0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Manisalı bir girişimcinin Diyarbakır’da ürettiği kurutulmuş domates, birçok ülkeye ihraç ediliyor. 4 bin dönüm arazide ekilen ve daha sonra kurutulan domatesler sayesinde yüzlerce tarım işçisi çalışmak için batı illerine gitmekten kurtuldu.

Diyarbakır-Şanlıurfa karayolunun 20 kilometresinde, yüzlerce metre uzunluktaki beyaz çarşafların üzerine serili domatesler, yoldan geçenlerin hemen dikkatini çekiyor. Uzaktan bakıldığında domates tarlasını andırıyor. Çarşafların üzerine serilen tonlarca domates, Diyarbakır’ın yakıcı güneşi altında kurutulmaya bırakılmış. Dünyanın değişik ülkelerindeki mutfaklarda, milyonlarca yemeğe tat veren kuru domatesin serüveni buradan başlıyor.

İki köydeki 4 bin dönüm arazide ekilen domatesler kamyonetlerle kurutma alanına taşınıyor. Çarşafların üzerine dökülen domatesler, işçiler tarafından özenle doğranıyor. Kadın, erkek, yaşlı, genç yüzlerce işçi, domatesleri birkaç parçaya bölüyor. Kesimden sonra tuzlanan domatesler, güneş altında kurutulmaya bırakılıyor.

Kuruyan domatesler, kamyonlara yüklenerek, paketlenmek üzere, İzmir ve Manisa’daki fabrikalara gönderiliyor. Paketlenen ürünler, daha sonra Avrupa ülkeleri, Amerika, Rusya gibi ülkelere ihraç ediliyor.

İşçiyken ortak oldular

Binlerce kişiye gelir kapısı olan kuru domates üretiminin fikir babası Manisalı çiftçi Muzaffer Işıklı. Yıllarca İzmir ve Manisa’da aynı işi yapan Işıklı hem Diyarbakır’da kaliteli domates yetiştiğini hem de kurutmaya uygun iklim olduğunu öğrenince Diyarbakır’a taşındı. VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Işıklı, Amerika’ya kadar ihracat yaptıklarını söyledi. Işıklı, “Domatesleri kesip kuruttuktan sonra İzmir’e, Manisa’ya yolluyoruz. Biz doğrudan ihracat yapmıyoruz. İhracat yapan büyük firmalara fason üretiyoruz. Bizim ihracatımız çok az. Büyük kalem mallarımız İtalya, Almanya, Fransa, İngiltere gibi ülkelere, Arap ülkelerine Rusya Amerika’ya kadar gidiyor” dedi.

Daha önce yanında çalışan tarım işçilerinin şimdi işe ortak olduklarını söyleyen Işıklı, en az 2 bin kişinin gelir elde ettiğini söyledi. Kendisiyle beraber birçok kişinin para kazandığına dikkat çeken Işıklı, “Daha önce İzmir’e getirdiğim işçiler vardı. Oraya benim yanıma çalışmaya geliyorlardı, domates kesiyorlardı. Şimdi burada kendileri domates ekti. Kendi işinin patronu oldu. Kendi iş sahibi oldu. Onlara domates ektirip, ortak yaptık kendimize. Onlar da hayatlarından memnun. Neticede orada çadırda yaşayacaklarına burada akşam evlerine gidiyorlar. Bizim ile beraber tarla sahibi kazanıyor, tarlasını kiraya veriyor, arabaları mal çekiyor onlar kazanıyor, günde 50’ye yakın araba mal getiriyor. Günlük 200 ton mal geliyor, mazotçu kazanıyor, işçi kazanıyor. Burada 250 kişi çalışıyor, bunun üç dört katı da tarlada domates toplayan insan var. Bu bin kişi yapar. Bin burada bin de öbür tarafta 2 bin kişi, yaklaşık 2 bin, 2 bin 500 kişiye hitap ediyoruz” diye konuştu.

“Ürünümüzün satış garantisi var”

Işıklı’ya domates satanlardan biri de Çiftçi Hamit Aslan. VOA Türkçe’ye konuşan Aslan, ürünlerini Pazar sorunu olmadan yetiştirdiğini söyledi. Aslan görüşlerini şu cümlelerle dile getirdi; “Bize çok faydası oldu. Kafamız rahat, domatesin hepsi satılacak, ne varsa hepsi satılacak. En büyük garantimiz bu. Böyle olunca rahat oluyoruz, rahat olunca rahat iş yapabiliyoruz. Yanımızda çalışan insanlara rahat söz veriyoruz. En büyük avantajımızdır budur. Geçen yıllarda da domatesi ekiyorduk, daha çok pazarını merak ediyorduk. Pazar ne olacak, nasıl satılacak diye. Ama çok şükür iki yıldır rahatsız.”

Tarım işçilerinin umudu oldu

Her yıl Doğu ve Güneydoğu’dan binlerce kişi tarlalarda çalışmak üzere batı illerine gidiyor. Yollarda meydana gelen trafik kazaları, gittikleri yerlerde yaşadıkları sorunlarla sık sık gündeme gelen mevsimlik işçilerin bazıları bu yıl gitmedi. Gitmeme nedenleri, domates kurutma. Yıllarca batıya gitmek zorunda kalan Mehmet Kesenek te, bu yıl kendi memleketinde çalışıyor. VOA Türkçe’ye konuşan Kesenek, batıya gitmekten kurtulduklarını söyledi. Kesenek, “Eskiden bizi batıya gidiyorduk, orada çalışıyorduk. Nisan’da gidiyorduk kasıma kadar orada çalışıyorduk. Şimdi bunun faydası bize imkan sağladı, biz kendisi ile ortağız, beraber ekmişiz. Hem üretiyoruz ve hem insanlar çalışıyor burada. Kimse dışarı gitmiyor. 3 bin kişi burada çalışıyor, bize çok faydalıdır” şeklinde konuştu.

Bu yıl iki ayrı yerde domates eken çiftçiler yaklaşık 35 bin ton ürün bekliyor. Elde edilecek domateslerin tamamı kurutulacak.

VOA tarafından geçilen Diyarbakır’da Kuru Domates Tarım İşçilerinin Umudu Oldu haberinde ha-ber.com editörlerinin hiçbir editoryal müdahalesi yoktur. Diyarbakır’da Kuru Domates Tarım İşçilerinin Umudu Oldu haberi web sayfamıza otomatik olarak VOA sitesinden geldiği şekliyle yer almaktadır. Bu alanda yer alan Diyarbakır’da Kuru Domates Tarım İşçilerinin Umudu Oldu haberinin hukuki muhatabı haberi geçen web siteleri ve ajanslardır.