PLASTİK VE ZARARI
Gezegenimizde plastik ürünlerinin kullanımı oldukça yaygın olup, onsuz yaşamak düşünülemez.
Üretilen ürünler milyonlarca tonu teşkil ediyor, üretim ve geri dönüşümde yalnız Avrupa kıtasında iki milyon insanın iş alanı olduğu tahmin ediliyor. 2008 yılında ekonomide 13 milyar Euro kazanıldı. Almanya’da plastik içecek şişelerine depozit uygulama ile üretimi azaltıldığı gibi çevre temizliği gerçekleştirilmiştir. Geri dönüşümde de ilk sırada, ancak yüzde biri mümkün oluyor. Süt ve mamulleri paket kapların tekrar kullanılması, plastik torbaların satılması alınan örnek önlemlerdir.
Plastik ürünlere vergi konması da caydırıcı olabilir. Bazı ülkelerde plastik torba kullanma yasaklanıyor, hatta ülkeye getirilirse ceza ödeniyor. Seyahatten önce araştırmakta fayda var.
Denize atılan veya rüzgârla biriken plastik yığını saat göstergesi istikametinde dalgalar sünger gibi bir tabaka haline getirmiştir. Çıkardığı kimyasal zehirle okyanuslarda yaşayan deniz hayvanları zehirliyor. Hayatta kalanların bir kısmı yedikten sonra insanın midesine geçiyor. İnsan vücudu kimyasal maddeyi atsa bile kalıntı kanser gibi hastalıklara sebep oluyor.
Doğa plastiği yok edemiyor, bu nedenle gezegenimizin her yerinde plaj, koy ve piknik yapılan şişeler büyük bir sorun yaratıyor.
Emekli Yaz tatilimi geçirdiğim Didim’e yerli ve yabancı turistler yalnız tüketmeye, doğayı kirletmeye geliyorlar. Bir avuç gönüllü ve Didim Belediye işçilerin toplaması kâfi gelmiyor. Bilhassa Yeşilkent plajının hemen yanında bulunun antik harabe alanının çöplük gibi kullanılması birçok Didimliyi üzüyor. Yuvada başlayan çöp eğitimi olumlu kültürü geliştirir, çevre ve doğa sevdası geliştirilebilir.
Sahile en uzun sınırı olan turistik ilçe büyükşehir Aydın’dan yardım alması, daha iyi kontrol sistemine hizmet eder.
Şişe ve torbalara depozit yasa uygulanması da ayrıca önlemlerden olabilir, böylece öğrenciler harçlıklarını biriktirirler. Sokakta yaşayan veya kendisine iş edinmiş çöp toplayanlar teşvik gerektir.
Yumuşak, kokan ince plastik folyoların çocuk eşya ve oyuncaklarında kullanılması çok zararlıdır. Havaya karışan kimyasal gazın solunum yoluyla, akciğere nefes alınınca kana karışma tehlikesi çocuklarda kalıcı hastalıklara sebep oluyor. Giyecek, oyuncak veya ders malzemelerde ve boyalarda alış verişte çok dikkat edilmelidir.
Deniz, göl ve akarsularda yaşayan hayvanların ölümüne sebep olan plastik ürünler, uçan yeryüzüne konan göçmen kuşların da fiziki yaralanmalarına sebep oluyor. Bafa gölünde bir çevre derneği leylekleri ayaklarına dolanmış naylonlardan kurtarıyorlar.
Sevgili okurlarım, Türkiye ve yurtdışı Türkleri aylardır seçime odaklanmıştı. Bu durumda ertelenen konuların zararını gelecek daha kötü etkisiyle hatırlatır. Bu yazıyı okur okumaz şöyle bir çevrenize bakın. Evde, mutfakta buzdolabında, bilhassa çocuk odasında plastik ürünleri azaltma yöntemlerini düşünün. Yeşilçember gibi çevre dernekleri Türkiye’de de plastik torba yerine kumaş torbayı yaygınlaştıran etkinlikler düzenleyebilirler. Almanya çöp konusunda en ileri durumdadır, bu alanda çalışan işçilerin en yüksek ücret aldığı örnek bir ülkedir.
Avrupa gıda kanununda su temel gıda maddesidir. Bunun anlamı musluktan akan su içilir. Türkiye’de bu kadar çok su şişesine gerek kalmaz. Kazanç sağlayan firmalar ekonomide zarar görmemeleri için yönlendirilebilir.
Daha az plastik ürünler kullanalım.
Hoşça kalın!
İlter Gözkaya-Holzhey
