ÇEVİRİ VE ÖNEMİ

ABONE OL
18:23 - 01/10/2020 18:23
0

BEĞENDİM

ABONE OL
Kaplan
Best

ÇEVİRİ VE ÖNEMİ

Bir kişi rüya görür ve kendisi için saklarsa bu rüya olarak kalır. Rüya paylaşılırsa destek olan çıkar ve gerçek olur.


Didim-Akköy Kültür Sanat Dergisi Genel Yayın yönetmeni ve sahibi Güven Pamukçu’nun tam otuz yıl gördüğü rüya gerçek oldu.


Henüz resmen açılışı yapılmayan ŞİİR YAZI ÇEVİRİ EVİ’nde yılın ilk edebiyat sohbet toplantısı evin bahçesinde ceviz ağacının gölgesinde Didimli şair ve yazarlar tarafından yapıldı. Yaz tatilini geçiren okur sever konuklar da katıldı. Ev sahibinin önemli bir konuğu da Didim Belediye Başkanı Deniz Atabay ve ekibi idi.
Açılış konuşmasını Zeynep Aliye yaptı. Amaç şair ve yazarların sohbet etmesi, giderken geldiklerinden daha zengin fikir ve düşünce ile ayrılmaları. Zamanı kaliteli geçirme şeklinde sıraladı. Evin amacı ile örtüşen konu Çeviri ve Önemi.


Çeviri olmalı mı? Getiri ve götürüleri nelerdir? İyi çeviri nasıl olmalı? Sorularını konuşmacı Ünsal Özünlü’ye yöneltti.


Politikacıların katılım ve desteklerinin önemine vurgu yaptı, Belediye Başkanı’na teşekkür etti. 
Orda bir köy var, onu görerek bizim köyümüz diyorum. Yıllardır zaman zaman köşemde Akköy’ü dile getirdim. Benim neslim aşağı yukarı yüzde seksen köy kökenli, köy özlemi çekenler. Konuşmamıza eskiden böyle değildi, diye başlıyorsak çocukluğumuza özlemi anlatmak istiyoruz. Bu köy başka bir köy, sokakların adı tanınmış yazarlarımızın adını taşıyor. Bu köyde kültür, sanat, edebiyat etkinlikleri yapılıyor. Köyden şehre ülkeye ışık, aydınlık saçıyor. Didim’e gelen kitapseverler Güven Pamukçu’nun Akköy Kütüphanesi’ni görmeden gitmezler.


Datça, Bodrum deyince yazar ve şairi ile anılır. Benim rüyamda Didim’in bir gün Güven Pamukçu ile anılması, Yurtdışında Aziz Nesin Vakfı’nı destekleyen dernek gibi bir dernek kurulması.
Ünsal Özünlü, konuşmasına geniş edebiyat ve tarih bilgisine dayanarak çok güzel hazırlanmıştı. Batı’da çeviri genellikle yabancı dil öğrenme amacı ile yapıldı. Antik yunan filozof, tıp, tarih, bugünkü teknolojiye temel olan bilim dalları Yunancadan o zaman bilim dili olan Arapçaya çevrilip Bağdat ve Cordoba’da yalnız konserve edilmemiş, aynı zamanda geliştirilerek saklanmış. Ortaçağ Avrupa karanlık mezhep savaşlarından, ortalık durulduktan sonra Rönesans ve Reform döneminde baş kaynakları Arapçadan Latinceye çevrildi. Avrupa büyük şehir üniversitelerinde ders kitabı olarak kullanılmıştır. İranlı Türk kökenli İbni Sina, Milet’li matematikçi Tales, Bodrumlu tarihçi Herodot gibi.


Dr. Martin Luther’in incili çevirmesi ile Almanca dili, dünya edebiyat diline girmiştir. Daha sonra diğer Avrupa ülkeleri örnek alarak kendi ülke diline çevirmiştir. Bugün dilini korumak için en az çeviri yapan ülke Fransa’dır.

Batı’da tanınmış yazar ve şairlerin yazmadan önce Doğu ve Güney’den eserleri okudukları bilinmektedir. Güneş Doğu’dan doğar.


Türkiye’de çeviriye en çok önem verilen devir Hasan Ali Yücel’in Milli Eğitim Bakanı olduğu zamandır. Köy Enstitülerinde öğrenciler bir elinde dünya klasik roman, diğer elinde çekiç ile uygulamaya giderlerdi. O öğretmenlerin yetiştirdiği öğrenciler yazar olmuştur. Adnan Binyazar, Mahmut Makal gibi.
Verilen örneklerin içinde çevirinin önemi anlaşılıyor. Dünyada yapılan buluş ve icatların yine dünyada benimsenmesi, yayılması çeviri ile mümkündür. Küreselleşme, Dünya vatandaşı olma ancak çeviri sayesinde olur.


Modern teknoloji ortamında çeviri yalnız ticaret amaçlı oluyor. Dilini ülkesinde öğrenmeyen çevirmenlerin sözlük dilinde yaptıkları çeviriler hem kalite düşürüyor, hem de yanıltıyor. Birçok anlama gelen kelimelerde doğru seçim yapılmazsa yanılgı yaratıyor.


Son yıllarda çok düzelme var, ama yetmiş yıllarında Almanca öğretmeni diye Almanya’ya gelenlerin çevirmene ihtiyacı olduğu görülürdü. Aynı şekilde İngilizce öğretmeni diyerek İngiltere’ye gidenler de aynı durumdaydı.
En iyi çeviriye örnek Didim-Altınkum’da emekli yaz tatilini geçiren, kışın İstanbul’da yaşayan Mehmet Özgül’ün Rusçadan Türkçeye kazandırdığı kitaplardır.
Bu yaz Didim’e gelir gelmez ilk çayı Mehmet Bey’in elinden içtim. Çevrileri hakkında ayrı bir yazı yazmayı gerektirir.


Tüm yaşamı boyunca dile emek vermiş, çok sayıda ödül almıştır.


Rus konsolosluğunda Türkçe öğretmenliği yaptı. Emekliye ayrıldıktan sonra Çehov’un bütün eserlerini Türkçeye çevirdi. İyi yazar ve çevirmenler öğretmenlerin de öğretmenidir.


Mehmet Özgül, 1936 yılında Nevşehir’de dünyaya geldi. Kuleli Askeri Lisesi’nde başladığı Rusça öğrenimini yaşamı boyunca devam ettirdiği için başarılı çevirmen unvanına lâyık görüldü.


Çehov’un eserlerinden başka Tolstoy, Dostojevski, Gogol gibi tanınmış klâsik Rus yazarlarından başka modern rus yazarlardan da sayısız eserleri Türkçe ’ye çevirmiştir, Cengiz Aytmatov ve Fazıl İskender gibi.
Didim edebiyatla tanıtıma devam ederek turizmde adını daha çok duyuracak. Sadece sözde değil, sanat ve kültürü gerçekten destekleyen bir Belediye Başkanı var. Bunu meclisine Akköy Dergisi Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Hatice Gençay ve bazı edebiyatçıları seçmekle de göstermiştir.

Hoşça kalın!

İlter Gözkaya-Holzhey                                                           

Inal

    Bu yazı yorumlara kapatılmıştır.