JOE BİDEN’DEN TÜRKİYE’YE DEMOKRASİ DERSLERİ
17 Haziran 1972 günü Washington, D.C.’de bulunan Watergate iş merkezindeki Demokrat Parti bürosuna telefonlarını gizlice dinlemek üzere mikrofonlar yerleştirmek yakalanan beş kişiyle başlayan ve Başkan Richard Nixon’un istifasına kadar uzanan “Watergate Skandalı”’nı bir hatırlayalım isterseniz.
Başkan Richard Nixon bu girişimin ortaya çıkmasınan sonra, arkasında olan bütün siyasetçilerin ortaya çıkarılması için Adalet Bakanı Elliot Richardson’ı görevlendirdi. Bakan, Richardson, Archibald Cox isimli bir savcıyı bu göreve atadı. Cox, Beyaz Saray’da başkanın bütün konuşmaların teybe alındığını öğrenerek bu bant kayıtlarının kendisine verilmesini istedi. Richard Nixon bu isteği kesinlikle reddetti ve Cox’un görevden alınmasını emretti. Adalet Bakanı, Cox’u görevden almayı reddedince Richard Nixon Richardson’ın işine son verdi. Olaylar gitgide çorap söküğü gibi gelişmeye başladı. Amerikan Yüksek Mahkemesi Richard Nixon’ı bant kayıtlarını savcılara teslim etmeye zorladı. Richard Nixon bant kayıtlarını sonunda teslim etti ama bantlardaki konuşmaların yayınlanmasından sonra Richard Nixon iyice halkın desteğini kaybetmişti ve Amerikan Kongresinde Richard Nixon’ı görevden almak üzere soruşturmalar başlamıştı. Bu ortamda 8 Ağustos 1974 tarihinde Richard Nixon televizyonda yaptığı bir konuşmayla ertesi gün istifa edeceğini açıkladı. Yerine Başkan yardımcısı Gerald Ford başkan oldu. Böylece Richard Nixon ABD tarihinde başkanlıktan istifa eden ilk ve tek başkan oldu.
Yaklaşık iki yıl süren bu olayların asıl kahramanları ise Washington Post yazarları Carl Bernstein ve Bob Woodward idi. İsimsiz kaynaklara dayanarak yaptıkları haberler sonucunda Watergate’in izinin Nixon’a kadar sürülebilmesinde önemli rol oynadılar. Başlangıçta Cumhuriyetçi Parti ve Başkan Nixon karşıtı propaganda yapmakla suçlanarak Amerikan medyasında yalnız bırakılan Washington Post ve iki gazeteci, Watergate’in aydınlanmasıyla birlikte el üstünde tutulur hale geldi. Gazetenin editöründen sahibine kadar iki gazetecisinin arkasında kararlı duruşu sürecin ilerlemesinde etkili oldu.
ABD’nin ve Amerikan demokrasisinin 220 yılı aşkın tarihinde yaşanan en çarpıcı skandalı olan Watergate skandalının ardından Başkan Nixon 9 Ağustos 1974 tarihinde istifa etmek zorunda kalmıştı. Siyasi gücün, demokratik hak ve yetkilerin, siyasi rakibe ve adalete karşı kullanılışının belgesi olarak tarihe geçti. Nixon’un istifasına giden süreçte araştırmaları ile önemli rol oynayan Washington Post gazetesinin iki muhabiri de araştırmacı gazetecilik tarihine damgalarını vurdular.
Geçtiğimiz günlerde Türkiye’ye gelen ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden, “Basın ve ifade özgürlüğü yalnızca Amerikan değerleri değil tüm insanlığın değerleridir. Bizim sözünü ettiğimiz özgürlükler Türk halkı için yeni değildir; onlar sizin Anayasa’nızda vardır” dedi. Biden, MİT TIR’ları haberi sebebiyle tutuklanan Cumhuriyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar’ın eşi Dilek Dündar ve oğlu ile görüştü.
Biden’in Türkiye’deki görüştüğü muhalif kişiler ve basın ve ifade özgürlüğü konusundaki kapalı eleştirileri belli bir kesimde rahatsızlık yarattı.
Fakat unutulmamalıdır ki, Biden bugün bu konuları göğsünü gere gere savunabiliyorsa, bunun altında “Watergate Skandalı”’ndan alınan demokrasi dersleri var.
Ahmet İNCEL
