Uygarlıklar Deltası

ABONE OL
19:06 - 01/10/2020 19:06
0

BEĞENDİM

ABONE OL
Kaplan
Best

 Festival Meandros bir ay boyunca birçok sanatçıları hem Türkiye’den hem de bütün Dünya’dan Menderes nehrinin hayat verdiği il, ilçe ve köylerinde bir araya getirdi. 

Yalnız Didim’de değil bütün Türkiye’de artık renklenip, çeşitlenen bir turizm anlayışı var. Aşağı yukarı yedi bin kilometre denize kıyısı bulunan böyle güzel bir ülkeye, medeniyetin beşiğine de bu yakışırdı. Okulların tatil olması, politikanın karmaşık olduğu bir zaman diliminde tatile, insanların dinlenmeye iktiyacı var. Sevgili okurlarıma, çok zengin bir programdan, Meandros etkinliklerinin ikisinden daha bahsedeceğim. 
Eros ve Psykhe 
Kuşadası Kale Kapısı Dans Tiyatrosu antik mekanda, Apollon Tapınağı’nda büyüleyici Mitoloji’yi dans ile sundu. Didim Belediyesi ile Kuşadası Rehberler Derneği düzenlemişti Sivil kuruluşların, derneklerin öz veri ile yaptıkları büyük gayretler çok ileri, takdir edilecek durumda. Eros ve Psykhe hikayesi Altın Eşek (Metamorphosen) antik zamanda latinceden noksansız bize ulaşan tek romandan alınmış bir hikâyedir. Milattan sonra 170 yılında Lucius Apeleius tarafından yunanca Lukios ve Patrei esas alunarak yazılmıştır. Roman genç bir adamın sihirbazlıkla altın eşeğe dönüşmesi macerasını, şaka ve mizah ile alışılmamış bir tarzda anlatılıyor. Tanrıça İsis (Osiri’nin eşi, Horu’nun annesi, kadınların koruyucu tanrıçası, büyük sihirbaz) tekrar insan olmasını sağlıyor. 
Güncelliğini kaybetmeyen bu romandan alınan “Eros ve Psykhe” hikâyesi birçok sanatçı ve yazarlara kaynak olmuştur ve olmaya devam ediyor. Antonia Canova ve Milo Manara gibi ressamlar, William Shakespeare ve Salman Rushdi gibi yazarlar bu kaynağa başvurdular. Zamanımızın psikologları Bruno Bettelheim, Erich Neumann ve J. Schroeder konuyu derinlemesine işlediler. Masalımızın kahramanı Psykhe bir kralın üç kızından en güzelidir. Kız o kadar güzeldir ki güzellik tanrıça Venüs kıskançlığından oğlu Amor’a emrederek Psykhe’nin kötü bir adama aşık olmasını sağlamasını ister. Bu arada Apollon’un isteği ile kızın babası gelinliği ile kızını bir dağın tepesine göndermiştir, orada Dämon ile evlenmelidir. Ama rüzgârın efendisi Zephir Psykhe’yi Amor’un emri ile rüya gibi güzel masalımsı bir saraya götürür. Burada eşi onu her gece uykusunda ziyaret eder ama kendisini asla göstermez. 
gozkaya1.jpg
Güzel kız yalnızlık çektiği için kıza deli gibi aşık olan Amor tarafından diğer iki kızkardeşleri saraya gönderilir. Amor onları uyarır, onun kim olduğunu söylememek şartı koyar. Kardeşleri Psykhe’yi sağlıklı görünce önce çok sevinirler, sonra kıskandıklarından dolayı ona kocasının bir yılan olduğunu, bu nedenle uykusunda onu ziyaret ettiğini söylerler, gündüz gelirse çocuğunu öldüreceğini söylemelerinden sonra kız korkusundan o gece petrol lâmbası ve bir bıçakla eşini bekler. Amor’un üzerine sıcak petrol dökülünce annesi Venüs’ü dinlemediği için günah işlediğini düşünerek kızı terkeder. Kız yılan