Afganistan’da Denetimi Ele Geçiren Taleban Kimdir?

Afganistan’da Denetimi Ele Geçiren Taleban Kimdir?

ABONE OL
12:25 - 17/08/2021 12:25
Afganistan’da Denetimi Ele Geçiren Taleban Kimdir?
0

BEĞENDİM

ABONE OL
Kaplan
Best

 

Taleban, 1996 ve 2001 yılları arasında Afganistan’ı yönetmesinin ardından bugün yeniden ülkede denetimi eline geçirdi. Ülkeyi islami kurallara uygun yönetme iddiasında bulunan Taleban’la ilgili bilinmesi gerekenler;

Taleban nasıl ortaya çıktı?

Taleban, 1990’lı yıllarda Sovyetler Birliği’nin çekilmesinin ardından ülkede başlayan iç savaşta çatışan gruplardan biri olarak ortaya çıktı. Grup, 1994 yılında Kandahar’da kuruldu. Kurucusu, şehirde görevli imamlardan biri olan Molla Muhammed Ömer’di. Ömer, 2013 yılında ölene kadar örgüte liderlik etti.

ABD’yle nasıl bir bağı var?

Taleban örgütü üyelerini aslen 1980’li yıllarda, Sovyetler Birliği’ne karşı savaşan ve ABD’nin destek verdiği “mücahidler” olarak adlandırılan militanlardan devşiren bir örgüt oldu.

Taleban nasıl güç kazandı?

1989 yılında Sovyetler Birliği’nin çekilmesinin ardından Afganistan’da hükümetin de çökmesiyle birlikte ülkede bir iç savaş başladı. Taleban, ülkede düzen ve adaleti sağlayacağı vaadiyle birçok noktada kendisine destek sağladı. 1994 yılında örgüt ufak bir direnişin ardından Kandahar şehrinde denetimi eline geçirdi. 1996 yılında da Kabil’i aldılar.

Taleban nasıl bir inanca ve yönetim modeline sahip?

Taleban, ülkeyi islami şeriat kurallarına göre yönettiğini savunuyor. Ülkede kamuya açık idamlar yapabiliyor. Kadınların toplum hayatı içerisinde yer alması ve çalışmalarına ya da eğitim almalarına izin verilmiyor. Kadınlar sokakta tüm vücutlarını örten Burka denen kıyafetler giymeye zorlanıyor. Taleban yöentiminde ülkede batılı kitaplar, filmler, kültürel aktiviteler yasaklanıyor. Taleban daha önce dünya gündemine ülkedeki Bamiyan Vadisi’nde yer alan 1500 yıllık Buda heykellerini yıkarak gelmişti.

El Kaide’yle nasıl bir bağları var?

Taleban, Usame Bin Ladin tarafından yönetilen El Kaide örgütüne Afganistan’da güvenli bir alan sağladı. Aralarında 11 Eylül saldırılarının da bulunduğu pek çok terör eylemini gerçekleştiren örgüt Afganistan’da Taleban yönetimindeki dönemde kendi eğitim kamplarını kurdu.

Nasıl güç kaybettiler?

ABD’ye yönelik 11 Eylül saldırılarının ardından ABD yönetimi ve koalisyon ortakları Afganistan’a yönelik bir operasyon başlattılar. Aynı yıl Aralık ayında Afganistan’da Taleban yönetimi devrildi. ABD ülkede yeni bir yönetim kurmak için Afgan siyasetçilerle birlikte çalışmaya başladı.

Taleban güç kaybettikten sonraki süreçten bugüne neler oldu?

Taleban yönetiminin devrilmesinin ardından örgütün yöneticileri, ülkenin güneyi ve doğusundaki bölgelere ve Pakistan sınırında güçlü oldukları alanlara çekildiler. Grup daha sonra ABD ve koalisyon askerlerine karşı bir direniş başlattı ve saldırılar düzenledi. Taleban bir süre sonra ABD’nin desteğiyle kurulan Afgan hükümetini ve ülkedeki yabancıları da hedef alan saldırılar ve kaçırma eylemleri yapmaya başladı.

ABD yönetimi, 20 yıl süren saldırının ardından geçen yıl Taleban’la görüşmelere başladı. Görüşmeler, ABD askerlerinin ülkeden çekilmesi karşılığında Taleban’ın, Afganistan’da terör örgütlerinin yuvalanmasına izin vermemesi şartıyla anlaşmayla sonuçlandı.

Ancak ABD’nin liderlik ettiği Taleban ve Afgan hükümeti arasındaki barış görüşmelerinde başarı sağlanamadı.

Taleban’ı hangi ülkeler resmen tanıdı?

Taleban’ın Afganistan’da iktidarda bulunduğu 1996-2001 yıllarında çok az sayıda ülke resmen tanıdı. Bu ülkeler arasında Pakistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan da yer aldı. Bugün gelinen noktada hangi ülkelerin Taleban yönetimini resmen tanıyacaklarıysa henüz bilinmiyor.

VOA tarafından geçilen Afganistan’da Denetimi Ele Geçiren Taleban Kimdir? haberinde ha-ber.com editörlerinin hiçbir editoryal müdahalesi yoktur. Afganistan’da Denetimi Ele Geçiren Taleban Kimdir? haberi web sayfamıza otomatik olarak VOA sitesinden geldiği şekliyle yer almaktadır. Bu alanda yer alan Afganistan’da Denetimi Ele Geçiren Taleban Kimdir? haberinin hukuki muhatabı haberi geçen web siteleri ve ajanslardır.

Inal

En az 10 karakter gerekli
Gönderdiğiniz yorum moderasyon ekibi tarafından incelendikten sonra yayınlanacaktır.