‘Engellilerin erişim sorunları çözülsün’

‘Engellilerin erişim sorunları çözülsün’

ABONE OL
07:24 - 25/01/2022 07:24
‘Engellilerin erişim sorunları çözülsün’
0

BEĞENDİM

ABONE OL
Kaplan
Best

Tekerlekli sandalyedeki engelli bireyler marketlerde alışveriş yapamıyor, görme engelli kadınlar gebelik testlerinin sonuçlarını başkalarına bağımlı olmadan kontrol edemiyor, otizmliler kamusal mekanlara ışık ve ses standardı olmadığı için erişemiyor.

Avrupa Birliği desteğiyle yürütülen Engellilerin Tüketici Hakları Projesi kapsamında toplanan Engellilerin Tüketici Hakları Çalıştayı sona erdi. Engellilerin Tüketici Hakları Manifestosunun açıklanmasıyla son bulan çalıştayda sivil toplum örgütlerinin gönüllüleri, çeşitli engel gruplarını temsil eden katılımcılar ve alanın uzmanları engellilerin bugüne kadar dile getirilmeyen haklarını tartıştı. 3 gün süren programın sonunda engellilerin tüketici hakları alanında yeni talepler belirlendi.

Proje Koordinatörü Coşkun Gök tarafından açıklanan manifestonun hazırlanması sürecine Engelli Kadın Derneği, Otizm Vakfı, Serebral Palsili Çocuklar Derneği, Herkes İçin Erişilebilir Bir Yaşam Mümkün, Engelsiz Yaşamı Destekleme Derneği, Çölyak Derneği, Engelli Çocuk Hakları Ağı, Engelim Olmayın Derneği, Biyonik Kulaklı Çocuklar Derneği, PKU Aile Derneği, Bursa Down Kardeşliği Derneği, Altı Nokta Körlere Hizmet Vakfı, Türkiye Spina Bifida Derneği, Eğitimde Görme Engelliler Derneği, Engelliler ve Gençlik Derneği, Engelli Çocuk Anneleri ve Gönüllüleri Derneği, SERÇEV Engelsiz Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi eğitimcileri ve velileri, Ankara Barosu, Puruli Kültür ve Sanat Derneği, Almanya Alevi Bektaşi Federasyonu, Ankara Büyükşehir Belediyesi Zabıta Müdürlüğü, Cumhuriyet Halk Partisi ile Halkların Demokratik Partisi katkı sundu.

Engellilerin tüketici hakları konusunda Türkiye’de mevzuat, politika, iyi uygulama örnekleri ve sivil toplum örgütlerinin yaygınlaşmış, süreklileşmiş bir savunuculuk çalışması bulunmadığına dikkat çekilen manifestoda insanların beslenme ihtiyacı kadar sağlık hizmetlerine erişebilmesi, görmeyen bir bireyin beyaz bastonunda SMA hastası bir çocuğun kullanması gereken ilaca, Wilson hastalarının ilaçlarından çölyak hastalarının glütensiz beslenme veya ortopedik engellilerin tekerlekli ve akülü sandalye ihtiyaçlarının tamamı tüketici hakları olarak değerlendirildi.

Engellilerin tüketici hakları alanında durum tespiti yapılan manifestoda, Türkiye’deki mevzuatın yetersizliğine dikkat çekilerek ilgili mevzuatta engelli tüketicilere özgülenmiş düzenlemeler ve hakların yer almadığı belirtildi.

Manifestoda “Erişilebilirlik” başlığı altında engellilerin tüketici haklarının erişim sorunları nedeniyle ihlal edilme biçimlerine de yer verildi. Manifestoda eğitim, sağlık, kültür-sanat ve ulaşım gibi alanlarda yaşanan hak ihlalleri madde madde sıralandı.

Eğitim alanında hem okul binalarının hem de materyallerin erişilebilir olmadığına; Braille okuyucu, yurt dışından getirilen eğitim materyalleri, web sitelerinden etkin faydalanmak için kullanılması gereken ekran okuyucu, ekran büyütücü ve renk tanıma gibi ek ekipmanların ek maliyet getirdiğine; kütüphanelerdeki kitapların çok az kısmının seslendirme veya kabartma yazı gibi görme engellilerin erişebileceği formatta hazırlandığına dikkat çekildi.

Ambalajlı ürünlerin üzerindeki son kullanma tarihi gibi bilgilerin kabartmalı olmaması nedeniyle görme engellilerin başkalarından destek almak zorunda kaldığı; elektronik cihazlarda sesli ve kabartmalı yönlendirmeler olmaması nedeniyle engellilerin bu cihazları kullanamadığı; kullanma kılavuzlarının, satış sözleşmelerinin, günlük gazetelerin, Resmi Gazete’nin erişilebilir olmadığı belirtilen manifestoda müzelerde sergilenen eşyaların replikalarının ve sesli betimlemelerinin olmaması nedeniyle görme engellilerin kültür sanat üretimlerinden yeterli düzeyde faydalanamadığı da vurgulandı.

