İLK ALMAN FEMİNİST

ABONE OL
18:49 - 01/10/2020 18:49
0

BEĞENDİM

ABONE OL
Kaplan
Best

 Kadınlar bağımsız yaşayamadıkça, erkeklerle eşit haklara sahip olmadıkça, insanlık özgürlüğe kavuşamaz.

Alman Sosyal Demokrat Partisi (SPD) bu yıl 150. yıldönümünü kutluyor. Bunu fırsat bilerek geçtiğimiz yeşil alan, park, sokak, cadde okul ve üniversite adları ile ilgilenme ve merak uyandırmakta fayda var.
Almanya’da önemli mekânlara sokak adları yerine numara verilmez. O şehre veya ülkeye emeği geçmiş politikacı, sanatçı insanların adı verilir, heykelleri yapılır. Komünist ve diktatörlük olan ülkelerdeki gibi tek bir insana tapılmaz.
Kadınlar gününde tarihe geçmiş kadınlardan başka eşit haklar için dönüm noktaları yaratmış erkekleri yerinde anmak, kanaat öncülerinin görevi olmalıdır.
Ferdinand August Bebel ilk alman feministi, işçi kralı olarak anılır. 22 Şubat 1840 yılında Köln’de doğdu, 13 Ağustos 1913’te İsviçre’de öldü. 1865 yılında İşçi Bilgi Derneği başkanlığı ile başlayan politika hayatı ölünceye kadar devam etti. Daha önce 1861 yılında İşveren Derneği’nde üye olarak yerini aldı. İki işçi derneğinin Leipzig’te birleştiği 23 Mayıs 1863 tarihi SPD’nin kuruluş yıldönümü oluyor.
Burada derneklerin gençlere açılmasının önemine dikkat çekmek istiyorum. Türk derneklerinde politik bilgiler verildikten sonra, gençleri alman partilerinde çalışmaya hazırlamalıdır.
Hangi parti olduğu önemli değil, her partiye hazırlanmalıdır. Tutucu, geleneksel partiler, göçmenlere kapı açmayanların kapısı da aşındırmalı, aralarına girilmeli ki, pozitif bir değişim olsun.
August Bebel, astsubay olan babasını kaybettiğinde altı yaşındaydı. Fakir vatandaşların gittiği okula gitti. Bir yandan da evde çalışarak ailenin geçimine katkıda bulunuyordu. On dört yaşında annesi ölünce at arabası tekerlek yapımı atölyede çıraklık öğrenimini bitirdikten sonra Güney Almanya’da gezici işçi olarak çalıştı, sonra usta oldu.
26 yaşında iken bir trenişçisinin kızı olan temizlik işçisi Julie ile evlendi.
Wilhelm Liebknecht’le birlikte önce Sächsische Volkspartei kurdu. Bir yıl sonrada milletvekili seçildi. 1869 yılında Eisenach’da Sozialdemokratische Partei kurdu. Karl Marx’ın düşüncelerinin etkisi ile oluşan bu partiden 1871 yılında Alman Reichstag üyeliğini ölünceye kadar yürüttü.
1878-1890 yıllarında hâkim olan Sosyalist Kanunu (Sozialistengesetz) sosyal demokratları yeraltına itti. Her an vatana ihanet suçundan hapise girmek vardı. Bebel de sık sık hapise düştü.
iltergh-11-03-a.jpg
Politikacı olarak yürütemediği firmayı, çocuk eğitimi eşine kalmıştı. Hatta parti başkanı iken partinin bürosu yoktu, bu nedenle yazı işleri eşi Julie Bebel yürütüyordu. Eşinde bir kadına beceri ve ilgisini yetiştirme fırsat verilirse, kadının neler yapabileceğini bizzat yaşayarak şahit oldu. 1891 yılında
Kadın ve Sosyalizm adında yazdığı kitap çok okunan kitap arasından hiç çıkmadı. Karl Marx’ın Kapital kitabı ile aynı zamanda ülkeyi idare eden güçler tarafından yasaklandı. Çok iyi saklamak şartı ile gizli okunuyordu. Tutucu milletvekilleri erkeklere fazla maaş verilsin, kadınlar evde otursun, diyorlardı.
