0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

NATO tarihinin önemli zirvelerinden, örgütün yapısal büyük dönüşümlere imza atacağı Madrid Zirvesi bugün liderler onuruna verilecek akşam yemeğiyle başlıyor.

Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya katılım müzakereleri ve Türkiye’nin vetosu, NATO’nun gelecek 10 yılına ışık tutacak “Stratejik Konsept”, Ukrayna’ya yeni yardım paketi, NATO’nun Doğu kanadının güçlendirilmesi ve NATO-AB ilişkileri zirvenin ana gündem maddelerini oluşturacak.

Finlandiya ve İsveç’in NATO üyeliğine, “teröre verdikleri destek” nedeniyle karşı çıkan Türkiye, tartışmaların odağında olacak.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in çağrısı ve başkanlığı ile Türkiye, Finlandiya, İsveç dörtlü zirvesi yapılacak. ABD Başkanı Joe Biden ile telefonda görüşen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bu akşam ve yarın Biden ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile ikili görüşmeler yapacak.

Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden sonra değişen stratejik ve güvenlik önceliklerinin belirleneceği zirveye, NATO üyesi 30 ülke ve davetli 10 ülkenin katılacak.

Üyelik başvurusu yapan Finlandiya, İsveç ve Gürcistan; Asya Pasifik ülkeleri Avustralya, Japonya, Yeni Zelanda ve Güney Kore ile AB Konsey ve Komisyonu davet edilenler arasında.

NATO’nun değişen Stratejik Konsepti

2018 zirvesine Başkan Donald Trump’ın NATO savunma bütçesi eleştirileri damga vurmuş, 2019 Londra Zirvesi’nde Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron “NATO beyin ölümünde” demişti.

Geçen yıl ise yıl Avrupa-Amerika uzlaşmasına sahne olan NATO zirveleri, Şubat ayı sonunda Ukrayna savaşının patlak vermesiyle yaşanan şok ve olağanüstü toplantıların ardından, bu yıl ittifakın yeni yol haritasını çizmek üzere “yeni Stratejik Konsepti” ele alacak.

Genel Sekreter Jens Stoltenberg zirve öncesi bu yol haritasını “stratejik rekabette yeni bir döneme giriyoruz” diye tanımlarken, yeni zorluklarla yüzleşebilmek için “birlik olunması” gerektiğini vurguladı.

Yaklaşık 12 yıl önce, 2010 yılında Norveç’te yapılan zirvede belirlenen Stratejik Konsept’in 33’üncü maddesinde, “ortak bir barış, istikrar ve güvenlik alanının yaratılmasına katkıda bulunduğu için NATO-Rusya işbirliğinin stratejik öneme sahip olduğu” ifadesi yer almıştı. Ancak 1949’da Sovyet tehdidine karşı kurulan NATO, Ukrayna savaşı nedeniyle, kuruluş stratejisine geri dönerek, Moskova’yı kontrol altına almak için atılacak adımları belirleyecek.

Stoltenberg dün Brüksel’den yaptığı açıklamada, “Müttefiklerin Rusya’yı güvenliğimize yönelik en büyük ve en doğrudan tehdit olarak gördüklerini Madrid’de açıkça göstereceklerini düşünüyorum” sözleriyle bu strateji değişikliğini açıkça ifade etti.

Genel Sekreter, NATO’nun soğuk savaştan bu yana en büyük savunma stratejisi değişikliğine gideceğini de belirterek, “Acil müdahale güçlerini” 40 bin askerden 300 bine çıkaracaklarını, ittifakın Doğu kanadındaki dört muharebe grubunu sekize çıkararak, askeri ve mühimmat kapasitelerini de artıracaklarını kaydetti.

İsveç ve Finlandiya’dan tarihi dönüş

Soğuk savaştan bu yana tarafsız kalmayı seçen İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliği başvuruları, Stockholm ve Helsinki’nin geleneksel tarafsızlıklarından kopması da Rusya ile Avrupa’nın geri kalanı arasında “sert sınırların çizilmesinin” önemli bir göstergesi.

Genel Sekreter Stoltenberg, Türkiye vetosunu aşabilmek için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Finlandiya Devlet Başkanı Sauli Niinistö ve İsveç Başbakanı Magdalena Andersson ile dörtlü bir mini zirve gerçekleştirecek.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, yarın yapılacak zirve toplantıları sırasında Başkan Joe Biden ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile ikili görüşmeler yapacak.

Zirvenin sonunda NATO, İsveç ve Finlandiya’nın Transatlantik kulübe girişini kutlamayı umut ediyor. Ancak uzlaşmanın bu zirvede sağlanacağı konusunda henüz taraflardan bir işaret yok.

