Antik yunanlılar [1] pekçok tanrı ve tanrıçanın annesi Rhea onuruna yıllık ilkbahar festivali kutlayarak başladılar. Romalılar milâttan ikiyüzelli yıl önce ana tanrıça Cybele onuruna kutluyorlardı.

Anneler günü geleneğini devam ettiren ingiliz ve amerika anneler hareketidir. Amerikalı Ann Maria Reeves Jarvis 1865’de anneler hareketi olarak başlattığı organizelerde anneler deneyimlerini birbirlerine aktarıyordu. 1870 yılında Julia Ward Howe Barış ve anneler inisiyatifi olarak devam ettirdiğinde, artık oğulları savaşa gitmesin, ölmesin düşüncesi vardı. Böylece 1909’da kutlamaya başlayan eyaletler çoğalarak 1914’de Amerika ulusal olarak kutladı.

Almanya’da ekonomi amacı olarak çiçek arzusu nedeniyle 1922’de başlandı. 1933 Nazi Almanya’sı ari, saf alman anne olarak kötüye kullandı. Yahudi kadınlar zoraki kısırlaştırıldı. İkinci Dünya savaşından sonra 1949’dan beri düzenli olarak kutlanıyor.

Türkiye resmen 1955’de kutlamaya başladı.

“Ağlarsa anam ağlar, kalanı yalan ağlar.” Gibi atasözlerimizle analara olan sevgi ve saygımızı gösteririz. İslam dininde “Cennetin anahtarı, anaların ayağı altındadır” diyerek daha bir anlam verilir. Bahsettiğimiz biyolojik anaların dışında, başka bir anadan bahsetmek istiyorum. Bunu yaparken meslek icabı çocuklarla çalışan öğretmen, eğitmen, doktor, öğretim üyelerini unutmadan. Bunlar mesleklerini çok severek yapıyorlarsa, hatta zaman zaman değirmencinin unu olmaz misali kendi çocuklarını ihmâl ederek, diğer çocukları bağırlarına basarlar.

iltergh-04-05-b.jpgYukarda değindiğim özel bir anne “Perilerin Annesi” Türkân Saylan’dır. Periler Anadolu’nun en ücra köşelerinden okullara, üniversitelere gönderilen kızlarımızdır. Bu peri kızlarının başka türlü hiçbir imkânları yoktu. Bu değerli, heykeli dikilesi anne olmasaydı köylerinde cahil kalacaklardı, okuma yazma bile öğrenemiyeceklerdi.

Babası Fasih Galip Bey Cumhuriyet döneminin ilk mütahhitlerindendir. Annesi İsviçre’li Lili Mina Raimen babası ile evlenince müslüman olarak Leylâ adını almıştır. Türkân 13 Aralık 1935’de doğmuştur. Kendisinden küçük dört kardeşi daha vardır. Türkân Hanım 1957 yılında evlenmiş, iki oğlunu iyi bir şekilde yetiştirmiş, biri grafiker, diğeri hekim olmuştur. 1963 yılında İstanbul tıp fakultesini bitirdikten sonra 1964 – 1968 yıllarında SSK Nişantaşı Hastanesi’nde Deri ve Zührevi Hastalıklar Uzmanı olmuştur.

İngiltere’de ileri eğitim gördükten sonra kısa süreli orada çalışmalar yaptı. Başasistanlık, öğretim üyesi, profesör olarak çalışmıştır. 1981 – 2001 yılları arasında Lepra Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürlüğü’nü yürütmüştür. Dermatoloji kliniğinin öğretim üyesi olarak 2002 yılında emekli olmuştur.

Cüzzam (Lepra) üzerinde bilimsel çalışmaların akabinde Cüzzamla Savaş Derneği ve Vakfı’nı kurmuştur.

Türkân Saylan, bu şahane anne, cesur ve çalışkan, saygıdeğer hanım hakkında makale yazmıya karar verdiğim günden beri düşünüyorum, nasıl yazılır. Zira yaptıkları, becerdikleri kitaplara dahi sığmaz.

Bir söyleşide, ben önce hastama dokunurum, arkadaş olurum, sonra onun hekimi olurum, diyor. Bazan kaçınılmaz olanı başına gelmiş, nitekim çocukları daha küçükken bir hastasından verem bulaşmış. Hayli bir zaman almış, tekrar sağlığına kavuşuncaya kadar.

