ÇOCUK YETİŞTİRME
Çocuğu çocukluğundan itibaren yetişkin olma yolunda doğru eğitme, kendine güvenli, güçlü ve gelecekten korkmayan bireylerin teşkil ettiği sağlıklı bir toplum oluşturur.
Doğrular çağdan çağa değişiyor, bugünki deneyim ve araştırmalara göre bilinen kuralları dikkate almak ebeveynlerin işini kolaylaştırır.
Çağdaş yaşamda ailenin çocuk büyütmede etkisi üçte birini oluşturuyor. Gerisini okul, medya ve teknoloji etkinliği sağlıyor.
Ebeveynler yalnız çocukları için yaşar ve ileride her şeyimi senin yetişmene feda ettim, derse genci suç duygusuna iter.
Kurallara uymayan çocuğa baştan uyarmaz, arada bir ikaz ederse, doğruları benimseyemez. Zamanında uyarılmaz, hatalar biriktirilirse tepki şiddete dönüşebilir.
Anababaların, yani ufaklığın bu Dünya’da güveneceği iki insanın sözleri birbirini tutmaz, birinin izin verdiğine öteki hayır derse, çocuk şaşırır, kime güveneceğini bilemez. Büyükanne ve büyükbaba ile çocuğun anababa eğitiminde uyum sağlanması şarttır.
Her Cumartesi mutlaka aynı saatte babaannesine gitme istemi değil, zorlaması bir televizyon yayını olabilir. Belki de ebeveyn o yayını izlemesini yasakladı.
Açık havaya çıkarılmayan çocuklar doğadan uzaklaşır, insanlıktan çıkabilir. Çocuklara güvenli park ve bahçelerde çocuk olma şansını vermeli, ama yalnız oyun parklarına gitmek yeterli değildir. Berlin’de en yakınımızda en az üç bahçeli mekân vardır. Bahçe duvarı görülmeyecek şekilde yapılmaması kuraldır. Bitki çeşitleri gösterilip adları öğretilmeli. Yürüyerek gidilebilecek, temiz hava alınacak ve büyükşehir olduğunu unutturan orman hemen hemen her ilçede mevcuttur. Alman öğretmen arkadaşlarım bu konuda Türk çocukların çok geri olduğunu söylüyorlardı. Bütün çiçek çeşitleri adı çiçek, bütün ağaç çeşitlerinin adı ağaç. Bilgiler genelleme olunca ileriki sınıflarda fen ve doğa bilim derslerinde ilerliyemiyor. Zira ayrıntıları ve çeşitliliği gözden kaçırıyor. Her Türk Ali, her Alman Hans olmadığı gibi.
Başkalarıyla karşılaştırma büyüklerde dahi kötü etki yapar. Bir toplantıda okul müdürüm Almanca İkinci Dil bölüm başkanlığına devam etmemin doğru olduğunu başka bir arkadaşla karşılaştırarak, argumen olarak açıkladı. O öğretmen arkadaş bana o toplantıdan sonra düşmanca davrandı.
Hele bu karşılaştırmada kardeşler, akraba çocukları olursa, negatif duygular karşılıklı rekâbete sebep olur. Bunu bir öğretmen yaparsa sınıfında barış bekleyemez.
Her öğrenci kendisiyle mukayese edilmeli, bak bu sınavda öncekinden daha iyi not aldın, demek çocuğu huzura, sonra daha iyi başarıya götürür. Başka biriyle karşılaştırmada ötekinin değerinde aşağılama var.
Çocuğa yasakladığı şeyleri ana baba kendisi yapmıyacak. Örneğin uzun zaman televizyon izleme derken, kendisi de uzun süre izlemeyecek. Öğrencilere sigara içme diyen bir öğretmen kendi içerse, öğrenci dediğini değil, yaptığını uygulayacaktır.
Aşırı koruma, üşürsün diye fazla giydirilen çocuk terler ve tam arzu edilenin aksine daha sık hasta olur. Çocuk üşür, diye dışarı çıkarmamak hatadır. İklime, mevsime göre giyinmeyi öğrenmesi için uygun giyinmeli. Renk ve moda seçiminde çok erken yaşta çocuğun fikri sorulmalıdır. Yatılı okullarda yetişen insanlar, mezuniyetten sonra giyimde renk ve moda seçiminde oldukça bocalar.
Uyku ve yeme alışkanlığında ritual önemlidir, mümkün olduğu kadar aynı saatlerde yerine getirilmeli. Tatillerde kuralı çok fazla esnetmemek gerekir. Zira okul başlayınca derste esnemeye başlar. Uyum zamanı uzar, derslerini takip edemez.
Özgüven arzu ederek verilmez, çocuğu sürekli göz hapsinde tutmayın. Tehlikeli olmayan işleri deneyip hata yapmasına izin verin. Başka türlü yetenekleri keşfedilemez, beceri kazanamaz.
Spor yapmanın zevkini, kitap okuma kültürü önce ailede verilmelidir.
Evde ve okulda bilimsel yöntemlere dayanarak yetiştirilen çocuk bağımsız, güçlü birey olur. Güçlü bireylerin teşkil ettiği bir toplum hem güçlü hem sağlıklı olur.
Böyle bir amaca varılmayan toplumlarda neden sorusunu çocuk yetiştirmede aramalı. Sirke hazırlar gibi eğitmek değil, yetiştirme ve öğretme önemlidir.
Ağaç yaşken ağilir.
Hoşça kalın!
İlter Gözkaya-Holzhey
Bu konuda okuduğum makale:
Engin Özer, Türk tipi çocuk yetiştirmek için mutlaka uyulması gereken on iki kural. (Birgün gazetesinden alınma) Die Gaste, Kasım-Aralık 2015, sayfa 5,
www.diegaste-online.de
