0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Türkiye’de de seçimler oluyor, Almanya’da da…

Buradan hareketle her iki ülkede de “demokrasi” var diyemeyiz ama…

Türkiye’dekinin demokrasi olmadığını biliyoruz. Başka bir şey. Hele uzaktan bakınca daha net görülüyor. Sadece demokrasi düşmanlarının iktidarda olmasından kaynaklanan bir durum değil bu… Yapısal bir sorun. Ama konumuz o değil, geçelim.

Almanya’daki ise sistem kelimenin tam anlamıyla işleyen bir demokrasi. Çoğulcu parlamenter sistem.

Tabii ki eleştirilecek yanları var, daha iyi olabilir, daha katılımcı olabilir. Sorunlar var, aksayan yanlar… Örneğin göçmenlerin önemli bir bölümü, yani yüz binlerce Türkiye kökenli göçmen 50-60 yıldır yaşadıkları kentlerdeki, kasabalardaki yerel seçimlere bile katılamıyorlar, Almanya vatandaşı olmadıkları için. Ama aynı yerlere gelip, yerleşen Avrupa Birliği vatandaşları, Almanya vatandaşlıkları olmasalar bile, gelir gelmez seçme ve seçilme hakkına sahip oluyorlar. Bu ülkenin gerçek demokratları da bunun farkında, zaman zaman bu durumu değiştirmek için hamle de yapıyorlar, ama merkez sağda demokratlar bu konuya uzlaşmaya yanaşmadıkları için bir gelişme olmuyor.

Almanya’daki demokratik parlamenter sistemin en önemli özelliği geniş halk yığınlarının siyasi tercihlerinin, onları tercih iddiasındaki platformlara, yani meclislere yeterince ve sürekli yansıması…

***

Federal düzeydeki parlamento seçimleri dört yılda bir gerçekleştiriliyor, seçilenlerin oluşturduğu “Bundestag”taki (Federal Meclis) çoğunluktan da yürütmenin başındaki “Federal Başbakan” (Şansölye) ve onun liderliğindeki federal hükümet çıkıyor.

16 eyalet var ve eyaletlerin parlamentoları (Landtag) da beş yılda bir (Bremen hariç, orada 4 yılda bir) yenileniyor. Tabii bu 16 meclisteki çoğunluklardan da o eyaletleri yöneten hükümetler çıkıyor.

Bir de yerel düzeydeki seçimler var. Orası biraz daha çeşitlilik arz ediyor. Kent, kasaba ve köylerin meclislerinin, belediye başkanlarının seçimlerine ilişkin sistemler eyaletten eyalete değişebiliyor. Çoğunda belediye başkanları, meclis seçimlerinden farklı tarihlerdeki direk seçimler sonucu belirleniyor. Kimi dört yıllığına, kimi altı yıllığına…

***

Bilindiği gibi Almanya’da “başkanlık sistemi” yok, yani devletin başındaki cumhurbaşkanı halk tarafından seçilmiyor. Daha çok sembolik bir konumu olan cumhurbaşkanı da beş yılda bir Federal Meclis ile 16 eyalet meclislerinin gönderdiği delegelerin bir araya gelmesiyle oluşan Federal Konsey tarafından seçiliyor.

İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra kurulan sistem kitlelerin siyasi eğilimlerini bu meclislere yeterince ve sürekli yansımasını sağlıyor. Çünkü bu meclislerin seçimler aynı zamanda yapılmıyor. Aynı zamanda yapılmaması, çok masraflı da olsa, istenen bir şey. Dolayısıyla seçmenler her beş yılda ve aynı zamanda değil, değişik zamanlarda sandık başına giderek yasama süreçlerine dahil olabiliyor. Üstelik sistem içindeki partilere aynı dönemde farklı görevler vererek, yani örneğin federal düzeyde iktidar ortağı olan bir parti, eyalet düzeyinde muhalefette olabiliyor. Federal düzeyde muhalefette olan partiler, eyaletler düzeyindeki ağırlıklarıyla federal düzeydeki yasaları etkileyebiliyor, zaman zaman bloke edebiliyorlar. O nedenle sistem tüm demokratik partilerin önemli konularda uzlaşma arayışlarını zorunlu kılıyor…

Bilindiği gibi Türkiye’yi yöneten demokrasi karşıtları ise milletvekili ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinin aynı tarihe getirilmesinin iyi bir şey olduğunu savunarak, demokrasiden ne anladıklarını gösteriyorlar. Halkın eğilimleri ve katılımını ne denli gereksiz bir şey ve dahası bir yük olarak gördüklerini itiraf ederler.

***

Bu uzun girişi Almanya’daki siyasi gelişmeleri yakından takip edenlerin bir bölümüne (çoğunluk bunu çok iyi biliyordur elbette) buradaki sistemin masraflı, yorucu ama “temsili demokrasi”yi en iyi şekilde işleten bu özelliğini hatırlatmak için yaptık…

Almanya’da genel seçim önceki yıl gerçekleştirildi ve bilindiği gibi 16 yıl süren merkez sağ ağırlıklı koalisyon hükümetleri dönemi sona erdi.

Erken seçim gerektiren bir durum olmazsa bundan sonraki Federal Meclis seçimi 2025’te olacak.

Bu arada birçok eyalet ve yerel meclis seçimleri de yapılacak.

Örneğin önümüzdeki günlerde, 12 Şubat’ta başkent Berlin’de hem eyalet, hem de yerel seçim niteliğinde bir seçim yapılacak. Bu durum Berlin’in tek şehirden oluşan bir eyalet olmasından kaynaklanıyor.

Ardından Frankfurt’ta 5 Mart’ta büyükşehir belediye başkanı seçimi var.

Bremen’de 14 Mayıs’ta, Bavyera ve Hessen’de ise 8 Ekim’de eyalet meclisi seçimleri olacak.

Bunlardan ilk ikisi, yani ülkenin iki önemli metropolündeki seçimler oldukça ilginç ve önemli.

Ama bugün bu sayfada bize ayrılan yer bitti.

Onları da yarına bırakalım…