0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Münih’in ünlü kültür merkezi Gasteig’de Ermenilerin düzenlediği bir ”Ermeni soykırımını anma günü” etkinliğindeyim. Katılımcıların çoğunun yaşlı Ermeniler, Süryaniler, Pontus Rumları ve romantik Almanlar olduğunu gözlemlediğim bu etkenlikte benim Türk olduğumu anlayan yok. Etkenlikte gösterilen belgesel filmi izlerken gözlerim yaşarıyor. Filmde yaşamakta olanların ağzından o günler ve aile dramları anlatılıyordu. Adına ister ”Ermeni soykırımı” deyin ister ”sözde Ermeni soykırımı” deyin ne derseniz deyin ortada bir insanlık dramı vardı. Bu insanlık adına utanç verici idi…

Filmi seyrederken bir an atalarımı düşündüm, özellikle 19. yüzyılda 1864’de yoğunlaşarak Adıgeler, Abazalar, Nogaylar ve Kırım Tatarları gibi Kafkas Müslüman halkları, yerlerinden yurtlarından edildiler, sürüldüler. Rus kaynaklarına göre sadece 1863-1864 yılları arasında 418 bin kişi Türkiye’ye sürüldü. Bu sürgünlerde yaklaşık 1,5 Milyon insanın yurdunu terk etmek zorunda bırakıldığı ve dörtte birinin yolculuk, kamp yaşamı ve yeni yerleşim yeri sırasında öldüğü kabul edilmektedir. Rusların doğrudan öldürdüğü Adıge sayısı ise 500 binden fazla olarak tahmin edilmektedir. Peki, sadece Müslüman oldukları için bu insanların çektikleri çilelerin, devletini sırtından bıçaklayan Ermenilerin çektiklerinden farkı ne? Müslüman oldukları için Balkanlardan ve diğer eski Osmanlı topraklarından sürülen insanların farkı ne? Nedir bu Ermenileri ”bulunmaz Hint kumaşı” gibi diğer çile çeken, facia yaşayan halklardan farklı yapan? Çerkezlerin ve diğer Kafkas halklarının yaşadıkları ”Büyük facia” soykırımı olarak görülmek istenmezken, Ermenilerin yaşadıkları hemen ”soykırımı” olarak nitelendiriliyor?

Katıldığım etkenlikte işte kafamı kurcalayan bu soruya yanıt aramak üzere verilen arada yaşlı Ermenilerle konuşmak istedim. Medenice, görüşlerini almak ve farkı onların ağzından dinlemek istedim. Önce beni Alman sanıp sempatikçe selamlayan yaşlılar, Türk olduğum söyleyince hemen cüzamlıymışım gibi yanımdan kaçtılar. Arkalarından sadece ”tarihteki bir facianın suçunu bugün bende arayamazsınız” diyebildim.

Bence bunun altında din olgusu büyük bir etken olarak yatıyor. Ermenileri farklı yapan Hıristiyan olmaları… Ermeniler, Müslüman olsaydı sanırım bu olay bugüne kadar çoktan unutulur giderdi. Çerkezler, Hıristiyan olsaydı bugün bir ”Çerkez soykırımı”ndan söz edilirdi. Karabağ’daki Hocalı katliamında veya Bosna’da Srebrenitsa katliamında yaşamını yitirenler Hıristiyan olsaydı bugün ”soykırım”dan” söz edilirdi.

Ahmet İNCEL