YÖNETİCİYE ÖĞÜTLER

ABONE OL
11:43 - 23/10/2020 11:43
0

BEĞENDİM

ABONE OL
Kaplan
Best

YUSUF HAS HACİB – KUTADGU BİLİG

Biraz uzun bir yazı olacak. Amacım siz değerli okurları sıkıntıya sokmak değildir.

Odatv’de çok anlamlı ve iyi zamanlanmış bir yazı okudum.

Öyle olunca hem o yazıdan hem de bilgisunardan (internetten) bulduğum bilgilerle bu hafta bu yazıyı yazmaya karar verdim. Umudum ve dileğim sizin de sıkılmadan okumanızdır.

Bakın Yusuf Has Hacib yönetici olmaya soyunanlara ne gibi öğütler veriyor?

Daha doğrusu, günümüzde bu öğütleri bizdeki, kendini dev aynasında gören hangi kifayetsiz muktedire veriyor?

Önce; Yusuf Has Hacib ve Kutadgu Bilig’e ilişkin kısa bilgiler, sonra da, yorumsuz o öğütler:

Türk tarihi kaynaklarında Karahanlılar dönemi hakkında yeterli bilgi olmadığı gibi; bu devletin ‘vatandaşı’ olan “Balasagunlu Yusuf” hakkında bilgiler de yok denecek kadar azdır. M.S. 1017-1019 yılları arasında doğduğu rivayet edilmektedir. Dönemin ‘Kuz-Ordu’ isimli şehri Balasagun’da doğmuştur. Kendisinin tam bir biyografisi henüz oluşturulamamıştır. Büyük eseri boyunca adını bile sadece bir kez, “Kitap sahibi Yusuf, Büyük Has Hacib, kendi kendine nasihat eder” başlıklı, son bölümünde anmıştır. Bu başlıktan baş teşrifatçı olduğu da anlaşılmaktadır. İyi bir eğitim görmüştür. Çağının geçerli bilimlerinin yanı sıra Arapça ve Farsça da öğrenmiştir. 1077 yılında Kaşgar‘da vefat etmiştir. Türbesi de bu kenttedir.

Kendisine önceden Balasagunlu Yusuf denilirken, sonrasında Has Hacib unvanını almıştır. Yusuf Has Hacib, Türk Dili ve Edebiyatı için temel bir eser olan Kutadgu Bilig (Kutlu kılan bilgi) kitabının yazarıdır. Kutadgu Bilig 6645 beyitlik bir eserdir. Eser, Allah’a hamd, Peygamber’e ve Dört Halifeye teşekkürle başlar.

Yusuf Has Hacib, Türk edebiyatındaki ilk siyasetnameyi yazmıştır. Türk edebiyatında ilk nazım şeklini de o kullanmıştır. Bu nazım şekli de mesnevidir. Bundan dolayı ona Yusuf Has Hacib denilmiştir.

Karahanlı Devleti hükümdarı Ulu Kara Buğra Han‘a, Kutadgu Bilig adlı eserini, 18 aylık bir çalışma sonunda, 1070 yılında sunmuştur. Bu kitabı okuyan “Ulu Kara Buğra Han” kendisine Ulu Has Hacib unvanını ve Kaşgar‘da vezir yardımcısı görevini vermiştir.

Kutadgu Bilig’in Uygurca olan ilk nüshası 1439’da Herat‘da bulunmuştur. Bulunan ikinci bir nüshası Arapça‘dır. Kitabın ilk baskısı 1900’de Radloff tarafından yapılmıştır.

Bakın; Yusuf Has Hacip, Türk tarihine geçen eseri “Kutadgu Bilig”te yöneticilere nasıl öğütler veriyor?

“Ağzından Çıkan Sözler Şekerden Daha Tatlı Olsun.

Hükümdar, yönetici güler yüzlü, tatlı sözlü olmalıdır.. Aksi takdirde kaba ve kibirli olursa hiçbir işini yoluna koyamaz.

Ağzından çıkan sözler şekerden daha tatlı olsun. Böylece bey-kul, büyük-küçük, hepsi sana boyun eğer.

Halk tarafından sevilmen ve itibar görmen için, ey hükümdar, ey bey; şu bir şeye sahip olman lâzımdır.

Güler yüzlü, tatlı sözlü, yumuşak huylu olmalısın ve bütün hareketlerinde de bunlara uygun davranmalısın.

Asık suratlı, kaba sözlü ve kibirli insan, herkesi kendisinden nefret ettirir ve işini yoluna koyamaz.

Askerler bunu görünce sevinirler. Savaş günlerinde de sevgili canlarını feda ederler.

Tatlı söz ve güler yüz ile onlara mal vermelidir. Bu üç şey insan için iyi bir an’ane olur.

Serbest ve hür insanlar ona kul olur. Bu kul, onu memnun etmek için, canını feda eder.

Onlara güler yüz göster, tatlı söz söyle, mal ve mülk dağıt. Serbest ve hür insanlar bu üç şeyin etrafına toplanır.

Herkese karşı küçük ve alçakgönüllü davran, dilin yumuşak ve şekerden daha tatlı olsun.

İnsanlara açık ve güler yüz göster, başkalarına karşı insaniyet dairesinde ve iyi muamele et.

İnsan gönlünü alçak tutarsa saadet gelip onu bulur. Hayatta herkes güler yüz ve tatlı söz etrafında toplanır.

Güler yüz ve tatlı söze insan ısınır. İnsan kime ısınırsa ona kul köle olur.“

Ben bir yorum yapmıyorum. Yorumu da, karşılaştırmayı da, benzetmeyi de size bırakıyorum.

Inal

    En az 10 karakter gerekli
    Gönderdiğiniz yorum moderasyon ekibi tarafından incelendikten sonra yayınlanacaktır.