0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

21 üyeli Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği forumunun liderleri San Francisco’da 30. APEC zirvesi için biraraya geliyor. Dikkatler ABD ve Çin liderleri arasındaki görüşmede; ancak zirve gündeminde daha pek çok konu var.

APEC nedir ve bu zirvede dikkate değer konular neler?

Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) 1989 yılında bölgesel ekonomik entegrasyonu teşvik etmek amacıyla gayrıresmi bir diyalog forumu olarak kuruldu. Başlangıçta 12 üyesi vardı. Şimdiyse 21 üye ile yılda 100’den fazla toplantı yapan geniş bir oluşum.

Üye ülkeler, küresel nüfusun yüzde 38’ini yani yaklaşık 3 milyar insanı, gayrısafi yurtiçi hasılanın yaklaşık yüzde 62’sini ve küresel ticaretin neredeyse yarısını kapsıyor.

APEC, bağlayıcı olmayan taahhütler, açık diyalog ve tüm katılımcıların görüşlerine eşit saygı temelinde faaliyet gösterdiğini kaydediyor. Kararlara fikir birliği ile varılmakta ve taahhütler gönüllülük esasına göre üstlenilmekte.

Uluslardan ziyade ekonomileri gruplandırması, Çin’in yönetimindeki Hong Kong ve Çin’in kendisine ait olduğunu iddia ettiği demokratik olarak yönetilen Tayvan’ın katılımına izin vermesi bakımından benzersiz. Bununla birlikte dünyanın en kalabalık ülkesi olan Hindistan’ı içermiyor.

Liderler, dünyanın en büyük iki ekonomisi olan ABD ve Çin arasındaki stratejik rekabetin bir sahnesi haline gelen APEC zirvesinde, üst düzey maliye yetkilileri ve bakanların hazırlık toplantılarının ardından 15-17 Kasım’da biraraya gelecek. Yıllık APEC CEO zirvesi de 14-16 Kasım’da yapılacak.

APEC’in üyeleri Avustralya, Brunei, Kanada, Şili, Çin, Hong Kong, Endonezya, Japonya, Güney Kore, Malezya, Meksika, Yeni Zelanda, Papua Yeni Gine, Peru, Filipinler, Rusya, Singapur, Tayvan, Tayland, ABD ve Vietnam.

Hindistan’ın APEC’e katılma girişimleri, önce ekonomisinin küresel sisteme entegre olmaması, ardından da üyelik sürecinin dondurulması nedeniyle on yıllardır engelleniyor.

Tayvan liderleri APEC zirvelerine katılmıyor ve geçen yıl Bangkok zirvesine giden yarı iletken imalat şirketi TSMC’nin kurucusu Morris Chang bu yıl da adayı temsil edecek.

Protestolar ve tartışmalar

San Francisco’daki zirveye bazıları Pekin’i destekleyecek, bazıları da Çin’in insan hakları sicilini protesto edecek göstericiler bekleniyor.

Yüksek profilli toplantı, APEC üyeleri arasında görüş ayrılıklarına neden olan Ortadoğu’daki çatışmalar ve Ukrayna’daki savaşla ilgili gösterilere de sahne olabilir.

Bu bölünmeler bir zirve bildirisi hazırlanmasını zorlaştıracak ancak ortak bir bildirinin, benzer düşünen ülkelerden oluşan daha küçük gruplar tarafından ifade edilen daha güçlü görüşlerle birlikte, yumuşak olması muhtemel.

Geçen yıl liderler, kurallara dayalı çok taraflı ticaret sistemini koruma ve güçlendirme sözü veren bir metni onaylarken, “çoğunun” Rusya’nın Ukrayna’daki savaşını kınadığını belirtmişlerdi.

Rusya’nın APEC’e katılımı, geçen yıl Ukrayna’yı işgal etmesinin ardından tartışmalı bir hal aldı. Bangkok’taki 2022 zirvesine katılmayan Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin de San Francisco’da olmayacak.

Rusya Dışişleri Bakanlığı dün, ABD’nin San Francisco’daki APEC zirvesine katılacak Rus heyetinin tüm üyelerine henüz vize vermediğini ancak Moskova’nın zirvede “uygun bir düzeyde” temsil edileceğini söyledi.

Hong Kong’un temsiliyeti de tartışmalı hale geldi. Evsahibi olarak Washington konuk listesinden sorumlu. Temmuz ayında ABD Kongresi’nden kaynaklar, Reuters haber ajansına Hong Kong’un yöneticisi John Lee’nin ABD’nin insan hakları yaptırımları altında olduğu için davet edilmeyeceğini söyledi.

Hong Kong hükümeti Lee’nin “programlama sorunları” nedeniyle katılmayacağını ve onun yerine Maliye Bakanı Paul Chan’in San Francisco’ya gideceğini söyledi.

Zirvenin anahtar kelimeleri

ABD, APEC 2023 için “Herkes için Dayanıklı ve Sürdürülebilir Bir Gelecek Yaratmak” temasını seçti. ABD, “birbirine bağlı, yenilikçi ve kapsayıcı” bir bölge hedeflediğini ve “ABD çalışanlarına, işletmelerine ve ailelerine fayda sağlayan özgür, adil ve açık bir ekonomi politikası gündemini ilerletmeyi” amaçladığını söylüyor.

2021 itibariyle APEC üyeleri ABD’nin en büyük 10 ticaret ortağından yedisini oluşturuyor ve Washington’un zor zamanlarda ekonomisinin göreceli gücünü öne çıkarması bekleniyor. Bu aynı zamanda, Çin’in yıllar süren olağanüstü büyümesinin ardından karşılaştığı zorluklara da örtülü mesaj olarak görülüyor.

Eski Başkan Donald Trump’ın 2017’de ABD’yi Trans Pasifik Ortaklığı’ndan çekmesinden sonra, Biden yönetimi angajmanı arttırmak için oluşturduğu 14 ülkeli Hint-Pasifik Ekonomik Çerçevesi’ndeki (IPEF) ilerlemeyi vurgulamaya da çalışacak. Ancak uzmanlar şu ana kadar Asya’yı IPEF’in, tam teşekküllü bir ticaret anlaşmasına zayıf bir alternatiften daha fazlası olduğuna ikna edemediğini söylüyor.

Liderlerden moda gösterisi

APEC liderleri geleneksel olarak son gün grup fotoğrafı için yerel kıyafetler giyerler. Bu gelenek 1993 yılında dönemin Başkanı Bill Clinton’ın Seattle’da ‘bomber ceket’ giymesiyle başlamıştı.

Ancak Başkan Barack Obama 2011 yılında Hawaii gömlekleri sipariş etmeyerek geleneği bozdu. 1945 yılında Birleşmiş Milletler’in kurulduğu toplantından bu yana dünya liderlerinin biraraya geldiği en büyük zirveye evsahipliği yapan San Francisco’nun bu geleneğe ayak uydurup uyduramayacağı henüz bilinmiyor.

VOA tarafından geçilen ABD’de başlayacak Asya Pasifik İşbirliği zirvesinden beklentiler ne? haberinde ha-ber.com editörlerinin hiçbir editoryal müdahalesi yoktur. ABD’de başlayacak Asya Pasifik İşbirliği zirvesinden beklentiler ne? haberi web sayfamıza otomatik olarak VOA sitesinden geldiği şekliyle yer almaktadır. Bu alanda yer alan ABD’de başlayacak Asya Pasifik İşbirliği zirvesinden beklentiler ne? haberinin hukuki muhatabı haberi geçen web siteleri ve ajanslardır.