0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

ABD’nin Teksas eyaletinde federal yargıç, kürtaj hakkını ortadan kaldıran yasa hakkında yürütmeyi durdurma kararı verdi. Yargıç, ABD’nin en kalabalık ikinci eyaleti olan Teksas’ta kürtajı neredeyse tamamen yasaklayan yasayı, anayasal bir hakkın “saldırganca ihlali” olarak tanımladı.

Teksas eyaletinde kürtaj yapan doktorlar, kısıtlamaların yürürlüğe girmesinden sonraki birkaç hafta içinde yasanın “tam da korktukları gibi” bir etki gösterdiğini söylemişti. Eyaletin Austin kentindeki Federal Bölge Yargıcı Robert Pitman’ın kararı, Teksas’taki kürtaj yasasına indirilen ilk hukuki darbe olarak görülüyor.

Yargıç Robert Pitman, 113 sayfalık karar metninde, Cumhuriyetçi Partili eyalet meclisi üyelerinin yasanın uygulanmasını sadece vatandaşlara bırakarak “daha önce eşi görülmemiş yasal bir komplo tasarladığını” kaydetti. Teksas eyaletinde yaşayanlar, yeni yasa uyarınca, kürtaj yasağını ihlal eden doktor ve sağlık görevlileri aleyhine açtıkları davaları kazanmaları durumunda 10 bin dolar tazminat alma hakkına sahip oluyor.

Mayıs ayında Teksas eyaletinin Cumhuriyetçi Partili Valisi Greg Abbott’un imzaladığı yasa, anne karnındaki ceninde kalp atışı tespit edilmesi durumunda kürtaj yapılmasını yasaklıyor. Ancak ceninde kalp atışı hamileliğin altıncı haftasında, bazı kadınların hamile olduklarının farkına varmadıkları dönemde ortaya çıkıyor.

Eski ABD Başkanı Barack Obama’nın atadığı Yargıç Robert Pitman, “Kürtaj yasası yürürlüğe girdiğinden beri kadınlar, Anayasa’nın güvence altına aldığı, kendi hayatları üzerinde kontrol sahibi olma haklarını kullanmaktan yasadışı şekilde mahrum bırakılıyor” dedi.

Yargıç Pitman, karar metninde, “Bu sonuca varmaktan kaçınmanın yollarını arayan mahkemeler kendi kararlarını verebilir, ancak bu mahkeme, bu kadar önemli bir hakkın saldırganca ihlaline bir gün dahi katlanmayacaktır” ifadesine yer verdi.

Ancak yasanın askıya alınması, Teksas’ta kürtaj uygulamasının derhal başlayabileceği anlamına gelmiyor. Bunun nedeni, Teksas’taki doktorların daha kalıcı bir hukuki karar olmadan haklarında dava açılabileceğinden korkmaları. Aile planlaması örgütü Planned Parenthood ise mahkeme kararının kliniklerin bir an önce kürtaj yapmaya başlamasını sağlamasını umduğunu bildirdi.

Teksas yetkilileri, Yargıç Pitman’ın kararını geri çevirmesi için, daha önce kürtaj kısıtlamasının yürürlüğe girmesine izin veren ABD 5’inci Temyiz Mahkemesi’ne başvuruda bulunacaklarını kaydetti.

Teksas’taki sert kürtaj yasası 1 Eylül’de yürürlüğe girmişti. Kürtaj kısıtlamasının ABD Anayasası’nı ihlal etmesine rağmen yürürlüğe girdiğini kaydeden Biden Yönetimi, yasanın iptali için dava açmıştı. Adalet Bakanı Merrick Garland, Yargıç Pitman’ın kararını “Teksas’taki kadınlar ve hukukun üstünlüğü için bir zafer” olarak niteledi.

Aile planlaması örgütü Planned Parenthood Federation of America’nın CEO’su Alexis McGill Johnson, “Teksaslılar, bir aydan uzun süredir, asla yürürlüğe girmemiş olması gereken anayasaya aykırı bir yasa yüzünden kürtaj hakkundan yoksun. Bugün mahkemenin verdiği kararın zamanı çoktan gelmişti. Adalet Bakanlığı’nın bu karar için hızla harekete geçmesine minnettarız” dedi.

Teksas eyaletindeki en büyük kürtaj karşıtı grup olan Texas Right to Life (Teksas Yaşam Hakkı) ise kararın beklenmedik olmadığını kaydetti.