Bebel’in kitabı tutucu çevrelere bir bomba gibi düştü. Tartışmalar son bulmuyordu. Hem kadınlara çalışma hakkı verilsin, hem de aynı işte çalışanlara eşit gelir şarttı. Kızı Frieda ülkede kız çocuklarına yüksek tahsil yasağı olduğu için İsviçre’de üniversiteye gitti. O yıllarda kadınlara seçme ve seçilme hakkı da yoktu. Parlamento önünde ilk konuşma 19 Şubat 1919 tarihinde 256 saniye sürmüş, Marie Juchacz tarafından yapılmıştı. Bakınız arşivde “Egemenlik Milletindir” yazıma.
Bebel kadınlara çalışma hakkı verilince bununla yetinmedi, sonra çalışma şartlarının düzetilmesini de istiyor. Kitabında şöyle diyordu:
“İşçi kadın yorgun, argın bitkin bir vaziyette eve gelince de işi bitmiyor. Erkekler işten sonra lokal, kahvelere (Wirtshaus) gidip, arkadaşlarıyla vakit geçiriyor, dinleniyor. Ama kadın evde çalışmaya devam ediyor. Böylece ertesi gün yine bitkin, yük taşıyan bir hayvan gibi işe gidiyor.”
Sevgili okurlarım, bugün dram gibi kadınların haklarına ulaşma tarihine bakış açımızı yönlendiriyoruz. Bunları o tarihlerde gören insanlara, erkeklere minnet borcumuzu hep hatırda tutmak gerek.
Berlin’de Kadın Derneği’nden başka Türk derneklerinde kadın başkan neden yok, diye sormalıyız. Görev alan mı yok, yoksa erkekler vermiyorlar mı bu görevi?
Ailemde tahsil yapmayan bir tane bile kadın olmamasını babam ve dedeme borçluyuz. Köyümüze örnek oldukları için onların heykeli yapılmalı, demişti bir akrabam. Hazır yeri gelmişken, kadınlar günü anılırken Kenan Kolat gibi eşinin yükselmesine fırsat veren, kendine güvenen erkeklere teşekkür edilmelidir. Kızlarımıza örnek olduğu için minnet borcumuz var.
Kadınlar bugün bütün haklarını eşit olarak alıyorlar diyemeyiz. Almanya’da hâlâ yoksulluğun acısını çeken kadın ve çocuklardır. Bilhassa çocuklarını yalnız büyüten kadınlar vergi ödemede eşit muamele görmüyor. Kanun evli kadına öncü hak veriyor. İdareci durumunda kadın sayısı çok az. Hele göçmen kadın sayısı parmakla gösteriliyor. Politikada aktif olan Türk kökenli milletvekillerinden beklenti çok fazla, onları görevlerinde yormamalı, yapıcı eleştiriler yapılmalıdır. Türkçe yayınlar ve etkinliklerde düşüncelerimizle onları donatıp, zengin olmalarını sağlamalıyız.
August Bebel 1891 yılında Erfurt Parti Kongresi’nde eşit muamele gerektiren programında şunları vermişti:
“Kadınlara seçme ve seçilme hakkı, yüksek tahsil yapma şansı verilmesi, aynı işte eşit ödeme yapılması, kısaca kadını ikinci sınıf vatandaşı gören kanunların kaldırılması.”
Argümanlarını ise şöyle sıralıyordu:
“Kadınlar adalet dağıtımında daha içten duygulara sahiptir, onlar erkeklerden daha az kendilerini beğenmiş davranırlar. Toplum hayatında pozitif katkıları olacağına inancım çok büyüktür. Onlara hak ettikleri görev ve rol verilmelidir.”
Ayrıca İslâm Devleti İspanya’da 800 – 900 yılarında kadınlara eşit haklar veriyor, Cordoba üniversite kentiydi. Kadınlara verilen yüksek tahsil yapma hakkı, daha sonra tutucu Katolik unsurların yasakladığını 254. Sayfada örnek olarak veriyor.
Bütün kadınlar adına teşekkür ediyorum. Toprağın bol olsun August Bebel, size yalnız sosyal demokrat değil, bütün kadınlar minnettar kalacaktır.
Hoşça kalın!
İlter Gözkaya – Holzhey 
Emekli Öğretmen 
Kaynak:
Vorwärts Extra, Jubiläums-Sonderheft, Şubat 2013, sayfa 68-70
Kadınlar gününde hediye edilecek okunacak kitap:
August Bebel, Die Frau und der Sozialismus, Dietz Verlag Nachf., Bonn 1994.
ISBN 3-8012-1009-X

Inal

    Bu yazı yorumlara kapatılmıştır.