yerine bu dünya güzeli, yakışıklı delikanlıyı görünce aşkı büyür. Annesi Venüs oğlunun emirlerine uymadığını düşünerek kızı aramaya çıkar ve onu bulur, oğlundan hamile olduğunu duyunca kızgınlığı daha artar. Böylece kızcağız eğer Amor’a aşık ise ona kavuşmak için bir çok sınavları başarmak zorundadır. Nihayet en büyük tanrı Jupiter iki sevgilinin bir araya gelmesine izin verir. Amor ile Psykhe’nin doğan kızlarının adı Voluptas olur. Antik mekânda böyle büyüleyici bir masalı yıldızların ve ay ışığı altında, doğal akustik ortamda izlemek ne güzel şeydi. 
gozkaya2.jpg
Kapanış Konseri 
Milet Antik Tiyatrosunda Ulusal Gençlik senfoni Orkestrası, Şef Cem Mansur tarafından yapıldı. Yüz kişilik bu dev konser, Türkiye’nin her yöresinden seçilmiş genç sanatçılardan adeta uyuyan güzelleri antik mekânlar da uyandırmak için oluşturulmuştu. Orkestra şefi her parçadan önce müzik ve bestecisi hakkında bilgi veriyordu. 
Çok sesli evrensel müziği bir ülkenin medeniyet ve kültür seviyesinde geliştiğinin göstergesidir. Bu nedenle halklar ve devletler tarafından desteklenmelidir. O zaman Milet Antik Tiyatrosu yapılırken şahane bir yer seçilmişti. Dağın yamacında bakışlarımız zaman zaman aşağıdaki ovaya, uçsuz bucaksız manzaraya kaçıyor. O gecenin büyüleyici atmosferi yine yıldızların ve ayışığı ile aydınlanıyordu. Tiyatro’da nereye oturursanız oturun iyi duyup, iyi görüyorsunuz. Zamanın beton yığınından uzaklaşıp güzelim mermer üstüne oturarak, eski zamana bir gezi yapmak ne güzeldi. Bunu anlatmak çok zor, ama yaşayabilmek harika idi. 
J.Brahms (1833-1897): Akademie Festival Üvertürü, Op. 80; F.Poulene (1899-1963): “Les Biche” Bale Süiti; S.Rahmaninof (1973-1943): 3. Senfoni, La minor, Op.44 parçalarını çaldılar. Berlin’de müzik tahsili yapanlara sorulan şu soruyu Orkestra Şefi bize de sordu: Baş harfi B ile başlıyan üç alman bestecinin adını çabuk söyleyebilir misiniz? Biz cevapladık. Ya siz sevgili okurlar? 
Orkestra Avrupa Gençlik Orkestraları Federasyonuna (EFNYO) üye olduğu için Berlin’de dinlemek kısmet olabilir…. Cem Mansur uluslararası üne sahip bir orkestra şefidir ve sayısız ödül almıştır. Dünya’nın tanınmış orkestralarıyla çalışmaktadır. Ricordi şeflik ödülünü Leonard Bernstein’in öğrencisi olduğu Los Angelos Filarmoni Enstitüsünda aldı. 
gozkaya3.jpg
Şu anda Akbank Oda Orkestrası Daimi Şefidir. Birinci Kemancı olarak Özge Özerbek, ikinci Zeynep Simge Acunaz, üçüncü Hande Küden çaldılar. Betün etkinlikler bir rüyanın gerçekleşmesi ile olur. Tarihi görmek yetmez, tanışmak gerekir. Mitolojideki efsaneleriyle ünlü Meandros’un, yani Büyük Menderes Nehri’nin Ege denizine kavuşurken Anadolu’ya armağan ettiği deltadaki bereket, sanat filozofi dünyası… İlk dünya haritasının çizildiği Milet, medeniyetin beşiği. Evet festival amacına ulaşmıştır. Fikir Babası Oktay Ekinci (19.12.2007, Cumhuriyet) size ne kadar teşekkür etsek azdır. Rüyanız gerçek oldu. 
 
İlter Gözkaya-Holzhey
Emekli Öğretmen

Inal

    Bu yazı yorumlara kapatılmıştır.