Grubun sözcüsü Kimberlyn Schwartz, “Bu karar, (Anayasa Mahkemesi’nin kürtaja ilişkin emsal kararı olan) Roe v. Wade kararının mirasıdır. Aktivist yargıçlar, kürtaj sektörüne hizmet etmek için taklalar atarak emsali, yasayı eğip büküyor. Bu aktivist yargıçlar önce sonucu yaratır. Kürtajın sözde anayasal hak olduğunu söyler ve o noktadan geriye gitmeye başlar” ifadelerini kullandı.

Kürtaj yapan sağlık çalışanları, yasanın yürürlüğe girmesinin üzerinden geçen süre içinde korkularının gerçek olduğunu söylüyor. Planned Parenthood’a göre yasanın yürürlüğe girmesinden sonraki iki hafta içinde Teksas’taki kliniklere kürtaj için başvuranların sayısı yüzde 80 azaldı.

Bazı doktorlar, Teksas’taki kürtaj kliniklerinin kapanma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu, yüzlerce kilometre yol katedip komşu eyaletlere kürtaj olmak için giden hastalar nedeniyle bu eyaletlerdeki kliniklerin artan hastalara hizmet vermekte zorlandığını belirtiyor.

Çoğu ABD’nin güneyinde olmak üzere bazı eyaletler, hamileliğin ilk haftalarında kürtajı yasaklayan benzer yasalar çıkardı. Bu yasaların tamamı, federal yargıçlar tarafından engellendi. ABD Anayasa Mahkemesi’nin 1992 yılında aldığı bir karar, eyaletlerin hamileliğin 24’üncü haftasından önce kürtajı yasaklamasını engelliyor. Hamileliğin 24’üncü haftası, fetüsün anne karnı dışında hayatta kalabileceği süre olarak kabul ediliyor.

Ancak Teksas eyaletinde yürürlüğe giren sert kürtaj yasası, yasanın uygulanmasını sıradan vatandaşlara bıraktığı için şimdiye kadar temyizde yenilgi almaktan kurtuldu. Yasa uyarınca savcılar yerine sıradan vatandaşlar kürtaj hizmeti sunan sağlık görevlileri aleyhine dava açabiliyor.

Hafta başında yeni dönem çalışmalarına başlayan ABD Anayasa Mahkemesi, Aralık ayında Mississippi eyaletinin 1973 tarihli emsal kürtaj hakkı yasası Roe v. Wade’in geri çevrilmesi için yapacağı savunmayı dinleyecek.

Anayasa Mahkemesi geçen ay, Teksas’taki yasanın anayasal olup olmadığına ilişkin bir karara varmadı ve yasanın yürürlükte kalmasına izin verdi. Ancak Anayasa Mahkemesi’nin 4’e karşı 5 oyla aldığı bu karar, eski Başkan Donald Trump’ın atadığı üç muhafazakar yargıçla ideolojik dengeyi değiştirmesi sonrasında mahkemenin kürtaj konusunda ne yönde karar vereceğine ilişkin bir sinyal niteliğinde.

Planned Parenthood, Anayasa Mahkemesi’nin yeni dönem çalışmaları başlamadan önce Cuma günü yayınladığı raporda, emsal karar Roe v. Wade’in geri çevrilmesi durumunda ABD’deki 50 eyaletten 26’sının kürtajı yasaklama yoluna gideceğini açıkladı. Planned Parenthood’a göre sadece 2021’de ülke genelindeki eyalet meclislerinde kürtaja karşı yaklaşık 600 kısıtlama teklifi sunuldu; bunların 90’dan fazlası yasalaştı.

Dava dosyalarına göre Teksas’ta yetkililer, kısıtlayıcı yasanın askıya alınması durumunda bile kürtaj yapan doktorların kalıcı bir karar yürürlüğe girene kadarki süreçte aleyhlerinde dava açılması riskiyle karşılaşabileceği uyarısında bulundu.

VOA tarafından geçilen Teksas’ta Kürtajı Kısıtlayan Yasa Askıya Alındı haberinde ha-ber.com editörlerinin hiçbir editoryal müdahalesi yoktur. Teksas’ta Kürtajı Kısıtlayan Yasa Askıya Alındı haberi web sayfamıza otomatik olarak VOA sitesinden geldiği şekliyle yer almaktadır. Bu alanda yer alan Teksas’ta Kürtajı Kısıtlayan Yasa Askıya Alındı haberinin hukuki muhatabı haberi geçen web siteleri ve ajanslardır.