TÜRK- ALMAN POLİSİ BENZETMESİ
Sayın Bülent Arınç’ın kastettiğin, Alman Polisinin yetkileri 2008 yılında, yoğun tartışmalardan sonra kabul edilen ve 2009’da yürürlüğe giren, uluslararası terörle mücadele amaçlı Federal Emniyet Dairesi (BKA) yasasıdır.
Almanya Polis teşkilatını federal , eyalet Polisleri ve bu polislerin iş kolları oluşturur.
Almanya’nın uluslararası terörle mücadele amaçlı yapılan bir düzenlemesini Türkiye’nin kendi iç dinamikleriyle ortaya çıkan gösteriler gerekçesiyle örnek almayı gündeme getirmesi ne kadar doğru?
TELEFON VE ORTAM DİNLEME
Almanya’da mahkemeden izin alarak dinleme genel yasa içinde de vardır. Telefon dinlemesini yaparken hangisinin özel hayatla ilgili olduğuna ilişkin 122 sayfalık düzenleme getirilmiştir. Bütün Almanya’da 10 yılda sadece beş adet uzaktan ev dinlemesi yapılmış.
Mahkeme kararı yokken on binlerce kişinin dinlendiğinin beyan edildiği böylesi serbestliğin olduğu bir ülke için daha ne istenile bilinir?
KİMLİK SORMA
11 Eylül olaylarından sonra bazı eyaletlerde polise tren istasyonları gibi, kalabalığın olduğu yerlerde belirgin bir neden, bir şüphe olmaksızın kimlik sorma hakkı verildi. Birçok eyalet bu uygulamayı o zaman reddetti. Baden-Württemberg ise buna izin verdi. Şimdi düzenlemenin kaldırılması için büyük gayret içinde.
POLİS EĞİTİMİ
Almanya’da polisin eğitimine yetkileriyle değil, insan haklarıyla, polisin sorumluluklarıyla başlanır. Polisin, örneğin gösterilerdeki en birincil görevi gerilimin tırmanmasını frenlemek, tansiyonu düşürmek, sinirlerin gerilmesine engel olmak, çatışmaların meydana gelmesini engellemek için yumuşak davranmak göstericilerin gösteri hakkını korumaktır.
Gösterici saldırsa dahi, polis yine göstericinin zarar görmemesini temel alarak hareket eder. Göstericinin temel hakları olan yaşam hakkı, vücut bütünlüğü hakkını öncelik alarak davranmak zorundadır. O nedenle burada yaralanmalar nadiren olur.
İZİNSİZ GÖSTERİ
Bir izinsiz gösteriyi engellemek öncelikli hak olmaktan çıkar. Eğer kişinin vücut bütünlüğü veya yaşam hakkı tehlike altındaysa. Temel hak ve hürriyetlerde ‘öncelik’ dikkate alınır.
EV ARAMASI
Polisin elinde mahkeme kararı mevcut ise ev sahibi kapıyı açmadığında mahkeme kararı ile evin kapısını kırarak veya açarak evde arama yapabilir. Evde birçok şahıs yaşıyor suçlu ailenin bir ferdi ise sadece şahsın odasını arama yetkisi vardır. Ama daha sonra bilirkişi çağırarak evinize eşyanıza verilmiş bir zarar var ise alma hakkına sahipsiniz.
POLİS ÇALIŞMASI
Eyaletler arasında farklılıklar olmakla birlikte polis haftada ortalama 40 saat görev yapmaktadır. Polis merkezlerinde polisler 4 vardiya halinde çalışmaktadır. Vardiyalar senelik olarak belirlenmiş durumdadır. Personel bir sene içerisinde hangi gün ve saatlerde çalışacağını çizelgeye bakarak öğrenebilmektedir. Çok önemli bir olay olmadıkça bu görev saatleri dışında ek göreve çağrılmamaktadır. Bir polisin yıllık iş günü olarak 30 gün senelik izni bulunmaktadır.
