0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Sokak çatışmalarının yaşandığı 2015 yılında, dönemin Baro Başkanı Tahir Elçi’nin öldürüldüğü Yeni Kapı Sokak, yedi yıl sonra yaya trafiğine açıldı. Çatışmalardan sonra yeniden inşa edilen kesime açılan kapı kimilerine göre bölgeyi cazibe merkezi haline getirecek. Bölgedeki yapıların yıkılmaması için mücadele edenler ise hayalkırıklığı yaşadıklarını söyledi.

Suriçi’nin, çatışmaların yaşandığı bölgenin büyük bölümü olaylardan sonra yeniden inşa edildi. Büyük bölümü hayata dönen Sur’da, yaya trafiğine kapalı olan sokaklardan biri daha açıldı. Sokağın adı resmi kayıtlarda Yenikapı olarak geçiyor. Halk arasında ise sokak, burada bulunan ve dört sütun üzerinde durduğu için Dört Ayaklı Minare adı verilen minarenin adıyla özdeşleşmiş.

Ancak sokak dönemin Baro Başkanı Tahir Elçi’nin öldürülmesinin ardından dünya gündemine geldi. Elçi, sokağa adını veren minarenin hemen altında öldürüldü. Suikastın ardından başlatılan operasyonlar nedeniyle sokak kapatıldı. Aradan geçen 7 yılda, sokakta bulunan yapılar yıkılarak yerlerine yenileri yapıldı ve yaya trafiğine açıldı.

Sokakta bulunan demir bariyerler Sur Kaymakamı ve Belediye Başkan vekili Abdullah Çiftçi tarafından kaldırıldı. Burada gazetecilerin sorularını yanıtlayan Çiftçi, bölgenin cazibe merkezi olacağını söyledi. Hedeflerinin beş milyon turist olduğunu savunan Çiftçi, “Burada 67 iş merkezimiz var ve buradaki işyerlerinin tamamı kiraya verildi. Burası turizm açısından da önemli bir alanı teşkil ediyor. Yeni Kapı caddesi hem ticaret acısında önemli bir alan teşkil edecek hem de yeni yüzüyle tamamen bütün dünya milletlerine hizmet edecek ve Diyarbakır’da hedefimiz olan 5 milyon turisti ağırlayacak bir konsept ile burası inşallah tarih sahnesine yeniden kazandırılıyor” ifadelerini kullandı.

“Kimliksiz bir şehir yaratıldı”

Sokakta turistlere hitap eden işyerleri olan esnaf, sokağın açılmasından memnun. VOA Türkçe’ye konuşan esnaf, sokağın açılması ve kaymakamlığın da bölgeye taşınmasıyla, bölgenin hareketleneceği görüşünde. Ancak bölgeyi gezen vatandaşların bir bölümü, yeni yapıları beğenmedi. Sur’un yeni halini beğenmeyenler arasında sadece vatandaşlar yoktu.

Diyarbakır Surları ve Hevsel Bahçelerinin Kültürel Miras Listesine alınması başvuruları sırasında Alan Yönetim Başkanı ve Koordinatör olan Emekli Müze Müdürü Nevin Soyukaya, tepkiliydi. VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Soyukaya, kimliksiz bir bölge yaratıldığını söyledi.

Hayal kırıklığı yaşadığını ifade eden Soyukaya, “Kayyum televizyonda ‘Yeni Diyarbakır’da yeni sokakta yepyeni bir konsept yarattık, 5 milyon turist bekliyoruz’ gibi şeyler söyledi. Bu laflar insanın içini acıtıyor. Yani 5 milyon turist için bir şehir yıkıldı, 5 milyon turist nasıl gelecek? Yaptıkları abuk sabuk yapılara mı gelecek? Niye gelsin? Yapıların ne özelliği var? Sıradan, niteliksiz, kimliksiz bir alan. O kimliksiz diye, kim, niye gelir? Birilerinin gelmesi için onca hayat, yapı, hafıza, kültür yok edilmeli miydi? Bu kadar saçma bir şey olabilir miydi? Açıkçası içim acıdı. Kültür yok edildi, kimliksiz bir alan inşa edildi, hiçbir şey ifade etmeyen ruhsuz yapılan inşa edildi, orayı var eden insanlar orada değil. Orası artık bir yaşam alanı değil, bir ticaret alanıdır. Yeniden yaratılan, ruhsuz, kimliksiz ticaret alanına kimi götürecekler” dedi.

“İnsanların beklediği bu değildi”

Çatışmalardan sonra Sur’daki yıkıma dikkat çekmek amacıyla kurulan, Sur’un Yıkımına Hayır Platformu’nun üyelerinden olan dönemin Mimarlar Odası Başkanı Şerefhan Aydın da hayal kırıklığına uğrayanlardan. VOA Türkçe’ye konuşan Aydın, bölgedeki karakolların birbirine bağlanması için yol yapılırken onlarca tarihi yapının yıkıldığını vurguladı.

Sokağın yeni halini ‘ruhsuz’ olarak nitelendiren Aydın, “Daha önce doğal bir sokak aksı vardı. Şu anda baktığınız zaman hepsi ticari işletmelere dönüştürülmüş ruhsuz bir cadde, her yerde görebileceğimiz bir cadde yaptılar. Oraya tarihi yeniden yaptık diye pazarladılar. İnsanların beklediği bu değildi. O dokunun korunması, uygun bir restorasyonu yapılma beklentisi vardı. Kimliksiz bir sokak ya da bir bölge yarattılar. Artık orada gezen birinin Sur’da kendini hissedebileceği herhangi bir mimari ve tarihi doku yok. Orada tamamen yapay yaratılmış. Maalesef eskiden kalan bir yapı elemanı orada göremiyoruz. Bir tarih bu şekilde yok edildi. Farklı bir kimlikle sunulmaya çalışılıyor, ciddi bir hayal kırıklığı” diye konuştu

“Sur’da 334’ü tarihi 3 bin 569 yapı yıkıldı”

Türkiye Mimarlar ve Mühendisler Odaları Birliği Diyarbakır İl Koordinasyon Kurulu’nun Sur’da yaşanan olaylar ve sonrasındaki tahribatlara ilişkin 2017 yılında hazırladığı rapora göre Sur’daki 3569 yapı yıkıldı.

Raporda, “11 Temmuz 2017 tarihli uydu fotoğraflarına göre 16 aylık süreçte 46 hektar alan yıkıldı. Bu alanda, 4985 yapı bulunmaktaydı bunun 3569’ı yıkılmıştır. Yani alan olarak yüzde 61’i yapısal olarak yüzde 72’si yıkılmıştır. 87 tescilli, 247 tescile değer yapı yıkılmıştır. Bunların aralarında hamam, cami, türbe, geleneksel Diyarbakır evleri yıkılmıştır. En büyük hasarı Hasırlı Mahallesi gördü. 20 hektarlık alanın 19 hektarı yıkıldı” bilgileri yer aldı.

VOA tarafından geçilen Yeni Sur Cazibe Merkezi mi Hayal Kırıklığı mı? haberinde ha-ber.com editörlerinin hiçbir editoryal müdahalesi yoktur. Yeni Sur Cazibe Merkezi mi Hayal Kırıklığı mı? haberi web sayfamıza otomatik olarak VOA sitesinden geldiği şekliyle yer almaktadır. Bu alanda yer alan Yeni Sur Cazibe Merkezi mi Hayal Kırıklığı mı? haberinin hukuki muhatabı haberi geçen web siteleri ve ajanslardır.