Sayısız bilimsel çalışmalarından başka birçok kuruluşlarda görev almış. Vakıf ve dernek kurucu üyesi olmuş. Birçok mesleki ve sosyal derneğin üyesidir.

2007 yılında Cumhuriyet mitinglerinin organize ve icrasında bulunmuştur. Biz yurtdışında yaşıyanlar bu muhteşem renkli mitinglerle Türkiye Özgürlüğünü kanıtlıyor, dünyaya gösteriyor diyerek kıvanç duymuştuk.

Şu anda devam eden aktif görevleri:

Türkiye Çağdaş Yaşamı Destekleme Vakfı’nın Genel Başkanlığı, TÜRKÇAĞ ve KANKEV Başkanlığı ile Cüzzam Savaş Derneği ve Vakfı Başkanlığı’nı yürütmektedir,

Cumhurbaşkanları Süleyman Demirel ve Ahmet Necdet Sezer zamanında Sosyal Hizmetler ve YÖK üyesi olarak çalışmıştır.

Benim sayabildiğim otuzbeş ödülü var. Eğitim, barış insan hakları, tıp konularında bu ödülleri almış. Toplam 440 yayını bulunuyor. Bunlar tıbbi çalışmalar, sosyal ve siyasal içerikli gazete makaleleridir. Editör Grubunda 2 kitap, 3 seminer kitabı mevcuttur.

Bir anne bu kadar işlevi bir insan hayatına nasıl sığdırabilir diye sorarken bir pencere açılıyor, umut, sevgi ile özgürlüğe açılan o pencerede 74 yaşındaki anne açıklıyor. Daha yapılacak işim var, ölme zamanı değil, hastayım ama iyi olmak zorundayım, diyor.

Ve ben sevgili okurlarım, gözyaşlarımı gizlemeden hayatımda ilk defa percereden dışarıya ışığın, aydınlığın dağıldığını görüp, kala kalıyorum televizyonun önünde. O güne kadar hep ışık, enerji pencereden içeri girer, diye düşünüyordum.

Mustafa Balbay’ın dediği gibi: “Gerçek zamanın bebeğidir, büyüyecek herşey açığa çıkacak.”

Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği Başkanı Prof.Dr.Türkân Saylan’ın yaptığı etkinlikler saymayla bitmez.

70 bine yakın çocuğa burs vererek yoksulluğa karşı savaştı.

Kardelen Kampanyası, Bilgi Toplama Kızları, Geleceği Taşıyan Kızlar, Bir Işık’ta Siz Yakın, Geleceğin Doktorları, Yetişkinler için okuma yazma kursları, yaptığı etkinlik ve kampanyalardan sadece birkaç örnektir.

iltergh-04-05-a.jpg

Fotoğrafın yanındaki feci yorum (habervaktim.com) aydınların etkinliklerde çok geç kaldıklarını gösteriyor.

Yapılacak iş Almanya’da ve diğer Avrupa ülkelerinde birer destekleme dernek oluşturarak, Türkiye’deki bu derneğe daimi bir yardımı garanti altına almaktır. Başlanan projeler ancak böyle devam ettirilebilinir.

Teker teker yapacağımız olumlu işler denize attığımız bir taşın yaptığı daireden öteye gitmez. Aydınlar bir araya toplanırsa dalgalar yapar, okuma yazma bilmeyen, meslek sahibi olmayan çocuğumuz kalmaz.

Hemen yapacağımız küçük bir şey daha var. Önce kendimize, sonra sevdiklerimize tanesi 10 TL olan “İmkânsız Periler” kitabından tedarik etmek [2]. Bu kitabı DOĞAN KİTAP ücret almadan bastı, geliri kadar kızçocuğu okula gidebilecek.

Başta Perilerin Annesi, Türkân Saylan olmak üzere tüm annelerin Anneler Günü’nü candan kutluyorum.

İlter Gözkaya – Holzhey 

Emekli Öğretmen

 

 

Kaynak:

[1] Vikipedi: Anneler Günü, Muttertag

Not:

[2] ÇYDD Genel Merkezi Tanıtım İletişim Birimi:

Tel.: 0212 252 44 43 / 132 veya