SOSYAL HAKLAR
Polisler için lojman, lokal, servis, hizmetli vb. hizmetler bulunmamaktadır. Hizmet aracı dışında makam aracı da bulunmamaktadır. En üst rütbeli polis dâhil herkes göreve özel araçları veya toplu taşıma araçları ile gelmektedir.
POLİS SENDİKASI
Polis teşkilatı sendikal hakka sahiptir. Polis sendikalarının ilgilendiği üç alan bulunmaktadır: Aylıklar, çalışma saatleri ve çalışma şartları. Polisin çalışma şartları veya maaşları gibi konularda sendika ile idare arasında yapılan görüşmelerin olumsuz geçmesi durumunda toplantı ve gösteri yürüyüşlerine katılabilmektedir. Bütün görevlere erkek polislerle beraber hiçbir ayrım yapılmaksızın eşit olarak kadın Polisler görev almakta. Sendikaların önemli bir katkısı da, üyelerinin kaza yaptığında hatalı olması durumunda resmi araçların tamir ücretlerini karşılamaktır. Polis mahkemelik olduğu takdirde avukatlık ücretini Sendika karşılamaktadır. Bir polisin bir yere ataması yapılacağı zaman ve hakkındaki pek çok işlemde sendikanın onayı gerekmektedir. Eğer sendika gerekçeleri yeterli bulmaz ise atamayı engelleyebilmektedir. Ayrıca sendika memurun idare tarafından aleyhine yapılan tüm uygulamaları takip etmekte, idarenin keyfî uygulamaları engellenmekte ve mağduriyetine izin vermemektedir.
Polis izin alınması kaydıyla boş zamanlarında mesleğine zarar vermeyecek bir işte çalışabilmektedir.
HALKLA İLİŞKİLER
Alman Polis genel olarak sert bilinmektedir. Ancak bu imaja rağmen demokratik bir ülke olma yolunda önemli mesafeler geçiren Almanya’da polis-halk ilişkileri ayrı bir öneme sahiptir. Vatandaşa karşı bağırma, asık suratla konuşma ve özellikle zor kullanma konusunda hassas olması için polis sürekli denetim altında tutulmaktadır. Polis okullarında bu konuda çok titiz çalışmalar yapılmaktadır. Karakola gelen kişilere nasıl hitap edileceği, güler yüzlü olunması gibi konular ve özellikle insan hakları konuları hem pratik hem de teorik derslerde sürekli işlenmektedir. Alman Polisi kendi teşkilatının tanıtımı ve reklamına ciddi paralar harcanmaktadır. Okullara gidilerek polislik mesleği anlatılmakta, gençlerin
Polisten talepleri ve şikâyetleri dinlenmekle beraber çözüm yolları için öneriler sunulmaktadır. Kurallar herkes için geçerlidir ve kimseye ayrımcılık yapılmamaktadır. Kişilik hakları ve insanlık onuru ön planda tutulmaktadır. Vatandaşların polisin çalışmalarındaki katkısı ve desteği iyi bir seviyededir. Zaten polisin başarısının yüzde doksanı halkın vereceği desteğe bağlıdır. Halkından destek almayan bir polis teşkilatının başarılı olmasından söz edilemez.
POLİSİN TOPLUM KURALLARINA UYMASI
Denetlerken ilk önce kendisinin bu kurallara riayet etmesi konusunda tavizsiz davranmaktadır. Örneğin trafik ışıklarına uyma, emniyet kemerini takma gibi.
SONUÇ OLARAK
Biz ülkelerde yasalarda olan veya olmayan şiddet içeren olayları cımbızlayarak ülkemizde uyguladığımızda içinden çıkılmaz bir yola gireriz. Devlet, hükümet ve yetkili sorumluluğu ile davranmalıyız. Başka ülkelerdeki Polis haklarını cımbızlayarak kamuoyuna anlatırsak o ülke vatandaşlarının ana yasal haklarını da kendi ülkemiz halklarına anlatmamız, uygulamamız gerekmez mi?
Şiddet, baskı yerine sevgiyi, demokrasiyi öne çıkararak toplumsal bütünlük içinde yaşamamız daha güzel olmaz mı?
Hadi Hayırlısı…
Ali Gültekin
