ATATÜRK, CUMHURİYET VE TÜRK KADINI

ABONE OL

News

11:52 - 23/10/2020 11:52

BEĞENDİM

ABONE OL

News

ATATÜRK, CUMHURİYET VE TÜRK KADINI

Türkiye Cumhuriyeti’nin en büyük başarılarından birisi kuşkusuz kadınlara verilen haklardı. Sadece bu „çağdaşlaşma“ bile „Cumhuriyetin felsefesi yoktur“ diyen sözde demokratların suratına tokat gibi değmiştir. Kadın- erkek eşitliği dışında yaradılış açısından daha temel, gelecek açısından daha modern, insani ilişkiler açısından daha verici, toplumsal açıdan daha barışçıl bir felsefe var mıdır acaba?

Cumhuriyet ile birlikte kadın haklarının kısıtlı olduğu bir toplum düzeninden, kadın- erkek eşitliğinin kabul edildiği modern Türkiye Cumhuriyeti’ne geçiş, mutlaka birden değil, aşamalı ve sancılı olarak değişik devrimler ile mümkün olabilmiştir. Kadınların, erkekler ile birlikte eşit bireyler olarak toplum içinde yerlerini almaları bir uygarlık aşamasıdır ve sağlıklı bir toplumsal gelişim için kuşkusuz Cumhuriyet Devrimleri’ nin içinde en önemli olanlarındandır.

1926 yılında Büyük Millet Meclisi tarafından kabul edilerek yürürlüğe giren ve Türk kadınlarını „şeriat“ zincirinden kurtaran Medeni Kanun, Türk kadınına verilen hakların iade edilmesinin temelini oluşturmuştur. Artık kadın güçlenmeye, kişiliğini bulmaya başlamış ve eski Türk geleneklerinde olduğu gibi erkeğin yanında sosyal faaliyetlere katılmaya hazırdır. Kadın, peçe arkasına, dört duvar arasına, haremlik selamlık uygulamasıyla toplumdan uzaklaştırılmış ve sadece iyi bir anne, iyi bir eş olma dışında hiç bir önemi olmayan bir varoluştan, Allah’tan sonra erinin kulu olmaktan kurtarılarak, eğitimli, seçme ve seçilme hakkı olan, kendi hedeflerini çizebilecek manevi güce sahip olan toplumsal bir birey olmanın onurunu kazanmıştır. Türk kadını artık toplumsal hayatın vazgeçilmez bir parçası olmuştur.

Kuşkusuz bu hakların en başında kademeli olarak Türk kadınına seçme ve seçilme haklarının verilmesidir. Bu yasa ile yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti 1930’larda çağdaşlık ve eşitlilik konusunda birçok Avrupa ülkesinin de ötesindedir. Adeta bir aydınlanma neferidir.

Üç Nisan 1930’da kadınlara belediye seçimlerine katılma hakkı tanınmıştır. Bunun akabinde 26 Ekim 1932’de Türk kadınına muhtar, köy ihtiyar kurulu üyeliğine seçilme ve seçme hakkı tanınmıştır. Ve bu halkayı tamamlayan 5 Aralık 1934’de kadınlara milletvekili seçme ve seçilme Hakkı’nın tanınmasıdır.

Cumhuriyet kavramı bilime, sanata, kültüre ve ekonomik gelişmeye verdiği önemin yanı sıra Türk kadının bu alanlarda kendisini ispat etmesiyle ancak mümkündür.

Atatürk’ün deyimiyle „ İnsan topluluğu, bir ulus erkek ve kadın denilen iki cins insanlardan oluşmaktadır. Olabilir mi ki, bir kitlenin bir parçasını ilerletelim. Diğerini göz ardı edelim de, kitlenin tamamı ilerlemiş olabilsin? Mümkün müdür ki bir toplumun yarısı topraklara zincirlerle bağlı kaldıkça diğer kısmı göklere yükselebilsin? Şüphe yok, ilerleme adımları, dediğim gibi iki cins tarafından beraber, arkadaşça atılmak ve gelişme sahalarında ve yenilikle birlikte mesafe almak gereklidir.” ( Kastamonu,1925.)

Türkiye Cumhuriyeti ancak mevcut yapısal değerlerini tüm toplumsal katmanlara yayarak evrensel ve uygarlık düzeni üzerine kurulan yapısını güncel ve sağlam tutabilir. Ne yazık ki Cumhuriyet’in özünde olmasa da uygulamasında oluşan hatalar da vardır. Toplumun dinamiğine uygun olmayan kurumsallaşma ve kişisel veya grupsal çıkarlar dışına çıkamayan siyasi uygulamalarla yaratıcı, ileriye dönük, bilime uygun olmayan kısır döngü politikalarla Cumhuriyet ilk kuruluş felsefesinden çok şey kayıp etmiştir ve ne yazık ki günümüzde de can çekişir duruma gelmiştir veya kasten getirilmiştir.

Her şeye rağmen Cumhuriyet Türk kadınına birçok ilki de yaşatmış ve yaşatacaktır. Türk kadını Cumhuriyetin kuruluşunda temeli olmuş, gelişmesinde harcı olmuşsa, yükselişinde onun demiri ve afetlere karşı da kurtarıcısı olacaktır.

İlk alfabenin yazarı: Melahat Uğurkan

İlk avukat: Süreyya Ağaoğlu

İlk bakan: Prof. Dr. Türkan Akyol

İlk başbakan: Prof. Dr. Tansu Çiller

İlk belediye başkanı: Müfide İlhan

İlk büyükelçi: Filiz Dinçmen

İlk Danıştay Başkanı: Füruzan İkincioğulları

İlk Danıştay üyesi: Şükran Esmerer

İlk Adalet Müfettişi ve Adalet Başmüfettişi: Nazmiye Kılıç

İlk diş hekimi: Ferdane Bozdoğan Erberk

İlk Doktor: Safiye Ali

İlk eczacı: Rukiye Kanat Arran