0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Rusya’da 25 Haziran’da başlayan ve bir hafta süren anayasa değişikliği referandumu Çarşamba günü tamamlandı. Rus seçmenler, değişikliklere yeşil ışık yaktı. Kremlin muhaliflerinden anayasal darbe ve oy hilesi sesleri yükselse de Corona pandemisinin gölgesinde yapılan referandumdan çıkan sonuç, Cumhurbaşkanı Vladimir Putin açısından tartışmalı olsa da zafer kabul ediliyor.

Muhafazakarlık ve yurtseverlik değerlerine ilişkin yaklaşık 200 anayasa değişikliği maddesi içeren referandumda çok fazla öne çıkarılmayan, ancak Putin için cumhurbaşkanlığı görev süresini yeniden düzenleyen bir madde de yer alıyordu. Anayasadaki bu değişiklik, Putin’e mevcut görev süresinin de ötesinde, 2036 yılına kadar iktidarda kalma imkanı tanıyor.

Rusya Merkezi Seçim Komisyonu’na göre hemen hemen tüm oyların sayıldığı referanduma kayıtlı seçmenlerin yüzde 65’i katıldı. Referandumda oy kullanan seçmenlerin yüzde 78’i, anayasal değişiklikler için ”evet,” yüzde 21’i ise ”hayır” oyu kullandı.

Kremlin Sözcüsü Dimitriy Peskov, ”Bu, Cumhurbaşkanı Putin’e duyulan güvenin fiili göstergesi olan muzaffer bir referandum” dedi.

Putin, oylamanın yapılacağı son günün öncesinde, tüm Rus vatandaşlarına seslerini duyurma çağrısı yaptı ve ”Yaşamak istediğimiz ülke için oy veriyoruz. Her birimizin oyu en önemli oydur” dedi.

Putin, sandık başına gidilecek son günden önceki akşam yayınlanan konuşmasında ne cumhurbaşkanlığının süresinin uzatılması konusuna değindi ne de Rus Parlamentosu’nun her iki kanadının da cumhurbaşkanlığı görev süresinin uzatılması konusundaki anlaşmayı onayladığına.

Olağandışı bir oylama

Anayasa değişikliği referandumu, aslında Nisan ayında yapılması planlanan, ancak Corona salgınının Rusya’da hızla yayılması üzerine Putin tarafından ertelenen, dikkatle ve titizlikle hazırlanmış bir planın parçası.

Rusya, 650 bin doğrulanmış vakayla Corona pandemisinde en çok vaka kaydedilen ülkeler sıralamasında Amerika ve Brezilya’nın ardından üçüncü sırada yer alıyor.

Rusya Merkezi Seçim Komisyonu Başkanı Ella Pamfilova, salgın ortamında seçmenlerin sandık başına gitmesini sağlamak için ”özel prosedürler” uygulayarak kamu sağlığını güvence altına aldıklarını söyledi.

Başkent Moskova’da elektronik oylamanın bir seçenek olarak seçmenlere sunulması ve sandık başına gitme süresinin bir haftaya uzatılması, bu uygulamalar arasında yer aldı.

Bağımsız seçim gözlem kuruluşu Golos’tan Roman Udot, Amerika’nın Sesi’ne verdiği söyleşide, ”Bizim işimiz oylamayı kontrol etmek, ve bunu yapmak kesinlikle imkansızdı. Bir hafta süren bir seçim deneyimini daha önce hiç yaşamamıştık. İnsanlar sokaklarda, parklarda, bahçelerde oy veriyordu” dedi.

Ateş ölçümü yapılan seçmenlere maske, eldiven ve oy pusulasını işaretlemek üzere kullanacakları kalem verildi. Sandıklar birkaç saatte bir dezenfekte edildi.

Seçime katılımı arttırmak için ücretsiz pizzadan futbol topuna, akıllı telefon ve otomobil çekilişinden hükümetin hediye ettiği apartman dairelerine kadar çok sayıda ödül dağıtılacağının reklamı yapıldı.

Muhalif lider Aleksey Navalni ise tüm referandum sürecini ”tiyatro oyunu”na benzetti ve ”Sonucu hiçbir zaman kabul etmeyeceğiz. Putin’in ihtiyacı olan tek şey insanların sandık başına gitmesiydi çünkü oyunu seyirci olmadan sergileyemezsiniz” dedi.

Gerçekliğin tanımı yeniden yapıldı

Gözlemciler, büyük bir zafer elde edildiği görünümüne rağmen, Kremlin’in Rusya’ya hakim olan genel olumsuz havayla çelişecek derecede parıltılı bir sonuç açıklamış olabileceği görüşünde.

