0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Hani dilimizde ağız özellikleri vardır, bilirsiniz.
İstanbul ağzı, Urfa ağzı, Denizli ağzı, Kastamonu ağzı, Erzurum ağzı, Rize ağzı gibi…
Bizim Adana’nın da kendine özgü bir ağzı vardır. Bu ağza özgün sözcüklerden örnekler vermek istiyorum bu yazımda.
Ama; örneklere geçmeden önce biraz gülelim isterseniz.

Adanalılar çok uzun yıllardır Amerikalılarla birlikte yaşarlar. İncirlik Hava Üssü’nde görevli Amerikalılarla.
Bu Amerikalılardan biri taksiye biner Adana’da. Sorar sürücüye:
– Do you speak English? (İngilizce biliyor musunuz?)
Adanalı taksi sürücüsünün yanıtı da Adanalıcadır.
– Yes ağam! Allahına gadar I speak English. (Evet ağam! Allahına gadar İngilizce bilirim.)
Amerikalı arkadaşı sorar bizim Adanalıya:
– How are you? (Nasılsın?)
Hemşerimin yanıtı:
– ”Fine”ıh valla! (Eyiyih valla!?
Bursa’da doktor bir hemşerim var. İç hastalıkları uzmanıdır kendisi. ”Nerelisiniz?” diye
soranlara Adanalının yanıtını verir:
– Adanalıyıh! Deliaannıyıh! Deliaannının da Allahıyıh! Dokuz gişiye bi gazoz açtırrıh, yarısını da geri verrih.
Türkçe’nin en güçlü ozanlarından Ahmed Arif’ in Yalnız Değiliz şiirinin son bölümünü paylaşmak istiyorum sizinle izinizle.
Çukurovam,
Kundağımız, kefen bezimiz,
Kanı esmer, yüzü ak.
Sıcağında sabır taşları çatlar,
Çatlamaz ırgadın yüreği.
Dilerse buluttan ak,
Köpükten yumuşak verir pamuğu.
Külhan, kavgacıdır delikanlısı,
Ünlü mapusânelerinde Anadolumun
En çok Çukurovalılar mahpustur.
Dostuna yarasını gösterir gibi,
Bir salkım söğüde su verir gibi,
Öyle içten,
Öyle derin,
Türkü söylemek, küfretmek,
Çukurova yiğidine mahsustur.
Gelelim Adana ağzına özgü kimi sözcüklere…
Balcan, patlıcanın Adanalıcasıdır. Domatese banadura der Adanalı. Bocit, su sürahisidir.
Adanalı yıkanmaz, çimer. Çimmek yıkanmak, çimdirmek yıkamaktır.
Bildiğiniz ekşi eşki, sarmısak sarımsaktır.
Çocukların oyuncağı misketin adı bizde cıncıktır. Misket oynamazlar bizim çocuklarımız, cıncık oynarlar.
Bildiğiniz et sucuğunun Adana ağzındaki adını salt onlar kullanırlar. Sucuk değildir onun adı irişkindir. İrişkin ekmak yer Adanalı, sucuk ekmek değil.
Kertenkele kertiştir. Fare sıçan… İri fare de cardun.
Tavuk kümesine verilen ad pinniktir bizim Adana’da. Ekmek küncülü olur. Susamlı olmaz. Küncü susamdır. Eşya hurdaya dönmez, çarkıt olur. Ayran katıktır.
Şamar atmaz Adanalı, şaplak vurur. Evi yıkılmaz, keper onun.
Sarat halburdur.
Kaygan zeminde kaymaz o, zıypar. Zıypıp düşünce de rezil olmaz, malamat olur. Malamat olmasına bahane değil, mahana arar ya da bulur benim aslan hemşerim.
Mantar da toplamaz. Göbelektir onun topladığı.
Adanalıdır o… Yiğidin harman olduğu yerden yani…
Allahına gurbanım ben onun…

Hasan Arslan
Türkçe Öğretmeni