Altın öğütler, bildiğimiz kurallar olsa da tekrarında fayda vardır. Elimizde bulunan olanakları tekrar gözden geçirmek öğrenmeyi kolaylaştıracaktır.

Önce çalışma yeri düzeni yapılmalı. Çocuğun masası pencereye yakın olup günışığı girmesini sağlamalıdır.

Bu örnekte öğrencilerime ve torunlarıma Büyük İskender’in hikâyesini anlatırdım. Sadece 33 yıl yaşadığı halde büyük lâkabı boşuna verilmemişti. Kısa zamanda çok başarılara ulaşan iyi bir savaşçı, kahramandı. Sarayda Aristoteles gibi tanınmış filozoftan ders almıştı.

Makedonya kralı babası II. Filipp oğluna bir toy at hediye eder. Baba binmeyi göstermek ister, ama at huysuzlaşır, başaramaz. Ama oğlu Büyük İskender binince at uysallaşır.

Sebebi bir fizik olayıdır. Baba günışığını arkaya alınca at kendi gölgesinden irkilir, huysuz olur. Çalışma esnasında mümkün olduğu kadar doğal ışık olmalı. O halde öğrenme saati öğleden sonra hava kararmadan yapmalı.

Ev ödevini genelleme yerine tam olarak tespit etmeli. İki paragraf imlâ, üç alıştırma aritmetik sayfa 32, gibi belirleyerek yazılı not etmeli.

Bu amaca ulaşacağımız zamanı sınırlama. Birinci sınıf 20 dakika, sonra yarım saati, ortaokulda bir ders saatini, yani 45 dakikayı geçmemeli. Devam etmek zorundaysa mutlaka kısa ara vermeli ve hareketli oyun oynadıktan sonra devam etmeli. Odasını iyi havalandırmalı, bilhassa kış mevsiminde açık pencere önünde derin nefes alma egzersizleri unutulmamalıdır.

Sessiz olmak, televizyon radyo kapalı olup, telefonla rahatsız edilmemeli. Öğrenci arkadaşlarına belli bir zamanda telefon etme şartıyla numarasını vermeli. Okul müdürüm Berlin haber saatinden sonra, diye bize özel telefon numarasını verirdi.

Araştırmalarda arkadan hafif sesle dinlenen müziğin heyecan giderdiğini, sakinleştirdiği sonucuna varılıyor.

Öğrenme esnasında verilen arada bir Nasrettin Hoca veya Temel fıkrası anlatılabilir. Bilim insanları daha ileri giderek çocuğu gıdıklayarak güldürün diyor.

Komşusu Hoca’ya cenazenin sağından mı, yoksa solundan mı yürümenin daha iyi olduğunu, sorar. Kıvrak zekâlı, hazırcevap hocamız nereden istersen öyle yürü, yeter ki içinde sen olmayasın, diye cevap verir.

Ödev yapma esnasında çok tok veya aç olunmaz. Yemekten hemen sonra vücuda yorgunluk verir, esneme zamanıdır. Verilen kısa arada meyve yemek isabetli olur.

 

Hem evde ev ödevi yaparken, hem de okulda içecek verme unutulmamalıdır. Vücudumuzun çoğunluğu sıvıdan oluştuğuna göre sıvı ihtiyacı karşılanmazsa beyin hücrelerinde uyuşma başlıyor, öğrenmede dikkat azalıyor.

Beslenmeye devamlı önem vermeli. Yalnız beyaz ekmek yememeli. Son yıllarda buğdaydan başka çavdar veya mısır unundan ekmek çeşitleri Türkiye’de de arttı. Hatta Didim’de yazın alman ekmeği bulabiliyoruz. Almanya’da ekmek çeşidini saymak mümkün değil. Türkiye’ye kesin dönüş yapanlar için iyi bir iş alanı. Almanların çoğunlukta yaşadığı Alanya ile sınırlı kalmamalı. Karışık unla alman usulü tam tahıl esmer ekmek yapan fırıncı Didim’de Belediye parkına yakın. Eşim hasta olunca eve ekmek göndermişti.

