0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Zekâ kelimesi dilimize Arapça’dan alınmıştır. Soyutlama ve yeni durumlara uyma yeteneklerinin tümü anlamına gelir.

İlk zekâ testleri beyazların siyahlardan üstün ırk olduğunu teyit etmek amacıyla yapılmıştır. Almanya’da Sarrazin’in Almanya Kendini Bitiriyor, kitabında genelleme yaparak, Türk ve Arap kökenli göçmenlerin Almanlardan daha geri zekâlı olduğu teziyle tartışmaya açmıştı. Amaç okullarda ayrımcılık yapılmadığını, öğrencilerin başarısız olmalarını akılsız, geri zekâlı olmalarına bağlamaktı. Sağ partide ve ırkçı düşünürler arasında taraftar buldu.

Makalelerimde velilere sık sık çağrı yaptım. Çocuklarınızın yalnız notlarını, başarılarını sormayın, sınıfında nasıl hissettiğini de sorun. Bilhassa erkek çocuklara duygularını izah etmelerini öğretmeleri gerektiğini sık sık yazdım. Fakat bu konuda bilimsel açıklama için bilgim yoktu.

Dünya’da şiddet olayları, bilhassa genç erkeklerde, artınca konu ciddiyetini gösterdi.

Daniel Golemann, Duygusal Zekâ kitabında yapılan araştırma ve neticeleri derlemiş. 1946 yılı Stokton’da doğdu. Californiya Harvard Üniversitesi’nde Klinik Psikoloji dersi verdi. Firmalara idare edecek elemanları seminerler vasıtasıyla yetiştiriyor, danışmanlığını yapıyor. Emotional İntelligence Services (EIS) danışma firmasının kurucusudur.

Alışılmış bilinen akademik zekâ ölçümüne (IQ) ilâve olarak duygusal zekâya (EQ) dikkat çekiyor. Hayatta başarılı olmak, duyguları akıllı ve yerinde kullanmakla, mümkündür. Yani ölçüye göre, ortalama 100 normal zekâlı sayılıyor. Skalada 140 üstün zekâlı, 70 altı düştükçe zekâ derecesi düşmüş oluyor.

Çok zeki bir insanın yüzde yüz başarılı olacağı kanıtlanamaz. Duygularını kontrol altına alamayan başaramaz. O halde okulda ders olarak okutulmalıdır. Bu durumda öğrenci duygusal zekâsıyla, bilimsel zekâyı dengelemeyi öğrenir.

Sınavda aşırı korku ve negatif duyguların etkisinde kalan bir öğrenci, çok zeki olsa bile başaramaz. Makalelerimi takip eden genç öğrencilerim, meslektaşlarım ve velilerin bu kitabı mutlaka okumalarını tavsiye ediyorum.

Araştırmaya katılan çocuklar ileri yaşlara kadar takip ediliyor. Deneyimleri hayretle okudum. Neticeye ulaşma oldukça sabır istiyor.

Dört yaşında bir grup çocuğa, anneniz mağazaya girip alışveriş yapacak. Siz bu köşede yirmi dakika bekleyeceksiniz. Hemen isterseniz bir şeker, anneniz gelene kadar beklerseniz dört şeker alacaksınız, deniyor.

Meslek sahibi olunca görülüyor ki, bekleyip de dört şeker alan çocuklar daha başarılı oluyor. Bu araştırmada, duygusal zekânın da biyolojik var olduğu kanıtlanıyor. Öğretmeni, sınıf arkadaşlarını seven, kendisini kabul görmüş hisseden bir öğrenci, mutlaka daha iyi öğrenecektir.

Bir Japon şövalye Zen ustasına bana cennet ve cehennemi anlat, der. Anlatamam sen anlayamazsın, deyince gururu kırılan şövalye kılıcını çeker. O zaman usta işte bu cehennemdir. Şövalye kendine gelir, kılıcı kınına geri koyunca usta, işte bu yaptığında cennettir, diye cevap verir.

Şiddete karşı şiddet öfke uyandırır, dönüşü olmayan hatalara düşürür. Bir anda sinirine hâkim olamayan bir erkek bıçağı çekince, ölümüne sebep olduğu insanın hayatını yok eder, kendi geleceğini de karartmış olur.

Öfke nefret duyguları kamçılar, şiddete yol gösterir. Yas tutan üzülür, üzüntüsüne sınır koyamazsa ruh hastası olur, ağır depresyona girer. Korku diğer olumlu duygu ve aklı firenler, bloke eder. Utanma ve pişmanlık duyguları şahsın kendisiyle hesaplaşmasına dönüşür. İleriye bakamaz, sürekli geçmişle ilgilenir. Tiksinen birisi sağlıklı beslenemez.

Sevgi, mutluluk gibi olumlu duygular ise bilimsel zekânın beyindeki hücrelerini besler, olan aklın dışa vurmasını, görevini yerine getirmesini sağlar.

Sağ elini kullananların duygu hücreleri beyinde sağ tarafta, konuşma hücreleri solda bulunuyor. O halde anlaşma ve denge kurma öğrenilir. Sokrates kendini tanı, der. Mevlâna, Yunus Emre de aynı şeyi söylüyor.

Bünyede var olan iki ruhu, veriyi birbiriyle konuşturduktan sonra karar verirken mantık işe katılır. Bu durumda iyi, olumlu netice alınır.

Umut ve iyimser düşünmenin yararı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı seçiminde görülmüştür. Duygular harekete geçtiği için başarılmıştır.

Mustafa Kemal Atatürk’ün akademik bilim zekâsı olduğu muhakkak. O zaman duygusal zekâ ölçme imkânı yoktu.

Bilimsel zekâsı, duygusal zekâsıyla örtüşmeseydi tarihe emsali olmayan bir devlet adamı olarak geçemezdi. Öyle ki, dünyada her ülke problemi olunca onun fikirlerine, yaptıklarına çare olarak başvururlar. Aksi takdirde 1981 yılında Atatürk’ün 100. yaş gününde UNESCO 152 ülke tarafından dünya lideri olarak oy birliğiyle kabul etmezdi.

“Benim naçiz vücudum bir gün elbet toprak olacaktır. Fakat Türkiye Cumhuriyeti ilelebet payidar kalacaktır.”

M.K. Atatürk

Bu sözüyle, arzu, istek, yurt sevgisini akıl ve mantık süzgecinden geçirdiğini gösteriyor.

Çok sorunlu yerküremizde bilimsel zekâsını (IQ), duygusal zekâsı (EQ) ile dengeleyen insanlar, barış için çaba gösteriyor. Demokrasiyi kurtarmaya çalışanlar renk, dil, ırk ayrımı göstermeden bütün insanların eşit muamele görmesini istiyorlar. Demokrasisi gelişmiş ülkelerde barış içinde direncini sokağa çıkarak gösteriyor. Devlet, gösterilerde halkı şiddet eğilimi olanlara karşı koruma görevini yerine getirmek zorundadır.

Özetle, kalbimizle beyni iyi konuşturup birlikte hareket etmelerini sağlamalıyız.

“Duygusal yeteneği olmayan bir insan, zeki olsa bile bir işe yaramaz, hayatta başaramaz.”

Daniel Goleman

Hoşça kalın!

İlter Gözkaya-Holzhey

Kaynak:

Daniel Goleman, Emotionale Intelligenz, Carl Hanser Verlag, München 1995

ISBN: 3-446-18526-7