0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

ABD Anayasa Mahkemesi, Teksas eyaletinde çoğu hamileliklerin kürtajla sonlandırılmasını engelleyen yasanın yürürlükte kalmasına hükmetti. Mahkemenin bu kararı, yüzölçümü açısından ABD’nin ikinci en büyük eyaleti olan Teksas’ta çoğu kadının kürtaj hakkından mahrum bırakılacağı anlamına geliyor.

Anayasa Mahkemesi, 4’e karşı 5 oyla aldığı kararla, Teksas’ta Çarşamba günü yürürlüğe giren kürtaj kısıtlaması yasasının engellenmesi için yapılan acil temyiz başvurusunu reddetti. Ancak Anayasa Mahkemesi yargıçları, aynı zamanda, aldıkları bu kararın, Teksas’taki kürtaj yasağının yürürlükte kalmasına ilişkin son söz olmayabileceği, başka hukuki girişimlerde de bulunulabileceğine işaret etti.

Mayıs ayında Teksas eyaletinin Cumhuriyetçi Partili Valisi Greg Abbott tarafından imzalanan kürtaj yasağı yasası, kalp atışı tespit edilen hamileliklerde kürtajı yasaklıyor. Anne karnındaki ceninde kalp atışı, hamileliğin yaklaşık 6’ncı haftasında tespit ediliyor. Ancak bu dönemde çok sayıda kadın, hamile olduğunun farkında olmayabiliyor.

Teksas’ta kürtajı hamileliğin 6’ncı haftasından itibaren yasaklayan yasa, ABD’de 1973 yılında Anayasa Mahkemesi’nin aldığı ve Roe v. Wade kararı olarak bilinen emsal karardan beri uygulamaya konan en katı kürtaj yasası. Teksas’taki yasa aynı zamanda Cumhuriyetçi Parti’nin ABD genelinde kürtaja yeni kısıtlamalar getirmek için bulunduğu girişimlerin bir parçası. En az 12 eyalet, hamileliğin erken döneminde kürtajı yasaklamak için benzer yasaklar getirse de hepsinin uygulamaya konması engellenmişti.

Anayasa Mahkemesi’nin Teksas’taki kürtaj yasağının yürürlüğe girmesini engelleme reddi kararı, Çarşamba gecesi geç saatlerde geldi.

İmzasız karar metninde, “Bu karar, Teksas yasasının anayasaya uygunluğuna ilişkin herhangi bir sonuca işaret etmiyor ve Teksas eyalet mahkemeleri dahil, yasanın temyize götürülebileceği usule uygun hukuk mücadelelerini kısıtlamıyor” denildi.

Anayasa Mahkemesi Başkanı John Roberts, mahkemenin üç liberal üyesiyle aynı safta yer alarak Teksas’taki yasanın yürürlüğe girmesinin durdurulması yönünde oy kullandı. Dört yargıç, alınan karara karşı çıkma gerekçelerini ayrı ayrı kaleme aldıkları açıklamalarla dile getirdi.

Karar, liberal yargıç Ruth Bader Ginsburg’un geçen yıl yaşamını yitirmesinin ve o dönemde ABD Başkanı olan Donald Trump’ın muhafazakar yargıç Any Coney Barrett’i, Ginsburg’un koltuğuna atamasının yarattığı etkinin bir sonucu olarak algılanıyor. Ginsburg hayatını kaybetmemiş olsaydı Teksas kürtaj yasağının uygulanmaya konması, beş yargıcın oyuyla engellenmiş olacaktı.

Sotomayor’dan muhafazakar yargıçlara eleştiri

Anayasa Mahkemesi’nin liberal yargıçlarından Sonia Sotomayor, muhafazakar yargıçların kararını “şaşkınlık verici” olarak niteledi. Sotomayor, karara karşı çıktığını açıkladığı metinde, “Yargıçların çoğunluğu, kadınların anayasal haklarını kullanmasını yasaklamak için tasarlanan ve anayasaya açıkça aykırı olan bu yasanın uygulanması için yapılan başvuru karşısında kafalarını kuma gömmeyi tercih etmiştir” ifadelerini kullandı.

Teksas’taki yasayı hazırlayan eyalet meclisi üyeleri, yasağın anayasaya uygunluğu hakkında federal mahkemelerin yapacağı değerlendirmeden kaçınmak için vatandaşların eyalet mahkemelerinde kürtaj işlemiyle ilgisi olan herkes aleyhine dava açmasına olanak tanıdı.

Bu sayede Teksas’taki yasa, vatandaşların kürtaj hizmeti veren doktorları ya da kürtaj yapılmasında katılımı olan herkese dava açabilmesinin önünü açtı. Örneğin yasaya göre bir kadını kürtaj yaptırması için sağlık kliniğine götürenler de mahkemeye verilebilecek. Yasa uyarınca bir kişiyi mahkemeye veren ve aleyhinde dava açılmasını sağlayan her vatandaş, en az 10 bin dolar alabilecek.

