İŞSİZLİK

ABONE OL
11:55 - 23/10/2020 11:55
0

BEĞENDİM

ABONE OL
Kaplan
Best

Aileden varlıklı olmayan veya piyangodan hatırı sayılır bir ikramiye kazanmamış olan herkesin yaşamını sürdürebilmek için çalışması gerekir. Yasal olarak para kazanmaktan söz ediyorum. Başkasının kazancına, hatta kendi ulusunun varlığına göz dikerek haksız kazanç sağlayanlar bu kapsamda değil haliyle. Kastettiğim, ekmeğini emeğini satarak namusluca kazanan ve kimseye zarar vermeyen insanlar. Günümüzde bu emekçiler dünyanın her tarafında iş kaygısına düşmüşlerdir. Neo-liberal politikalar nedeniyle sosyal devlet günümüzde hemen her yerde darbe üstüne darbe yiyor; sosyal duruşundan vazgeçen devletler işini yitiren, bir lokma ekmeğe muhtaç olanların içinde bulundukları durumla fazla ilgilenmiyorlar.

Geçen gün Ankara’da Sakarya Caddesi civarında kurdukları çadırlarda direniş sergileyen Tekel işçilerini yakından izledim. Derme çatma çadırlarında bekleyerek iki aydan fazla bir zamandan bu yana direnen bu işçilerin yorgun ve vakur yüzlerinde kararlılık gördüm. Bir türlü çözüm bulunamayan bu durumun ne zaman biteceği belli değil. Ay sonunda güvenlik güçlerinin zor kullanarak çadırları dağıtacağı bizzat Başbakan tarafından beyan edildi. Neler olacağını hep birlikte göreceğiz.

Tekel işçilerinin çadırları arasında dolaşırken aklıma Mustafa Kemal Paşa’nın daha Cumhuriyet bile kurulmamışken İzmir’de topladığı Türkiye İktisat Kongresi’nin kararları geldi. İzmir 9 Eylül 1922’de alınmış, zaferin üzerinden henüz birkaç ay geçmiştir. 17 Şubat 1923’te İzmir’de İktisat Kongresi toplanarak oluşmakta olan yeni devletin ekonomi politikalarının tartışılması düşünülmüştür. Ne ekonomik değerleri ne de yetişmiş insan gücü kalkınma için yeterli olmayan bu ülkenin uzun yıllar süren savaşlar nedeniyle mecali kalmamıştı. Sadece Çanakkale yetişmiş bir kuşağın kaybı demekti. Bununla birlikte, en olumsuz koşullarda kazandığı askeri zaferi bu kez ekonomik bir zaferle taçlandırma azmini taşıyan ulusumuz ve onun kahraman kurtarıcısı, ekonomik zaferin de millete güvenilerek kazanılacağına inanmıştı. Bu amaçla yeni bir ekonomik model oluşturulması, bilinen sistemlerden farklı bir ekonomik yaklaşıma gidilmesi gerekmişti.

Bu yeni model, ulusal burjuvazisi ve sermaye birikimi oluşmamış bir toplumda ekonomik kalkınmanın öncelikle devlet eliyle başlatılmasını, özel sektör geliştikçe de bazı sektörlerin girişimcilere terk edilmesini öngörüyordu. Seksenli yıllara kadar ülkemizde uygulanan ve “karma ekonomik model” adı verilen modelle Türkiye Cumhuriyet’in ilk yıllarında görülmemiş bir hızla kalkınma yaşanmıştır. Üstelik dışarıdan borç almadan ve kendi öz kaynaklarıyla… Yüzyıllarca savaşların ve salgın hastalıkların ezdiği halkımız ilk kez çağdaş devletin ne olduğunu gördü. Yaşanan büyük ekonomik kalkınma hamlesinde kısa süre içerisinde yapılan demiryollarının uzunluğu 5000 kilometreyi buldu. İş, aş, okul, hastane, konut, 1938’de henüz 20 milyonun altında olan nüfusumuz için sorun olmaktan çıkmaya başlamıştı. 1929’daki büyük dünya krizinden bile Türkiye çok etkilenmedi.

Sonrası malum. 24 Ocak 1980 kararları ile karma ekonomik düzeni terk etmeye başladık. Devletin bir ölçüye kadar ekonomiden çekilmesini makul karşılamakla birlikte, pek çok kapitalist ülkede (Avusturya, Fransa, Almanya gibi) olduğundan çok hızlı ve fazla ekonominin özel sektöre teslim edilmesi, yani aşırı özelleştirmeler ülkemizde işsizliği arttırdı. Özelleştirmelerden alınan paraların ne kadar iyi veya kötü kullanıldığı konusunda bir şey söylemek istemiyorum. Fakat et fiyatlarının rekor kırdığı ve hayvancılığın neredeyse yok olduğu günümüzde gel de bu piyasada hatırı sayılır etkisi olduğu bilinen Et ve Balık Kurumu’nu arama! Bu kamu kurumunun tesislerinin üzerinde yer aldığı arsaların fiyatına ve yok pahasına satıldığı hatırlardadır. Tekel’in özelleşmesi de herkesin bildiği işten çıkarmaları veya 4 C sorununu getirdi. İşte o zaman durup düşünmek geliyor insanın içinden:

Çok mu gerekliydi acaba karma ekonomiden bu hızla vazgeçmek?

Dr. O. Can Ünver

Inal

    En az 10 karakter gerekli
    Gönderdiğiniz yorum moderasyon ekibi tarafından incelendikten sonra yayınlanacaktır.