0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

TOPRAK ANA

Gelişen endüstri ve teknoloji toprak anayı önlenmesi gittikçe zorlaşarak kirletiyor. Nefes alırken insanın verdiği karbondioksit gazını bitkiler özümleme yoluyla harcıyor ve temizleyerek havaya geri veriyor. Böylece normal şartlarda doğada verme alma denge sağlanıyordu.

Daha fazla kimyasal gazlar karışınca buharlaşan gazlar yağan yağmurla toprağa işliyor ve kirletiyor. Toprakta beslenen tahıl, sebze ve meyve gibi gıdalar vasıtasıyla insana geçiyor ve sağlığı tehdit ediyor. Hayvana geçen kimyasal maddeler et gıda alma yoluyla insanı hasta yapıyor.

Doğayı tahrip, canlıların sağlığını tehdit eden kimyasal gaz ve maddeler gözle görülmüyor. Bu durumda görme, duyma algısıyla tehlike hızla ilerliyor. İklimin sadece iki derece yükselmesiyle soyu tükenen, ölen canlılar var.

Havanın ısınmasıyla kutuplarda ve dağlarda eriyen buz ve karların suyu denize karışarak su seviyesini yükseltiyor. Saatte bir futbol sahası kadar toprak erozyonlar kaybolduğu tespit ediliyor.
Elde edilen enerjiden en fazla faydalanan zengin ülkeler, iklim değişikliğine önleme için yapılan toplantılarda anlaşmalara zor imza atıyorlar.

Yerkürede sahillerde oturan fakir halk önce içecek temiz suya muhtaç oluyor, sonra yiyecek bulamayınca göç ediyor. Göçemeyenler de sel altında kalarak can veriyor.
Savaş ve iklim değişikliği neticesinde göçler dünya politikasına yeniden yön verdi. Cumhuriyet, demokrasi kavramların uygulaması zorlaştı. Geliştirmek yerine direnç, karşı koyma ve isyan etmenin adı demokrasi oldu.

Platon devlet ve demokrasi kitabını yazdığında yeryüzünün, atmosferin, kısaca kürenin bu kadar kötü kullanılacağını, harap edileceğini bilmiyordu. Antik çağda düşünce Amerika’da ilk yerlilerin düşüncesi gibiydi. Dünya insana ait değil, insan doğanın bir parçasıdır. İnsan doğasız yaşayamaz, ama doğa insansız yaşayabilir.

Gök, yer ve atmosferin kirletilmesiyle din adamları, mezhep öncüleri dini yönden yeryüzünü doğayı korumaya çağrı yapıyor. Kiliseler doğayı koruma, din kardeşlerini aydınlatma amacıyla çalışma kolları kuruyorlar. Camilerin böyle bir gayreti var mı, bilmiyorum. Ama Yeşil Çember Çevre Derneği’nin Berlin’den başlayarak çok önemli yol katettiği sık sık basında duyuluyor. 

Didim’de Akbük Çevre Derneği’nin çevre korumaya önemli katkılarını yakından tanıyorum. 
Yeryüzü yaşayan bir organizmadır, kendi kendini belli bir noktaya kadar yenileyebilir. Kirlenme aşırı olursa gücü yetmez. Yani insan türü yok olursa, önce kirlenme durur, sonra temizlemeye başlar. Doğa insansız yaşamaya devam edebilir.

Doğayı emanet alıp, çocuklara gelecek nesillere yaşanacak bir ortam bırakmak, her bireyin sorumlu davranmasıyla mümkündür.

Türkiye’den gelen bir gazeteci, Berlin Eyalet Aile ve Uyum Bakanı Dilek Kolat ile söyleşi yapmak için bekler. Bir kafile siyah Mercedes konvoyu, koruyucuların yerine, gayet rahat spor kıyafet ve bisikletle gelen bakanı görünce şaşırır.

Didim-Yeşilkent Migros Jet mağazası önünde üstü açık bir arabada İngilizler oturuyor, araba motoru çalışıyor. Anlaşılan tur yapacaklar, gecikenleri bekliyorlar. Motoru kapatmalarını söyleyince kahkahalarla alay ederek gülüyorlar. Londra’da bunu yapamazsınız, hatta bu filtresiz motorla şehir merkezine dahi giremezsiniz, deyince şoför kapatmak zorunda kaldı.

