Afganistan’da Taliban kontrolündeki bir devlet yayın kuruluşu, Salı günü gerçekleşen canlı bir medya etkinliği sırasında bir kadın gazetecinin sesini ve görüntüsünü sansürledi. Bu sansür, Taliban’ın kısa süre önce yürürlüğe koyduğu ve kadınların toplum içinde konuşmasını ya da yüzlerini göstermesini yasaklayan tartışmalı ahlak yasasının bir yansıması olarak değerlendiriliyor.

Taliban’ın Kadınlara Yönelik Katı Politikaları

Taliban İçişleri Bakanlığı, Kabil’de düzenlediği basın toplantısında yıllık performansını değerlendirdi. Basın toplantısında, aralarında bir kadın gazetecinin de bulunduğu yaklaşık 10 gazetecinin soruları alınmadan önce, RTA yayın kuruluşu tarafından tüm erkek muhabirlerin sesleri ve görüntüleri kesintisiz olarak yayınlandı. Ancak, yerel Ariana haber kanalından bir kadın gazeteci soru sormaya başladığında, yayın bir dakika boyunca sessizleşti ve ekran sadece Taliban yetkililerine odaklandı.

Etkinlik sırasında, kadın gazetecinin sorusuna yanıt verilmeye başlandığında da kanalın sesi kesildi. Bu duruma ilişkin resmi bir açıklama yapılmazken, olay, Taliban’ın geçtiğimiz Çarşamba günü yürürlüğe koyduğu ve uluslararası tepki çeken ahlak yasasının ilk kamuoyu önünde uygulanışı olarak yorumlandı.

Taliban’ın Ahlak Yasası ve Uygulama Alanları

“Erdemin Teşviki ve Ahlaksızlığın Önlenmesi” adı altında yayımlanan bu yeni kararname, kadınların şarkı söylemesini, şiir okumasını ya da toplum içinde yüksek sesle konuşmasını yasaklıyor. Ayrıca, kadınların dışarıdayken yüzlerini ve vücutlarını tamamen kapalı tutmalarını zorunlu kılıyor. Yasa, bir kadının sesinin mahrem olduğunu savunarak, alenen duyulmaması gerektiğini öne sürüyor. Bu yasalar, kadınların kan ya da evlilik bağı olmayan erkeklere bakmalarını yasakladığı gibi, taksi şoförlerinin de yanlarında bir erkek vasi olmadan kadınları taşımasını engelliyor.

35 maddelik bu yasa, Afgan kadın ve erkeklerinin kişisel özgürlüklerine ciddi kısıtlamalar getirirken, Taliban’ın Ahlak ve Fazilet Bakanlığı’na yasayı uygulama yetkisi veriyor.

Uluslararası Tepkiler ve Taliban’ın Yanıtı

BM Yardım Misyonu UNAMA’nın başkanı Roza Otunbayeva, ahlak yasasını ülkenin geleceği için “üzücü bir vizyon” olarak niteleyerek kınadı. Otunbayeva, “Afgan kadın ve kız çocuklarının hakları üzerindeki zaten tahammül edilemez kısıtlamaları genişletiyor. Ev dışında bir kadın sesinin duyulması bile ahlaki bir ihlal olarak görülüyor” dedi. Ayrıca, Taliban yönetimi altında “ahlak müfettişlerinin geniş ve bazen muğlak ihlal listelerine dayanarak herkesi tehdit etme ve gözaltına alma konusunda takdir yetkisine sahip olduğunu” belirtti.

Taliban, UNAMA ve Batılı hükümetlerin ahlak yasalarına yönelik eleştirilerine sert tepki gösterdi. Taliban sözcüsü Zabihullah Mücahid, “Bu yasalarla ilgili endişelerini dile getiren ya da bunları reddeden gayrimüslimler, öncelikle kendilerini İslami yasalar konusunda eğitmeli ve İslami değerlere saygı göstermelidir” dedi.

Taliban’ın ahlak yasası, üç yıl önce iktidara geldiklerinden bu yana, kız çocuklarının altıncı sınıftan sonra okula gitmesini, kadınların çoğu alanda çalışmasını ve kamusal faaliyetlere katılmasını yasaklayan radikal yöneticilerin geniş kapsamlı kısıtlamalarının bir devamı olarak görülüyor.

Uluslararası Camia ve Taliban Yönetimi

BM’nin siyasi ve barış inşası işlerinden sorumlu genel sekreter yardımcısı Rosemary DiCarlo, ahlak kararnamesinin “mantıksız” olduğunu belirtti ve yasanın sürdürülmesi halinde Afganistan’ın uluslararası camiaya dönüşünü engelleyeceğini vurguladı.

Taliban’ın kadınlara yönelik sert politikaları nedeniyle, hiçbir ülke Taliban yönetimini Afganistan’ın meşru hükümeti olarak tanımıyor.

VOA tarafından geçilen Taliban’ın yeni ahlak yasasının ardından kadın gazeteci canlı yayında susturuldu haberinde ha-ber.com editörlerinin hiçbir editoryal müdahalesi yoktur. Taliban’ın yeni ahlak yasasının ardından kadın gazeteci canlı yayında susturuldu haberi web sayfamıza otomatik olarak VOA sitesinden geldiği şekliyle yer almaktadır. Bu alanda yer alan Taliban’ın yeni ahlak yasasının ardından kadın gazeteci canlı yayında susturuldu haberinin hukuki muhatabı haberi geçen web siteleri ve ajanslardır.