KASA ARALIĞI BİLE ENGELLİLERE UYGUN DEĞİL

Manifestoda yer verilen diğer erişim sorunları arasında alışveriş yapılan mekanların ortopedik engelliler için erişilebilir olmaması; kasa aralıklarının tekerlekli sandalye veya akülü arabaların geçişine uygun genişlikte olmaması; mekanlarda merdiven yüksekliklerinin fazla olması nedeniyle ortopedik engelliler ve Serebral Palsili bireylerin hareket kısıtlılığı yaşaması; özel tasarım ve ek ekipman gerektiren araçlar kullanması gereken ortopedik engelliler, Serebral Palsili bireyler ve cam kemik hastalığı olan bireylerin bu ihtiyaçları için ek ödemeler yapmak zorunda kalması; akülü araç ek ekipmanlarının özel vergilere tabi tutulması; şehirlerarası toplu taşıma araçlarının araç girişlerinin yüksek ve merdivenli olması nedeniyle engellilerin seyahat özgürlüğünün sınırlanması; toplu taşımada sesli rota kullanılmaması nedeniyle engellilerin başkalarına bağımlı hale gelmesi; özellikle alışveriş merkezlerinde ve sinema, spor salonlarında ışık, ses ve tat konusunda üst sınırın olmaması nedeniyle bu mekanları otizmli bireylerin kullanamaması; kamu spotları ve reklamların birçoğunda işaret dili tercüme yapılmaması yer aldı.

Engellilerin sağlık bağlamındaki tüketici haklarının da ihlal edildiği belirtilen manifestoda biyonik kulaklıklarda yedek parça tamirinde süre ve fiyat konusundaki keyfiliğe; biyonik kulaklıklarda şarj edilebilir pillerin Sağlık Uygulama Tebliğine dahil edilmemesi nedeniyle pillere sürekli para ödendiğine; koklear implantlarda kullanılan pillerde ödenen fark ücretlerinin çok yüksek olduğuna; kadın pedlerinin bulunduğu yerlerin ve ürün üzerindeki bilgilerin erişilebilir olmadığına; gebelik test sonuçlarının görme engelli kadınlar tarafından başkalarından bağımsız olarak kontrol edilemediğine; albinolar tarafından kullanılması gereken güneş kreminin devlet tarafından sürekli karşılanmadığına dikkat çekildi.

GÜNLÜK YAŞAM ERİŞİLEBİLİR OLSUN

Manifestonun son bölümünde engellilerin günlük yaşamlarında karşılaştığı erişim sorunlarının çözümü için öneriler yer aldı.

Manifestoda yoksulluğun azaltılması konusunda engellileri kapsayacak politikaların hayata geçirilmesi; kamusal mekanların bütün engel gruplarından engelliler için erişilebilirliğinin sağlanması; eğitimin tüm aşamalarında içerik, yöntem ve materyallerin erişilebilir hale getirilmesi; satış sözleşmeleri, ürün bilgileri, kullanma kılavuzları, ürünlerin mekanik ve dijital donanımlarının kabartma veya seslendirmeli olarak tasarlanması; alışveriş alanlarının tüm engellilerin gereksinimleri dikkate alınarak tasarlanması; günlük gazetelerin, kitapların, müzelerde sergilenen eşyalara ilişkin bilgilerin, sinema filmleri ve tiyatroların engelliler için erişilebilir olması; alışveriş mekanlarında kasa aralıklarına ve raf yüksekliklerine standart getirilmesi; kamusal alanları otizmli bireylerin de kullanabilmesi için ışık ve ses konusunda standart getirilmesi; okullarda Spina bifidalı öğrenciler için idrar torbalarını boşaltacakları özel bölümler oluşturulması; gebelik test sonuçlarına görme engelli kadınların erişiminin sağlanması; albinoların kullanmak zorunda olduğu güneş kreminin katkı payı alınmaksızın devlet tarafından karşılanması; evde tedavi görmek zorunda kalan engellilerin elektrik bedellerinin devlet tarafından karşılanması ve Kamu İhale Kanunundaki ihale şartları arasına satın alınan mal ve hizmetlerin erişilebilir olması zorunluluğu konulması önerildi. (Kaynak: Anayurt/Demet ARAN/ANKARA)

Inal

En az 10 karakter gerekli
Gönderdiğiniz yorum moderasyon ekibi tarafından incelendikten sonra yayınlanacaktır.