Sakız çiğnemek, sandalyesini hareket ettirmenin zararı yok deniyor. Hareketsiz 20 dakika, böyle belirli hareketle 90 dakikaya kadar dikkatli çalışabiliyor. Şiir ezberlerken volta atarak daha rahat akılda kalıyor.

Pozitif düşünme ödev öğrenmeye başlamadan geliştirmeli. Yoksa bütün gün zehir edilir. Matematik dersini yapamıyorum yerine bu işlemi veya eksi işaretli sayıları toplamayı anlamadım,

şeklinde detaylı konuşmayı telkin etmeli. Öğretmenim beni sevmiyor, diye genellemeden ziyade son günlerde sık sık çabuk kızıyor, demek doğrudur. Öğretmen ve diğer öğrencilerle ilişki negatif olursa, evdeki öğrenmeye de kötü etki eder.

Türk aileleri sorun çıkarmaz düşüncesi ile yorgunluğunu, can sıkıntısını Türk çocuklarından alan öğretmenlere bu fırsat verilmemeli, derhal karşılıklı konuşmalı. Fayda etmediyse okulda öğrencilerin seçtiği güven temsilcisi öğretmen (Vertrauenslehrer) ikinci konuşmaya çağrılmalı. O da fayda vermezse okul müdürü, sorun en son ilçe öğretim müdürüne kadar götürülmelidir. Adaletin isabetli dağıtılmadığı sınıfta öğrenci sorununu zihninde taşır. Üzüntü, hırs öğrenmeye bariyer koyar.

Öğrenmeye kolaydan zora doğru gitmeli. Aslında becerilen, anlaşılan her ödev kolay gelir. Zorluk başlarken vardır, sonra kavranmışsa rahat anlaşılır.

İstekle öğrenmeye verilecek en önemli öğüt çocuğu yalnız aldığı notlar ile değil, davranışlarını çalışma azmini övmek. Diğer kardeşleri veya öğrencilerle asla karşılaştırmamalı. Öğretmenlerin devamlı iyi öğrencileri övmesi, çalışkan öğrencileri arkadaşsız bırakır, çocuğu yalnızlaştırır. İyi yapıyorum derken, başarılı çocuğa psikolojik ve sosyal yönden kötülük yapılmış olur. Öğrenci kendisinden daha iyi olanları zaten örnek alır, öğretmenin bunu vurgulaması kıskançlıkla gelen düşmanca duygular geliştirir. Bilhassa deneyimi az olan genç öğretmenlere önce sınıf verilmez.

Çocuğa bugün dünden daha iyi çalıştığını, daha uzun zaman dikkatli olabildiğini söylemeli. Ödüller sosyal, kültürel olmalı. Para ile ödül alışkanlık haline getirilmemeli. Uzun süre matematikten zayıf not getiren öğrenci notunu düzeltirse bir kereye mahsus para ödülü verilebilir.

Büyükler öğrenciye nasıl yardım edeceğini bilmeli. Bu nedenle yazıyorum, son zamanlarda yetişkinlere kurs veren yüksek halk okulları var. Her çocuğun ilk öğretmeni ana baba, aynı zamanda ömür boyu kalıcı öğretmenidir.

Anababaların yetişmesine yardım eden dernekler çok önemli bir işlevi üstleniyorlar.

Araba sürerken nasıl ehliyete ihtiyaç varsa, çocuk yetiştirmek için sertifika alma zorunlu kılmalıdır.

Öğrencilerimin anababalarına yüksek halk okulunda ders vermeye çok önem verirdim. Bugün ilk nesil ailelerle karşılaşınca aldığım pozitif duyumlar, doğru yaptığımı gösteriyor.

Hoşça kalın!

 

İlter Gözkaya – Holzhey 

Emekli Öğretmen 

Bu konuda deneyimlerimi derlemeyi kolaylaştıran okuduğum dergi:

DIE ZEIT, Schule und Familie, 2012/13 Extra

So motivieren Sie Ihr Kind.