerin oranı yüzde 11 iken, bu oran bugün ortalama 26,5’e yükseldi.

Meclislerinde yüzde 50 ya da üzerinde kadın temsilci yer alan ülke sayısı ise sadece altı. Bu ülkeler, yüzde 61 oranla Ruanda, yüzde 53 oranla Küba, yüzde 52 oranla Nikaragua, yüzde 50 oranla Meksika, Yeni Zelanda ve Birleşik Arap Emirlikleri.

Kadınların meclisteki temsiliyet oranı yüzde 40 ile 49 arasında olan 23 ülke var. Bunların 13’ü Avrupa, 6’sı Afrika, 3’ü Latin Amerika ve Karayipler ve 1’i de Asya’da yer alan ülkeler.

Türkiye’de ise geçen yıl düzenlenen genel seçimlerin sonucunda, TBMM’de kadın milletvekili sayısının oranı Cumhuriyet tarihinde ilk kez yüzde 20’yi geçti.

Birleşmiş Milletler bünyesindeki 193 ülkeden 22’sinde ise mecliste kadın temsiliyet oranı hala yüzde 10’un altında.

BM yetkilileri, yasama organında cinsiyet eşitliğine yönelik ilerlemenin aynı hızla devam etmesi durumunda, eşitliğin 2063 yılında yakalanacağını söylüyor.

Yerel yönetimlerde kadınların yeri

BM’ye göre, 141 ülkeden elde edilen veriler, kadınların yerel yönetim organlarındaki seçilmiş üyelerin 3 milyondan fazlasını oluşturduğunu gösteriyor. Bu da, yerel düzeyde kadın temsiliyeti ve liderlik oranının yüzde 35,5 olduğu anlamına geliyor.

Sadece üç ülkede bu oran yüzde 50’ye ulaşmış durumda ve yüzde 40’ı geçen ülke sayısı ise 22.

Kadınların yerel yönetimlerdeki temsiline ilişkin bölgesel farklılıklar da dikkat çekiyor.

Bu oran geçen yıl, Orta ve Güney Asya’da yüzde 41; Avrupa ve Kuzey Amerika’da yüzde 37; Okyanusya’da yüzde 32; Doğu ve Güneydoğu Asya’da yüzde 31; Latin Amerika ve Karayipler’de yüzde 27; Sahraaltı Afrika’da yüzde 25; Batı Asya ve Kuzey Afrika’da yüzde 20 olarak kaydedildi.

31 Mart’ta yapılacak yerel seçimlere hazırlanan Türkiye’de 2019 yılında yapılan son seçimlerin sonuçlarına göre yerel yönetimlerde kadın liderlerin oranı dünya ortalamasının altında kalıyor.

Mevcut veriler, Türkiye’de şu an belediye başkanları arasında sadece yüzde 3’ünün kadın olduğunu gösterirken, belediye meclislerindeki kadın oranı yüzde 11, kadın muhtar oranı ise yüzde 2’de kaldı.

VOA tarafından geçilen “Kadınların siyasette yer alma oranı aynı hızla ilerlerse eşitliğin yakalanması bir asırdan fazla sürecek” haberinde ha-ber.com editörlerinin hiçbir editoryal müdahalesi yoktur. “Kadınların siyasette yer alma oranı aynı hızla ilerlerse eşitliğin yakalanması bir asırdan fazla sürecek” haberi web sayfamıza otomatik olarak VOA sitesinden geldiği şekliyle yer almaktadır. Bu alanda yer alan “Kadınların siyasette yer alma oranı aynı hızla ilerlerse eşitliğin yakalanması bir asırdan fazla sürecek” haberinin hukuki muhatabı haberi geçen web siteleri ve ajanslardır.