DUYMA GÜCÜ

ABONE OL
11:26 - 23/10/2020 11:26
0

BEĞENDİM

ABONE OL
Kaplan
Best

Duyma gücü, duygu kavramı, Arapçadan gelen hissi kelimesine dayanıyor. Hissini vermek, izlenimini uyandırmak, gibi gelmek, anlamına geliyor.

Duygular, insanın davranışlarına bir pusula gibi yön veriyor. Her zaman önemli olduğu halde, şu anda yeryüzünü dayanışmaya zorlayan Korona krizinde daha belirgin oldu.

Utanma hissi gelişmemiş birisi, alışveriş arabasını tuvalet kâğıdıyla dolduruyor. Harman faresi gibi alışveriş yapanlar, tarım bakanların uyarılarına rağmen evlerine gıda ürünleri stok ettiler.

Devletleri idare edenler, sağlık uzmanlarını dinleyerek, önce can kurtarmak diyerek, virüsün bulaşmasını önlemek amacıyla çok sayıda kurallar koydu. Buna rağmen, etik konusunda en ufak noktaya kadar kural koyma mümkün olmuyor.

Bu durumda, şahsın aileden ve toplumdan öğrendiği kurallar geçerli oluyor. Utanç duygusu bize birçok soru fısıldıyor. Seviliyor muyum, yeteri kadar kuvvetli miyim, altta kalmamalıyım, karşılık verebiliyor muyum, direnç gösterebiliyor muyum, diye sıralıyor insan.

Yanlış bir davranışta bulunan veya yanlış bir söz söyleyen utanır, yüzü kızarır ve terler. Bu durumda utangaç olan bir öğrenci derse katılmaz, söz almak için parmak kaldırmaz.

Çocuk eğitiminde dikkat edilecek nokta, her konuda olduğu gibi zaman ve duruma göre hareket etmeyi öğretmektir.

Okullarda en fazla yapılan hata duygu gelişmesine önem vermemektir. Ebeveyn çocuğa bugün derste ne öğrendin, sorusundan önce kendini nasıl hissettin, diye sormalı ki, çocuk duygularını nizama sokmayı öğrensin.

Ruh bilimcileri, duygunun da doğuştan olduğunu, fakat neden ne zaman utanmayı eğitim, gelenek göreneklerle şekil verildiğini söylüyorlar.

Sevinçler paylaştıkça çoğalır, üzüntüler paylaştıkça azalır.

Duyguların hepsi çok önemlidir. Fakat bu yazımda konum utanma, karşıt anlamı yüzsüz, arsız, sıkılmaz, utanmaz.

Tanımadığı kimselerin yanında rahat konuşup serbest davranamamak, sıkılmak kalıcı olursa kişinin başarısını negatif etkiler. Bir şeyi söylemekten ya da yapmaktan ayıplanma korkusuyla çekinen insan yeteneklerini geliştirmede zorlanır.

İnsanlığın doğusu Havva ve Âdem ile utanma duygusu başlamıştır. Şeytana uyunca, nar yedikten sonra vücutlarında örtmek zorunda oldukları ut yerlerinin farkına varırlar. Yemiş yapraklarıyla örterler.

Savaşlarda tecavüze uğrayan kadınlar, uzun bir zaman konuşamadan yaşarlar. Normal yaşamda da tecavüze uğrayan kadınlar doktora veya polise gitmeye çekinirler. Korkarlar, çünkü bazı toplumlarda eden değil, edilen cezalandırılır.

Kardeşi kardeşten ayıran Berlin duvarına Türkçede Utanç Duvarı, diyorduk. Kıbrıs’ta durum başka ama, Güney Kore ile Kuzey Kore arasında hâlâ benzer bir duvar var. Zaman zaman ebeveynlerin yaptığı hatalardan çocukları utanır. Ülkeleri idare edenlerin işlediği suç ve hatalar zaman geçtikten sonra gelecek nesillere utanç verir.

Gazeteci, akademisyen, muhalif, sanatçı ve siyasetçilere yapılan haksız suçlamaları tarih unutmaz, genç nesillere yük ve kara leke olarak kalır. Çoğu kez özür dilemekte geç kalınır, Nazım Hikmet gibi birçok aydına çok acı çektirilmiştir.

Adnan Menderes’in idam edilmesi de hatalıydı.

Utanma duygusu bir ömür insanla birlikte yürür, fakat çoğu kez bilinçdışı yaşanır. Uzmanlar tarafından en az dikkate alınan, araştırılan bir duygudur. İnsanı koruduğu gibi, aşırısı hasta yapar.

Azınlık gruplarında yaşayan insanlara hep çoğunluğun değerleri yüksek tutulur, şeklinde dikte edilebilir. Bu durumda çocuk yaşta çocuğa cilt renginden, dininden dolayı utanması gerekmediği iyi öğretilmelidir.

Almanya’da adı Türk olduğu için iş bulamayan, okulda kötü not alan öğrenciler veya kiralık ev bulamayanlar son zamanlarda direnç gösteriyor. Ayrımcılığa karşı çıkarılan kanunu lehlerine kullanıyorlar. Aşağılanmaktan korkma utandırmamalı, zira sorun aşağılayandadır. Kendisini yetiştirmeyen, güvenmeyen, daha altta olanlara göre daha iyi hisseder.

Amerika’da George Floyd’u, siyahi genci öldürünceye kadar nefesini kesen beyaz polis utanmaz. Çünkü nefret virüsü duygularını çürütmüştür.

Ebeveynlerden birinin alkol, uyuşturucu müptelası olması durumunda çocuklar utanır. Ailede küçük yaşta sorumluluk alırlar. İleride duygulu, etik yetenekleri gelişmiş olduğundan dolayı toplumda yardımsever olup, sivil kuruluşlarda aktif görev alırlar.

Fakat güçlerinden fazla omuzlarına erken yaşta fazla yük alırlarsa, onlar da hasta olabilirler.

Bilhassa kız çocuklarına daha fazla utanma duygusu öğretilir. Toplumda namus bekçileri kız çocuklarına hayatı dar ederler. Buna izin verilmemelidir.

Zamana göre utanç duygusu değişikliğe uğrar. 200 yıl önce kadınlar bir gün bikini giyeceklerini, hayal bile etmemişlerdi. Özürlü ve fakir olanlara utanması gerekmediğini, toplum bu insanlara davranışlarıyla göstermelidir.

Evinde internet imkânı olmayan öğrenciler korona sorunuyla okula gidemedi, evde de öğrenemedi. Laptop alamayan ders yılında tespit edilecek.

Hiç kimse mükemmel değildir, el alemin sözü sizden ve çocuğunuzdan daha kıymetli olamaz.

Utanmadan kalın!

İlter Gözkaya-Holzhey

eMail: [email protected]

 

 

Inal

    En az 10 karakter gerekli
    Gönderdiğiniz yorum moderasyon ekibi tarafından incelendikten sonra yayınlanacaktır.