0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Covid-19 hastalığına yol açan Corona SARS-CoV-2 virüsü küresel bazda yayılmaya devam ederken hem Avrupa hem de ABD’den son dakika haberleri peş peşe geliyor. Corona virüsü nedeniyle dünya çapında değişik uygulamalar bulunuyor.

Kesin Sokağa Çıkma Yasağı:

Özellikle otoriter yönetime sahip ülkelerde katı sokağa çıkma yasağı uygulanmaktadır. Bunlar arasında Çin ilk sırayı almaktadır. Alınan çok sıkı önlemler neticesinde Çin yeni enfeksiyon sayısını oldukça düşürmüştür. Buna rağmen Çin ‘de kayıtlara geçen yaklaşık 83.000 vaka arasında 3300, yani %4 gibi bir ölüm oranıyla oldukça yüksek sayılabilecek kayıp olmuştur. Katı sokağa çıkma uygulamasına rağmen yeni vakalar durdurulmuş olsa da ölüm oranlarında Çin pek başarılı sayılmaz.

Sosyal Mesafeyi Koruma:

Almanya almış olduğu kararlar neticesinde Covid-19 hastalığına yakalanan veya bunlarla yakın ilişkisi olanları kısmen veya sıkı karantina altına almaktadır, artı bu kişilerin sosyal çevresini de takip altına almıştır. Bunun yanı sıra sosyal mesafeyi koruyacak sıkı önlemlerin alınmasını da ihmal etmemiştir. Örneğin sokağa çıkma yasağı yerine tek başına veya en fazla iki kişi olarak sokağa çıkma önerisi getirmiştir. Bu, kişilerin tekil veya ikişer kişi olarak parklarda gezmelerine, temiz hava almalarına olanak sağlanmış ve bu şekilde insanların gereksiz yere evlerine kapanmalarını da önlemiştir. Mecburi olmayan ve sistem için önem taşımayan, sosyal mesafeyi korumakta güçlük çekilen tüm işyerleri ve eğlence mekanları kapatılmış veya kısa çalışma sistemine geçilmiştir. Alınan kararlara uymayan kişi veya kuruluşlara ciddi ölçüde maddi cezalar uygulanmıştır.

Bunu yaparken devlet halkına ve özellikle de işyeri sahiplerine kısmen de olsa zararlarını karşılama güvencesi verilmiştir. Kararları alırken de tüm hukuki kurallar dikkate alınmış veya yeni hukuki düzenlemelere gidilmiştir. Eyalet sistemi olmasına rağmen, alınan kararlar, bilim kuruluşlarının tavsiyeleri çerçevesinde ve yerel yönetimlerle, özellikle de belediyelerle geniş çaplı bir konsensüs sağlayarak alınmıştır. Olaylar son derece şeffaf bir şekilde halka anlatılmış ve halk ikna edilmiştir. Her belediye kendi çevresindeki olayları halka günübirlik iletmiş ve şeffaflığı sağlamıştır. Bu da halk arasında devlete ve hükümete ve onların almış olduğu karar ve tavsiyelere oldukça yüksek derecede bir güven sağlamıştır. Sonuç olarak alınan bu kararlar doğrultusunda Almanya’da ve benzer şekilde kardeş ülke Avusturya’da son 5 gündür yeni vakalarda ciddi bir düşüş gözlemlenmiştir. Almanya’da toplam 103.000 vaka arasında 1800 kişi, yani %1,7 gibi oranla insanlar hayatını kayıp etmiştir. Bu Avrupa ülkeleri arasında en düşük ölüm oranıdır.

