Komşum Adil’in dört kedisi vardı. Birisinin ayağına taş atılmış, vefat etti, ona çok üzüldü. Üç kedisinden biri Yosma çok nazlı, öbür iki kedi Efe ve Lokum ona yem bırakmıyor. Yosma çok seçici,dört aylığına biz bakıyoruz.
Berlin’de bizim sokağımızda pencerelerden bakıp, dışarıya çıkamıyan dairede hapsedilmiş kedileri görmek istemiyorum. Ama Adil’in kedileri sitede her yere çıkıp, hür dolaşıyor, evini bilerek geliyorlar. Arabanın sesini tanıyorlar. Adil eve gelince ellerini çırpınca ona koşuyorlar. Yosma yemini bizde yediği halde selâm vermek için gidiyor.
Komşuma bu hafta köşe yazı konum kedi deyince, yukarıdaki başlıkla her şeyi özetlemiş oldu. Her hangi bir yeri ağrıyınca vücudunun o kısmını yalıyarak sempatisini gösteriyor.
Adil Erkan geç kalkarsa, ki bu ancak hafta sonunda oluyor, balkon pencerisinden yatak odasına bakarak bekliyorlar.
Kedi yem yemekle yetinmiyor, insanla ilişki istiyor. Bir evi varsa o evi yabancı kedilerden koruyor.
Kedi kendi başına bir cumhuriyettir, diyor komşum. Cumhur kelimesi halk, topluluk anlamına geliyor. Ulusun, egemenliği kendi elinde tuttuğu ve bunu belirli süreler için seçtiği milletvekilleri aracılığı ile kullandığı devlet şeklidir.
Demek oluyor ki kedi her zaman egemenliği elinde tutuyor.
İnsan ona sahip olamıyor, o kiminle olmak istediğini kendisi seçiyor.
Bakımlı kedi günün üçte birini temizlikle geçiriyor.
Pisliğini kapatıyor, bahçede toprak olan yerler onun işine yarıyor. Bir gün sahilde yaşlı bir kadın hem dizlerine vuruyor, hem de çöp topluyordu. Biz insanlar kedilerden neden öğrenemiyoruz, neden piknik yapanlar çöpünü alıp götürmüyor, diye üzüntüsünü belli ediyordu.
Çok çeşitli renkte ve ırkta kedi var, buna rağmen birbirlerine benziyorlar. Bir gözü mavi diğer gözü yeşil olan Van kedisi ağır işitiyor, beyaz renktedir.
Ankara kedisi dünyada Angora diye anılıyor, beyaz renktedir.
Yıllar önce ingiliz kedileri kiremit çatılarda fırına yakın yerde ayakları değince sıcak, yanma denemesi yapardı. Amerika’da teneke çatı yerine taş çatı varken deyim olması 1900 yılına rastlıyor. Tennesse William’s tiyatro oyununda bu deyimi 1955 yılında kullanmıştı, Die Katze auf dem heißen Blechdach.
Kuyruksuz Manx kedisinin hikâyesi Nuh peygamberin gemisi zamanına gidiyor. Geminin kapısını kapatırken kuyruk sıkışıp kalmıştı, Man adası önünde olduğundan dolayı bu ismi alıyor.
Sanal olarak üretilmiş kedi Garfield sahibini sadece konserve açan biri görüyor, oldukça kurnaz.
Masal figürü çizmeli kedi ilk olarak 1554 yılında bir italyan masalında görülüyor. 1697 yılında fransız masal anlatıcı Charles Perrault kullanıyor. Almanca’ya derleyici Jacob ve Wilhelm Grimm kardeşler 1812 yılında kazandırıyorlar. Paris’te heykeli var. Türkçe’ye tercümesi Cumhuriyet devrimine rastlıyor.
Değirmenci mirasını üç oğluna paylaştırdığı zaman en küçük oğluna kedi düşmüş. Küçük oğlan kara kara düşünürken kedi bir çift çizme ile aklını kullanarak sahibini prensesle evlendirmekle kalmaz, onu aynı zamanda zengin yapar.
İbrahim Tatlıses kedinin nankör olduğunu bir şarkıda söyleyince hayvanseverleri karşısına almıştı. Kedi nankör değil, ama köpek gibi sahibine yaranmak için davranışlarını değiştirmiyor. İstediği zaman sevdiğini gösteriyor, teşekkür ediyor. Aslında çocuklar da ancak seviyorlarsa sevdiklerini gösteriyorlar, zorlamadan. Bu nedenle kediyi kucakta her an atlayıp hür olacak şekilde tutmayanı tırmalıyor.
iltrgh-10-10-a.jpgKediyi çuvaldan çıkarmak gizemi açığa çıkarmak, verdiği sözü yerine getirmek anlamına geliyor.
Kedilerin ne zaman birbirini tırmaladığını da Aziz Nesin isabetli söylemiş. Kedileri bir çuvala doldurursan birbirlerini tırmalarlar. Kiraya verilen karşımdaki evde ancak altı en fazla sekiz kişi kalabilir. Çok kalabalık olunca hep onun sözlerini hatırlıyorum.
Kediyi çok iyi tanıyan Lothar’ın kedisi (Bärchen) tam altı hafta kaybolunca komşuları artık gelmez, başına birşey gelmiştir derler. Yanılmışlar, gelmiş ve tam bir saat bol bol fare yakaladığını, miyavlıyarak başına gelenleri anlatmış.
Bremen mızıkacılarında kedi yankesicileri tırmalıyarak, müziği ile evden kaçmalarını sağlarken kendine düşen görevi iyi yapar. Masalda kötülerin, haksız mal edinenlerin cezalanacağını gösterir. Bremen’de masal heykelle canlandırılmıştır. Diğer hayvanlarla birlikten kuvvet doğacağını gösterirler.
Türkiye’de heykel ile canladırılmış masal görmedim, sahiden çocuk parklarına neden yapılmıyor?
Eski mısırlılarda kedi kutsal bir hayvan olarak görülürdü. Düşman kediyi kalkan edince, mısırlılar kedilere ateş etmektense harbi kaybetmeyi tercih ettiler.
Peygamberimiz Hz. Muhammed Muezza adında kedisini uyurken hiç rahatsız etmezdi. Birgün mantosunun kolu üzerinde uyuyordu. Dikkatlice kolun bulunduğu kumaşı keserek ayağa kalkar, kedisi huzur içinde uyumaya devam eder.
Ruh sağlığını korumada, terapi esnasında kedinin rolü çok iyi anlaşılmıştır.
Sevgili okurlarım, kedi huzuru ve sevgisi ile hoşça kalın!
İlter Gözkaya – Holzhey
Emekli Öğretmen
Kaynak:
Kosmos Katzen Sammelsurium, Max Cryer, Kosmos Verlag [Almanca]
ISBN: 978-3-440-11236-6
