0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Ulaşım, insanlığı modern ve gelişmiş dünya ekonomisine taşıyan önemli araçlardan biridir; ekonomimizin ve toplumsal yaşamımızın sağlıklı gelişmesinde olmazsa olmaz bir öğedir. Günümüzde en güvenli taşımacılık yolu olan demiryolu taşımacılığı, ekonomiye, enerjiye ve üretime katkı yapan en verimli yatırımdır. Ülkemiz için demiryolu, ulaşımın belirleyici bileşeni niteliğindedir. Ancak yıllardır bilimi dışlayarak yapılan çalışma ve yatırımlar sonucunda, demiryolunun en önemli özelliği olan güvenlik sorunundaki kaygılar ön plana çıkmış ve sürekli tartışılmaktadır.  

13 Aralık 2018 tarihinde Ankara-Konya seferini yapan yüksek hızlı tren ile aynı hat üzerinde karşı yönden gelen ve yol kontrolü yapan kılavuz tren, Ankara’nın Yenimahalle ilçesine bağlı Marşandiz İstasyonu’nda çarpıştı. Resmi verilere göre 9 kişi yaşamını yitirirken, 90 kişi de yaralandı.

Kılavuz tren, ilave bir emniyet ve güvenlik tedbiri olarak, ilk ticari seferin başlamasından önce hat üzerinde yolcusuz olarak işletilen trendir ve görevi hatta bir sorun olup olmadığını kontrol etmektir. Ters yönde hareket eden iki demiryolu aracının aynı hat üzerinde karşılaşıp çarpışması, hattın işletiminde ciddi bir güvenlik açığı bulunduğunu işaret etmektedir. Buna benzer kazalar daha önce de olmuştur.

13 Aralık günü Ankara’da yaşanan olayın belirleyici nedeni sinyalizasyonsuzluk, yani bir sistem ve yönetim yanlışlığıdır. Sinyalizasyon, demiryolundaki trenlerin işletmesini sağlayan bilgisayarlı bir sistemdir ve yüksek hızlı demiryollarının da olmazsa olmazıdır. Günümüzde TCDD hatlarının yaklaşık %45’i sinyalizasyona sahiptir. Sinyalizasyonun olmadığı hatlardaki trenler, ‘Trafiğin Merkezden İdaresi’ adı verilen bir sistemle yönetilmektedir ve gerekli işlemler katı güvenlik kurallarıyla yapılmaktadır. 

Kayaş ile Sincan arası banliyö hattı yaklaşık iki yıl önce ‘Başkent Ray’ çalışması nedeniyle trafiğe kapatıldı. Bu hat tam anlamıyla bitmeden, 24 Haziran seçimleri öncesinde, 12 Nisan 2018 tarihinde sinyalizasyonsuz bir şekilde AKP Genel Başkanı tarafından hizmete açıldı. Hattın yenilenip hizmete açılmasına karşın, sinyalizasyon sisteminin devreye alınmamasının nedenini yetkililer açıklamak zorundadır. Yaklaşık on aydır sinyalizasyonsuz olarak seferlere çıkan trenler, Sincan’da bulunan görevliler tarafından telefonla ya da telsizle idare edilmektedir. Sinyalizasyonsuz hatlarda kaza olma olasılığı %75 oranında artar. 

2017 yılı TCDD Demiryolu Sektör Raporu’nda sinyalizasyon sisteminin yüksek güvenlik sağladığı vurgulanmıştır. Bu konuda raporda şunlar yazmaktadır; “İspanya yüksek hızlı tren hattı tasarımı ve projelendirmesinde, iletişim ve sinyalizasyon sistemleri ile yüksek güvenlik ve etkinlik sağlayan trafik yönetim sistemlerinde çok önemli mesafeler kaydetmiştir.”

“Demiryollarımızda günde sinyalizasyon sistemiyle 746, trafik memuru ile 493 adet tren taşımacılık hizmeti veriyor. Sinyalizasyon sistemi demiryolu işletmeciliği için olmazsa olmaz bir sistem değil” söyleminde bulunan Ulaştırma Bakanı’nın derhal o makamı terk etmesi gerekir. Ancak ülkemizde böyle ağır kusurlu olaylarda hiç kimse istifa etmediği gibi, sorumluluk bile duymaz ve pişkinlik yapar.

Teknolojiye sahip olmak yetmiyor, onu akılcı kullanmanın önemi her kazadan sonra bir kez daha anlaşılmaktadır. Teknoloji dediğimiz bilimsel ürün, ücretini vererek satın alınabilir ama onu kullanacak bilgi birikimine sahip değilseniz, sürekli üzücü olaylara neden olursunuz. Bu yüzden yaşamın ve özellikle eğitimin dinselleştirilmesinin sakıncaları da ortaya çıkmaktadır. Bilimsel ve laik eğitimden saptıkça, akıl dışılığa doğru gidiş kaçınılmaz olur ve kazaları fıtratla, ecelle, kaderle açıklayıp, duayla önlemeye çalışırsınız.

Demiryollarında başlayan yeniden yapılanma ve özelleştirme çalışmaları, bu kazaların gerçek nedenleri arasındadır. 11. Ulaştırma Şurası Demiryolu Raporu’na göre 2000-2013 yılları arasında yaklaşık 25 milyar dolar harcanmasına karşın demiryollarımızın toplam taşımadan aldığı pay artmamaktadır. Bütün bunlar iyice araştırılmadan, bilim dışı projelere ve planlara dayalı olarak gerçekleştirilen yatırımlar, birilerini zengin ettiği gibi, üzücü olaylara da neden olmaktadır.

Suay Karaman