Türkiye’de yangınlar, özellikle orman yangınları çok endişe verici ve üzücü bir durumdadır.

Neden sık, sık, birçok yerde birden yangın çıkıyor?

Bu yıl yine ayni durum:

26 Haziran-04 Temmuz 2025 tarihleri arasında 12 ilimizde meydana gelen 65 orman yangınıyla ilgili olarak Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı:

-“44 şüpheli şahıs gözaltına alındı. Bunların 10’u tutuklandı; 6’sı hakkında adli kontrol kararı uygulandı. 13 şüpheli şahsın ifadelerine başvuruldu, 15 şüphelinin ise adli işlemleri devam ediyor.” demiş.

Orman yangınlarını söndürmede geç mi kalınıyor?

Devlet çok daha iyi önlemler alıp, yardım yapmalıdır.

Akdeniz ikliminin etkisi altında olan Türkiye, yaz aylarında uzun süreli kuraklıklar ve yüksek sıcaklıklar yaşıyor.

Küresel iklim değişikliği yangın çıkma olasılığını artırıyor.

Kuru otlar, ağaçlar ve orman altı bitki örtüsü, küçük bir kıvılcımla bile hızla tutuşabilecek hale geliyor.

Yangınların büyük çoğunluğu insan kaynaklı: Anız yakma, piknik ateşi, sigara izmariti, elektrik telleri, ve çöpe atılan cam şişeler… gibi ihmaller ve “kasıtlı kundaklama” yangınlara yol açabiliyor.

Bu durum, yangınların daha kolay “yayılmasına” ve denetimin zorlaşmasına neden oluyor.

Bazı bölgelerde ise yerleşim yerleri ormanlık alanlara çok yakın.

Bu da hem yangın riskini artırıyor hem de yangın çıktığında yerleşim yerleri için büyük bir tehdit oluşturuyor.

Özellikle kuvvetli rüzgarlar, korların uzak mesafelere taşınmasına ve birden fazla yerde yangın çıkmasına neden olabiliyor.

Bu soru, her yangın döneminde sıklıkla dile getirilen önemli bir konu:

– Orman yangınlarını söndürmede geç mi kalınıyor?“Devlet daha iyi önlemler alıp, güçlü ve ivedi yardım yapabilir mi?

Devletin orman yangınlarıyla mücadelede daha “etkin ve kapsamlı” adımlar atması, yangınla savaşa çok önem vermesi… büyük önem taşıyor.

Ormanları “siyasi” çıkarları ve hedefleri için kundaklayanların olduğunu da duyuyoruz; bu girişimler önlenmeli ve suçlular en yüksek cezaları almalıdır.

Yangınlara “müdahale” süresi ve etkinliği, birçok etkene bağlı.

AFAD, Orman Genel Müdürlüğü, belediyeler, TSK… gibi farklı kurumlar arasındaki “iletişim ve eşgüdüm” de müdahale süresini etkileyebilir.

Yangın söndürmede en kritik unsurlardan biri, yangının “çıktığı anda” ne kadar sürede “fark” edildiği ve ilk “müdahalenin ne kadar çabuk” yapıldığıdır.

Özellikle aynı anda birden fazla yerde çıkan büyük yangınlarda, yeterli sayıda hava aracı (yangın söndürme uçakları ve helikopterler) ve kara ekibinin bulunmaması söndürme çalışmalarını çok zorlaştırabilir.

– Önleyici olarak yapılabilecek, yapılması “kesinlikle gerekli” olan bir çok davranış ve önlem vardır:

Yangınların büyük çoğunluğu insan kaynaklı olduğu için, halkın yangın riskleri ve korunma yolları konusunda sürekli eğitim alması hayati önem taşıyor.

Yangın riskinin yüksek olduğu bölgelerde, “kamera” sistemleri ve diğer “teknolojilerle” yangınları anında saptayacak “erken uyarı sistemlerinin” yaygınlaştırılması…

Ormanlarda yanıcı madde birikimini azaltmak için düzenli budama, seyreltme ve temizlik çalışmaları yapılması…

Yangınların yayılmasını engellemek ve müdahale araçlarının ulaşımını kolaylaştırmak için “yangın şeritleri” ve “orman yollarının” bakımı ve açılması…

Özellikle ormanlık alanlarda ve çevresinde “anız yakma, izmarit atma” gibi eylemlere karşı denetimlerin artırılması ve caydırıcı cezaların uygulanması.

Yangın “söndürme uçakları” ve helikopter filolarının modernize edilmesi ve “sayısının artırılması”… 

Ayrıca, daha fazla yangın söndürme aracı ve personelinin temin edilmesi…

Yangın söndürmede uzmanlaşmış, iyi eğitimli personel sayısının artırılması ve sürekli eğitimlerle becerilerinin güncel tutulması…

Yangın “haritalandırma, yayılım simülasyonları” ve “drone” gibi teknolojilerin yangınla mücadelede daha etken kullanılması…

Elektrik dağıtım şirketlerinin sorumluluğunda bulunan elektrik kablolarının ve direklerinin düzenli olarak denetimi ve onarımı…

Büyük yangınlarda uluslararası yardımlaşma ve işbirliği mekanizmalarının daha etkin hale getirilmesi ve asla geç kalınmaması…

Bir de bilinçli olarak “dış güçler” tarafından “uzaydan” yönetilen laser ile çalışan kundaklamalar olduğu söylencesi ortada dolaşıyor.

Türkiye’nin orman varlığımızı korumak hepimizin ödevidir.

Belediye itfaiyelerinde “yangın söndürme uçaklarının, helikopterlerinin” bulunması yangınla savaşı kolaylaştıracaktır.

Hem bireysel olarak daha dikkatli olmalı, hem de devletten bu konuda daha kapsamlı ve kalıcı çözümler beklemeliyiz.

Ciğerlerimizin yanmasına asla izin vermemeliyiz; zamanında ve güçlü önlemler alınmasını istemeliyiz.

Yurdumuzu her yönü ile korumak hepimizin en önemli görevi ve de sorumluluğudur.

Öğretmen Gönen ÇIBIKCI