Yük arabası motoru sitede açık bırakıp, sahilde yemek yiyor. Şoförü çağırıp, kapattırana kadar bekledim.

Yılda üç milyon insan kirli havadan dolayı akciğer hastalıklarına yakalanarak ölüyor.
Araba motoruna filtre taktırana kadar Berlin’de şehir merkezine on iki yaşındaki bir mazot/Diesel arabayla girmenin yasak olduğunu, trafik polisinin ceza yazdığını anlattım.

Ağaçların, yeşilliğin dinlenme parkların nefesimiz olduğunu sitede anlatmaya artık gerek kalmıyor. Gerek okulda gerek RTÜK tarafından televizyonlarda zorunlu spotlarla uyarılan halk, sana ne demiyor. Beş yıl önce sana ne sen başkan mısın, derlerdi. Artık herkesin karışması, her bireyin uyarması gerektiği anlaşıldı. Komşular bana Atatürk parkında o iki ağaç neden kesilmiş, başkana sor, diyorlar, her üye sorabilmeli. Terkedilen odanın elektriğini kapatmaya çok dikkat eden torunuma, elektrik parasında fazla ödenenden geri kalan gelince harçlık veriyorum. Sınıfımda bir öğrenci en son sınıfı terk eder, tuvaletlerde elektrik kapatılmasını kontrol ederdi. Sınıfın önünde o öğrenciyi ödüllendiriyordum, genç meslektaşlarımı uyarıyorum.

Dünya’da en çok uçak seyahati yapan zengin ülke vatandaşlarıdır. Bu taşımacılığın hızla ilerleyeceği hesaplanıyor. Savaşlardan, doğa kirliliğinden en fazla nasibini alanlar ise fakir ülkeler. Tahsil ve bilincin az olması zararı çoğaltıyor.

Yeryüzünde yaşayan yedi milyar insan huzur, mutlu yaşama hakkına sahiptir. Önemli olan haklı eşit paylaşımdır. 

Aç gözlülüğün kasıp kavurmasına insanlık izin vermemelidir.

Berlin duvarı yıkılınca dünyaya seyahat özgürlüğü geldi, sanılmıştı. Toprak üstüne sınırlar çizilip, duvar yapılırken atmosfere duvar örülemiyor.

Gezegenin geleceği beş veya yirmi ülkeye bırakılmayacak kadar ciddidir. İkinci, üçüncü dünya diye ayırmaya çalışanlar, tek bir gezegen olduğunu kabul etmek zorundadır.                         
Birey gereksinimi için alışverişinde kanaat etmekle başlamalı. Ormanların korunması, savaşların sona ermesi, tarım alanlarının genişletilmesi, çöp ayırımında yeniden kullanma amacı desteklenmelidir. Bisiklet kullanılma desteklenmesi sözle, bisiklet almayla olmaz, yollar ona göre yapılmalıdır. 
Uçaklarda boş koltuk bırakılmıyor, kimyacılar yakıtların daha az zarar vermesi için uğraşıyorlar. Rüzgâr ve güneş enerjisinden faydalanma esas alınıyor.
En küçük önlemde damlaya, damlaya göl olur, prensibiyle hareket etme, önce zararı durdurur. Bilim insanların, uzmanların uyarısı dikkate alınırsa belki doğa kendi kendini temizlemeye, yenilemeye geçebilir.

Genç meslektaşlarım öğrencileri meslek seçimine yönlendirirken iklim değişikliği, atmosferin ısınması, buzulların erimesiyle gelen tehlikeye karşı önlem alan mesleklere yönlendirmelidir. Yakın bir gelecekte doğanın korunmasını ele alan böyle mesleklere ihtiyaç duyulacaktır.
Dünya çapında iklim değişikliğine karşı önlemleri konu alan toplantılarda alınacak kararlara kulak verelim. 

Son toplantıda alınan bir karara göre kırk beş ülkede kömürden enerji elde etmeye son veriliyor. Siirt’te maden ocağında göçük yine can aldı.

Doğayı koruyarak, hoşça kalın!

İlter Gözkaya-Holzhey                

Çevre ve iklim değişikliğini anlamak için okunması gereken dergi:

Warmzeit, Klima, Mensch und Erde, Edition Le Monde Diplomatik, sayı 20, 2017