0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Süratle giden iklim değişikliği, atmosferin ısınması, gezegenimizin kaynakların harcanması karşısında, çevre bilim uzmanları uyarıda bulunuyor. Aynı anda bilgisayar uzmanları, mühendisleri interneti geliştiriyor. Daha hızlı, daha akıcı, engelsiz kullanma imkânı yaratıyorlar.

Filozof, yazar, öğretim üyesi Dr. Richard David Precht, bu iki akımı paralel çizgiye benzetiyor. Arada geçiş için köprü kurulmuyor.

Arada bir bağ kurulmazsa, bu iki bilim dalı birbirlerini dinlemez, diyaloğa açık olmazsa yeryüzünü felâket bekliyor. Atalarımızdan aldığımız emaneti, doğayı gelecek nesillere bırakmak mümkün olmayacak.

Kulaklıkla radyo dinlerken pencereden sokağımızı izleme zamanım. Otobüs durağından gelen, yürüyüş yapan, köpek gezdirenlerin elinde akıllı telefonlarıyla meşguller. Çevrelerine bakmıyor, yanlarındaki beraber yürüdükleri çocuklarıyla ilgilenmiyor, hatta çevrelerinde olup bitenlerin hiç farkında değiller.

Bu aklı internet gereçlerine veren akıl insan zekâsı. Kürenin varlığını tüketirken, doğada yaşamını devam ettirmesini gerektiren dengeyi bozmamak gerek.

Geliştirilen robot sunî insan, insanın yaptığı işleri, tıp alanında, endüstride makine inşasında, üstleniyor. Ayarlanan internet sayesinde uçakta kaptan, yüzlerce kişiyi havada taşırken gazetesini okuyabiliyor. Bakıma muhtaç yaş alanların yalnızlığını gideren görev dahi alıyorlar.

Mobil telefonlar sayesinde tüm dünya kadınları, aynı gün ve saatte sokağa çıkıp dans ederek Dünya Kadınlar Günü’nü kutluyorlar.

Elektronik posta, mektup iletirken rahmetli postacı yolunu bekleyen rahmetli babamı düşünmeden edemiyorum. Korona virüs zamanımızda cep telefonuyla hastanın takibi, bulaşma yayılmasını engelleniyor. Bu da bize gösteriyor ki, artık internetsiz bir hayat düşünülemez.

Sorun nasıl uygulamalı, hayatta her şey ama her şey aşırıya kaçınca zararlıdır. Doğanın kendi kendini yenilemesine fırsat vermek, doğa varlık ve kaynaklarını ölçülü kullanmak. Bunun için para severleri frenlemek gerekiyor. Çok çabuk satın almayarak, daha idareli araba kullanmakla her şahıs ilk adımı atabilir.

Yalnız Almanya’dan Ghana’ya yılda 150.000 ton elektronik eşya atığı gönderiliyor. Fakir ailelerin çocukları okula gideceği yerde, parçaları toplayıp, eskiciye satarak ailesini geçindirmeye çalışıyor.

Doğanın en fazla harap edildiği kıta Afrika. Altın, gümüş ve platin elde edilirken doğa adeta yok ediliyor. Çalışan siyahi

Gençler zor şartlarda, sağlıklarını tehlikeye atarak çalıştırılıyor. Sığınmacı olarak yollara dökülünce ilk kapısını, sınırını kapatan ülkeler, internet gelişmesinden faydalanan beyazlar oluyor, yani Avrupa.

Anında bilgi aldığımız World Wide Web (www), Dresden Teknik Üniversitesi araştırma verilerine göre bu hızlı gidişle 2030 yılında, tüm dünya nüfusunun 2011 yılında harcadığı elektrik enerjisine ihtiyacı olacak.

Akıllı gereçler insanlığa yardım etmeli, ama insanın yerini tutacak gelişime izin verilmemeli.

Televizyon kanallarında çocukları, gençleri bilinçli yaşama teşvik eden çok güzel kamu spotları var. Akan musluğu, açılan elektrik düğmesini kapatma gibi.

Bu davranışlar atılacak küçük adımlardır. Ama ilerleme hep bu ilk adımla başlanır. Damlaya damlaya göl olur, misali. Fakat esas doğayı koruma kanun yapan, kuralları uygulayan politikacılar, yavaş ve ekonomik yaşama doğa dengesini bozmayacak şekilde işleme koymalıdırlar. Dünya ülkeleri birlikte karar almalı. Gezegenin geleceği yalnız ekonomisi gelişmiş yedi ülkeye bırakılmamalı.

Bireyin alacağı önlemler çabuk ilerlemez, bu nedenle protesto gösterilerine katılmak şart olmuştur. Devletlerin emniyet güçleri, düzenli yapılan sivil direnmede şiddet uygulayanlardan gösteri yapanları korumak zorundadır.

Filozof Precht acele edilmezse, iş işten geçmiş olur diyor. 1964 yılında iyi ki doğmuş. Üniversitede öğretim üyesi olarak çalışıyor. ZDF ikinci devlet televizyon kanalında moderatör olarak yayın yapıyor. Kitapları kırk dile çevrilmiş, çok okunan listenin başlarında geliyor. Araştırmam sonucunda Türkçe bulamadım. Bu makalem çeviriye sebep olursa çok sevinirim. Gelmiş geçmiş filozofların sözleri hep geçerli. Klasik kalıyor, zaman aşımına uğramıyor. Fakat zamanımızda yaşayan bilimisanlarını iyi dinleyerek, uyarılarını dikkatle takip etmeliyiz. Sokrates, Mevlana zamanında şimdiki sorunlar yoktu.

Bu kitapta yazar, sunî zekânın yaşamımıza etkilerini ele alıyor. Teknolojiyi geliştirme doğayı tüketmeden yapılabileceğini anlatıyor. Korona virüs önlemleriyle yaşam çok yavaşladı. Tabiat dinlendi, evde kaldığım zamanda penceremden gözlem yapıyorum. Adeta kuş türü ve sayısı çoğaldı. Çimlere basılmıyor, sanki yeşili daha canlı. Ormanda yürüyüş esnasında akciğer baharatlı gibi bir his veriyor.

Uzmanlar uyarıyor, yeni normalleşme asla Korona’dan önceki gibi olmasın. Yaz ve Bahar mevsimlerinde dersler bile dışarıda temiz havada yapılabilir. Günlerini ormanda geçiren ana okulları çok iyi yapıyorlar. Açık havada gösterilen sinemalar tekrar açıldı, araba ile izlenen sinemalar hatırlandı.

İnsanın yaptığı sunî akıllı gereçler insana hükmetmek için değil, yardımcı olmaları sağlanmalıdır.

Fırtına sel bir anda bir şehri yok edebilir, ama bir mektup zarfını açıp kapatamaz, bir düğümü çözemez.               Paul Valery

Sunî zekâ hızla hayatımıza giriyor. Makineler neyi yapmalı, neyi yapmamalı, bu konu vakit geç olmadan iyi düşünülmeli.

Richard David Precht

Hoşça Kalın!

İlter Gözkaya-Holzhey

eMail: [email protected]

Kaynak ve okumayı tavsiye ettiğim bu kitap:

Richard David Precht, Künstliche Intelligenz und der Sinn des Lebens, Goldmann Verlag, München 2020

ISBN 978-3-442-31561-1