Sokağa Çıkma Kısıtlamaları:

Türkiye’de alınan önlemler vatandaşlar tarafından kısmen sokağa çıkmama olarak algılanmış, kısmen de buna hiçbir şekilde uyulmamıştır. Önce yüksek risk taşıyan 65 yaş üstü vatandaşlar için sokağa çıkmama uyarısında bulunulmuştur. Türkiye gibi, özellikle de kırsal bölgelerde ailelerin bir arada yaşadığı bir toplumda alınan bu önlemin pek bir getirisi olmayacağını tahmin etmek zor olmasa gerekir, zira sosyal mesafeyi korumadan sırf ekonomik kaygılar sebebiyle dışarı çıkan diğer aile fertlerinin virüsü eve taşıma ihtimalleri oldukça yüksektir. Daha sonra bu uygulamaya 20 yaş altında olanlar da dahil edildi. Maksat, bu şekilde ekonomiye katkısı olmayan 65 yaş üstü ve 20 yaş altı vatandaşlarının sokağa çıkmasını önlemek. Peki sosyal mesafeyi korumadan dışarıya çıkan vatandaşlar ne olacak? Onlar virüsü eve taşımayacaklar mı?

Alınan kararların vatandaşa anlatılması, ikna edilmesi ve gelecek için ekonomik güven verme açısından oldukça eksik kalmıştır. TV’lerde verilen bilgiler yanıltıcı ve kafa karıştıran türden. Hükümet yanlısı olanlar alınan kararları eleştiriyor, diğerleri alkışlıyor. Bir konsensüs yok. Bunun yanı sıra işlerini kayıp eden vatandaşlara, işyerlerini kapatan işverenlere zararlarını kapatma konusunda herhangi bir ciddi öneri veya hukuki temel oluşturulmamıştır. Tam tersine devlet vatandaşından yardım talebinde bulunmuş bu da ekonomik endişeleri artırmıştır. Bu bağlamda örneğin işsizlik fonunda biriken paralar kullanıla bilinir ve çalışanlara bu fondan bir iki ay maaşları ödene bilinirdir. Alınan karar ve uygulamalar neticesinde Türkiye ‘de şu an vaka sayısı gerilemekten ziyade hızlı bir şekilde yayılmaktadır ve bu hızlı artış sürecinin daha en az 2 hafta süreceği varsayılmaktadır. Bugün (7.4.2020) itibariyle 30.000 kişi pozitif çıkmış ve bunların arasından da 650 kişi, yani %2,2 oranında insan hayatını kayıp etmiştir.

Amerika, Türkiye ve İngiltere gibi ülkelerde yeni vakalardaki hız artışı henüz kendini korumaktadır ve bir süre daha böyle gideceği tahmin edilmektedir.

Toparlayacak olursak eğer dünya çapında bir salgın (pandemi) haline gelen Covid-19 hastalığı ile ilgili korkutan rakamlarla birlikte, umut verici haberler de geliyor. Örneğin Çin’de artış tamamen durdurulmuş, büyük oranda kayıplar veren İtalya’da (%12), İspanya’da (10%), Fransa’da (9%) salgının hızı ise büyük ölçüde kesilmiştir. Almanya (%1,7), Avusturya (%1,7) gibi ülkelerde ise son günlerdeki artışlar da hız kesmiş ve muhtemelen bu iki ülkede 2-3 haftaya kadar kademeli olarak normal sürece dönme ihtimali oldukça yüksektir.

Alınan siyasi veya toplumsal önlemler dışında birçok ülkede bilim insanları ilaç veya aşı üretimi için çalışmaktadırlar. Bu bağlamda yapılan çalışmalarda mevcut piyasada olan ilaçların (remdeşivir, klorokin, nitazoksanıt) SARS-CoV-2’nin deneysel çalışmalarda çoğalmasını önlediğini göstermektedir.

Şu an laboratuvar ortamında etkili olan bu tür ilaçlar klinik çalışmalarda da terapotik olarak etkili ve iyi tolere edilip edilmediği araştırılmaktadır. Bunlar arasında Türkiye maalesef yoktur. Toplamda şu ana kadar Covid-19 üzerinde etkili olduğu düşünülen 80’den fazla ilaç klinik çalışma aşamasındadır ve ilk sonuçlar Nisan 2020’nin sonunda beklenmektedir.

Sabırla gülümseyin etrafınıza, karanlık günler bitmek üzeredir.