Liberal Yargıç Elena Kagan da kaleme aldığı metinde, Teksas yasasının “anayasaya açıkça aykırı olduğunu” ve “kişilerin eyalet adına anayasaya aykırı kısıtlamalar uygulamasına izin verdiğini” belirtti. Mahkemede görev yapan üçüncü liberal yargıç Stephen Breyer da hamileliğinin birinci evresinde “bir kadının kürtaj yaptırmasının federal anayasal hakkı olduğunu” vurguladı.

Kürtaj yapan sağlık çalışanlarını temsil eden Üreme Sağlığı Hakları Merkezi Başkanı Nancy Northup, Anayasa Mahkemesi kararından sonra Perşembe günü erken saatlerde yaptığı açıklamada, “Teksas’ta kürtaja erişim yeniden sağlanana kadar bu yasakla mücadele etmeyi sürdürme” sözü verdi.

Northup, açıklamasında, “Anayasa Mahkemesi’nin Roe v. Wade emsal kararını açıkça ihlal eden bir yasayı engellemeyi reddetmesi karşısında yıkıma uğradık. Şu anda Teksas eyaletinde kürtaj yaptırmaya çalışanlar panik içinde. Nerede ya da ne zaman kürtaj yaptırabileceklerini, hatta kürtaj yaptırıp yaptıramayacaklarını bilmiyorlar. Teksaslı politikacılar, kürtaja erişimi engelleyerek ve hastaları, anayasa tarafından koruma altında olan sağlık hizmetini almak için eyaletten çıkmaya zorlayarak hukukun üstünlüğünü ayaklar altına almayı başardı. Bu karar, anayasayı umursayan herkesi ürpertmeli” ifadelerini kullandı.

Biden harekete geçiyor

Başkan Joe Biden, Anayasa Mahkemesi kararıyla ilgili bir açıklama yayınladı. Açıklamada, “Anayasa Mahkemesi’nin bu kararı, kadınların Roe v. Wade emsal kararıyla yaklaşık 50 yıldır ülke genelinde korunan anayasal haklarına karşı düzenlenen, daha önce benzeri görülmemiş bir saldırıdır. Teksas’ta sıradan vatandaşlara; sağlık hizmeti sunanlar, bir kadının hamileliğinin altıncı haftasından sonra kendi bedeniyle ilgili seçim yapma hakkını destekleyen akrabaları ya da kendisini hastane ya da kliniğe götüren bir arkadaşı aleyhine dava açma yetkisi veren bu yasa, yasadışı bir karmaşayı tetikliyor. Hiç tanımadıkları kişiler artık kadınların sağlık durumlarıyla ilgili en mahrem ve kişisel kararlarına karışma gücünü kendilerinde bulacak. Tecavüz ya da ensest gibi durumlarda bile istisnaya yer vermeyecek kadar katı olan bu yasa, sadece yabancı kişilerin kadınların en mahrem kararlarına karışmasına olanak tanımakla kalmıyor, aynı zamanda bunu yapmaları için onlara davayı kazanmaları halinde 10 bin dolarla ödüllendirilme teşviki sunuyor. Ülkemizin en yüksek mahkemesi, adaletin adil bir biçimde aranması için yüce yetkisini kullanmak yerine hukukun üstünlüğünü ayaklar altına alıyor” ifadelerine yer verildi.

Anayasa Mahkemesi Başkanı John Roberts’ın, bu kararın, emsal karar Roe v Wade üzerinde nihai hüküm olmadığını açıkça belirttiğinin altını çizen Başkan Biden, açıklamasında, yine de acilen harekete geçmek gerektiğini kaydetti. Biden, “Tarihte Cinsiyet Politikaları Konseyi kuran ilk başkan olmamın bir nedeni, kadın haklarına yönelik bu gibi saldırılara karşı hazırlıklı olma gerekliliğiydi. Bu nedenle Konsey’i ve Beyaz Saray Hukuk Müşavirliği’ni, bu karara tüm hükümet nezdinde yanıt vermek için harekete geçme talimatı veriyorum. Sağlık ve İnsani Hizmetler ile Adalet Bakanlıkları, Teksas’ta kadınların güvenli ve yasal kürtaj erişim hakkını garanti altına almak için hangi adımları atabileceklerine bakacaklar” dedi.

VOA tarafından geçilen Anayasa Mahkemesi Teksas’ta Kürtaja Engeli Destekledi haberinde ha-ber.com editörlerinin hiçbir editoryal müdahalesi yoktur. Anayasa Mahkemesi Teksas’ta Kürtaja Engeli Destekledi haberi web sayfamıza otomatik olarak VOA sitesinden geldiği şekliyle yer almaktadır. Bu alanda yer alan Anayasa Mahkemesi Teksas’ta Kürtaja Engeli Destekledi haberinin hukuki muhatabı haberi geçen web siteleri ve ajanslardır.