Ukrayna ve NATO savunma Bütçesi

Liderler, NATO zirvesi onuruna Kral 6. Felipe ve Kraliçe Letizia tarafından kendileri onuruna verilecek akşam yemeğine katılacaklar. Ardından zirve resmen yarın resmen başlayacak.

Sabah saatlerinde yapılacak karşılama töreninin ardından aile fotoğrafı çekilecek. Zirvenin ilk oturumu saat 10.30’da. Öğlen yemeğinin ardından ikinci oturum 15.00’te yapılacak.

Çarşamba akşamı liderleri bu sefer Başbakan Pedro Sanchez, Prado müzesinde verilecek “AB-NATO akşam yemeğinde” ağırlayacak. Yoğun gündemle toplanacak zirve Perşembe sabahı yeniden saat 10.00’da liderlerin katılımıyla açılacak.

Öğleden sonra liderlerin basın toplantısı ve Genel Sekreter Stoltenberg’in değerlendirme toplantısıyla zirve sona erecek.

Rusya ve Çin vurgusu

Liderlerin katılacağı toplantılarda, NATO’nun Doğu kanadının genişletilmesi, Doğu kanadındaki acil müdahale birliklerinin sayısının 300 bine çıkarılması, bunun için de NATO üyesi ülkelerin daha fazla askeri yatırım için bütçe ayırmaları konusu da görüşülecek.

Zirvede kabul edilecek Stratejik Konsept’te Rusya’nın yanısıra özellikle Washington’un vurgu yapmak istediği Çin ile ilişkiler konusu da gündeme gelecek.

NATO’da Çin henüz Rusya gibi “bir güvenlik tehdidi” olarak tanımlanmıyor ancak zirvenin sonuç bildirgesinde ilk kez Çin’e atıfta bulunulabilir.

Özellikle Rusya ile askeri işbirliği yaptığı öne sürülen Çin’in dünya düzenine ve Atlantik İttifakı’nın güvenliğine yönelik “sistematik meydan okumasına” vurgu yapılması bekleniyor.

Fransa ve Almanya, “Çin’in bir tehdit olarak tanımlanmaması” için kulis yürütürken, Paris yönetimi Pekin’in yarattığı tehlikenin Rus tehdidiyle aynı düzeye yükseltilemeyeceği, NATO’nun hareket alanının Avrupa-Atlantik bölgesi olduğunu vurguladı.

Ancak yine Amerika’nın isteğiyle, Asya-Pasifik ülkeleri Japonya, Avustralya, Güney Kore ve Yeni Zelanda da “ilk kez” zirveye davet edildi.

AB-NATO akşam yemeği

Fransa ve Almanya’nın zirveden beklediği bir başka sonuç da Avrupa Birliği-NATO ilişkisinin derinleştirilmesine ilişkin iradenin sonuç bildirgesinde yer alması.

Avrupa savunmasının güçlendirilmesinin dikkate alınmasını ve ittifakın kaynaklarının genel olarak güçlendirilmesine bir katkı olarak görülmesini isteyen Fransa, dönem başkanı olarak da bunun açık ifadelerle yer almasını istedi.

NATO ve AB arasında “resmi olmayan Transatlantik akşam yemeğinde”, birlik ve ABD arasında dayanışma mesajı verilecek.

Madrid’de güvenlik önlemleri

Zirve için Başkent Madrid’de 50 otelde, 50’ye yakın delegasyon rezervasyon yaptırdı. İspanyol medyası yalnızca Başkan Biden ve ekibi için bin 200 oda ayırtıldığını belirtti. Madrid merkezini korumak üzere görevlendirilen yaklaşık 10 bin polis, şehir merkeziyle; “tam bir kale gibi korunan” zirvenin yapılacağı sergi sarayı arasında 72 saat boyunca trafik akışını ve güvenliği sağlayacak.

İspanya hükümeti, ülkede en yüksek 5 olan güvenlik seviyesini zirve nedeniyle 4’e çıkarırken; Rusya’dan gelebilecek “siber saldırı” istihbaratlarını da değerlendirerek, zirve salonunun internet güvenliği, havaalanı internet sistemi güvenliği gibi siber önlemler de aldı.

VOA tarafından geçilen NATO’da Tarihi Zirve Türkiye Gündemiyle Başlıyor haberinde ha-ber.com editörlerinin hiçbir editoryal müdahalesi yoktur. NATO’da Tarihi Zirve Türkiye Gündemiyle Başlıyor haberi web sayfamıza otomatik olarak VOA sitesinden geldiği şekliyle yer almaktadır. Bu alanda yer alan NATO’da Tarihi Zirve Türkiye Gündemiyle Başlıyor haberinin hukuki muhatabı haberi geçen web siteleri ve ajanslardır.