Corona pandemisi nedeniyle ekonomik faaliyetlerin üç aydır durgun olduğu Rusya’da işsizlik oranının hızla arttığı, Putin’e kamuoyu desteğinin düştüğü bir dönem yaşandı.

Referandumda ise oy kullanma merkezleri çoğunlukla tenha olmasına rağmen katılım oranı ile ilgili resmi açıklama yüksekti.

Resmi verilere göre anayasal değişikliklerin destekleneceğini öngörse de bağımsız çalışmalar, toplumun özellikle Putin’in görev süresi konusunda hayli kutuplaşmış olduğunu ortaya koyuyordu.

Rusya’daki Ekonomi Yüksek Okulu’ndan Profesör Greg Yudin, Rus belediye başkanları ve valilerin Kremlin’i memnun etme çabasında haddinden fazla ”ileri gitmiş olabilecekleri” görüşünde.

Yudin, Amerika’nın Sesi’yle yaptığı söyleşide, ”Hiç kimse bu belediye başkanı ve valilerin istedikleri oy oranlarını elde edip edemeyecekleri konusunda şüphe duymuyordu. Asıl mesele, insanların sonuçlara inanıp inanmayacağı” dedi.

Muhalifler

Moskova’daki Puşkin Meydanı’nda toplanan birkaç yüz protestocu, Cumhurbaşkanı Putin’in 16 yıl daha iktidarda kalabilme olasılığına duydukları öfkeyi sokağa yansıttı.

Civar caddelerde çok sayıda polis minibüsü olduğu dikkati çekse de tutuklanan protestocu olmadı.

20’li yaşlardaki Moskovalı Velantina Meşkova, ”Anayasa değişikliğine ‘evet’ oyu veren kimseyi tanımıyorum. Ruslar Putin’den bıkmış olmalarına ve daha iyi bir gelecek istemelerine rağmen hiçbir şeyi değiştiremeyeceklerini düşünüyor” dedi.

20 yaşındaki öğrenci Aleksey ise durumu ”anayasal darbe” olarak niteledi. Üzerinde ‘’hayır’’ yazan bir maske takan Aleksey, ”Bu sirk gösterisine katılmama kararı aldım. Ama eğer torba yasa değişikliği yerine belirli maddeler üzerinde oy kullanmama izin verilseydi sandık başına giderdim” diye konuştu.

Cumhurbaşkanı’nın görev süresi dışında bir başka tartışmalı anayasa değişikliği maddesi de eşcinsel evliliğin yasaklıyor. Ayrıca İkinci Dünya Savaşı sırasında Sovyetler Birliği’nin eylemlerinin ”tarihi gerçeğini” koruyan ve Rus topraklarının ”yabancılaştırılması” çağrılarını yasaklayan maddeler de anayasa değişikliğinde yer alıyor.

Emeklilik maaşlarının yeniden düzenlenmesi, sağlık hizmetleri ve eğitim fonlarının arttırılması gibi çalışan ailelere yönelik maddeler de referandumda oylanmış oldu.

Putin 2024 sonrası planlarını açıklamadı

Öte yandan Putin, referandumda elde ettiği zaferle birlikte sağladığı güvenceye rağmen, görev süresinin dolacağı 2024’ten sonra yeniden cumhurbaşkanlığı seçimine katılıp katılmayacağı konusunda net açıklama yapmıyor.

Uzmanlar uzun zamandır, Putin’in otoritesinin çok yüksek oranda destek aldığı izlenimine dayalı olduğunu görüşünde. Ancak bu izlenimin küresel bir pandeminin yaşandığı bu dönemde anayasal değişiklikleri kabul ettirme acelesiyle yitirildiği görüşü hakim.

Yabloko Partisi’nden liberal siyasetçi Boris Vişnevski, ”Putin’in çoğunluğun desteğini almadığı, açık. Bu destek uzun yıllar boyunca Putin’e istediğini yapması için bir temel oluşturuyor ve onu koruyordu. Ancak pratikte yaşananlar gösteriyor ki insanlar otoriteye inanmadıkları zaman önünde sonunda bu otoriteyi takip etmekten vazgeçiyorlar” dedi.

VOA tarafından geçilen tüm haberlerde ha-ber.com editörlerinin hiçbir editoryal müdahalesi yoktur. Haberler web sayfamızda otomatik olarak ajans kanallarından geldiği şekliyle yer almaktadır. Bu alanda yer alan haberlerin hepsinin hukuki muhatabı haberi geçen web siteleri ve ajanslardır.